Wielkopolskie drogi do niepodległości Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Historie lokalne - Bergmann Olaf, Wojcieszyk Elżbieta

Dziś Powstanie to opowieść o dwóch przyjaciołach, Antku i Franku, którzy zostali wciągnięci w wir zdarzeń rozgrywających się w Poznaniu i Wielkopolsce na przełomie 1918 i 1919 roku. Chłopcy stają się świadkami wydarzeń, które zmieniły bieg historii Polski. Oglądają kres pierwszej wojny światowej i rozpad armii zaborczej, są obecni podczas przyjazdu Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania, obserwują walki na ulicach miasta. Pomagają rannym powstańcom, roznoszą listy i meldunki, a wreszcie uczestniczą w zwycięskiej bitwie o lotnisko Ławica.

Komiks zawiera czterostronicowy aneks edukacyjny, opisujący przyczyny wybuchu i przebieg powstania. 

Włodzimierz Lewandowski, powstaniec wielkopolski, publicysta i historyk, to jeden z najwybitniejszych znawców dziejów powstania wielkopolskiego. Jak sam pisze, na ten fragment historii należy spoglądać szerzej i, zamiast o powstaniu wielkopolskim, należy pisać o udziale Wielkopolski w odbudowie Rzeczypospolitej w latach 1918 i 1919. Jego praca jest pierwszą próbą syntetycznego ujęcia udziału Wielkopolski w tym procesie.

Powstanie Wielkopolskie należy do bardzo nielicznych polskich powstań narodowych, które zakończyły się pełnym sukcesem powstańców.

Powstańcy mieli to szczęście, że Niemców powstrzymał przed zdecydowaną ofensywą w celu militarnej rozprawy z powstaniem narzucony im układ rozejmowy podpisany w Trewirze. Nie odważyli się także w maju i czerwcu 1919 r., w ramach krytyki projektu, a następnie samego traktatu pokojowego, na wojnę z Polską. Powstańcy osiągnęli swe cele samodzielnie, przy niewielkim, wręcz symbolicznym wsparciu kadrowym ze strony Wojska Polskiego. Przede wszystkim zrealizowany został cel polityczny, dla którego powstanie wybuchło, gdyż Wielkopolska niemal w całości znalazła się w granicach państwa polskiego.

Osnowę publikacji stanowią relacje osób pochodzących z ziemi jarocińskiej, uczestniczących w tym zwycięskim zrywie niepodległościowym z przełomu lat 1918/1919. Prezentowane w wydawnictwie wspomnienia zebrane zostały w wyniku przeprowadzonej kwerendy, którą objęto zbiory Muzeum Regionalnego w Jarocinie, Archiwum Państwowego w Poznaniu oraz Biblioteki Kórnickiej. Większość znajdujących się w opracowaniu relacji publikowana jest po raz pierwszy. Wydane wspomnienia pozwalają niewątpliwie na dokładniejsze naświetlenie wydarzeń, jakie rozegrały się w Jarocinie w końcu 1918 r. Są także cennym źródłem przygotowań oraz wielu epizodów powstańczych. Autorami większości z nich są szeregowi uczestnicy powstania, nie brak również relacji spisanych przez dowódców kompanii, w tym tego najważniejszego dla Jarocina – Zbigniewa Ostroróg-Gorzeńskiego.

Książka prezentuje wszystkie odnalezione i zinwentaryzowane na podstawie badań terenowych mogiły poległych oraz zmarłych z ran i chorób powstańców wielkopolskich wymienionych w publikacji W. Olszewskiego i Ł. Jastrząba Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 roku do 8 marca 1920 roku (wyd. 2, Koszalin 2009).

Album jest hołdem autora i Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego dla powstańców wielkopolskich, którzy w 1918 roku stanęli do walki z pruskim zaborcą o przyłączenie Wielkopolski do odradzającego się Państwa Polskiego. Autor peregrynował po miejscach uświęconych, gdzie powstańcy przelewali krew za ojczyznę, gdzie toczyły się walki, był też tam, gdzie powstańcy spoczęli na zawsze - na wielkopolskich cmentarzach. Przez prawie dwa lata odwiedził niemal 300 miejscowości Wielkopolski, gdzie odnalazł ponad 600 miejsc pamięci.

Znamienity pamiętnik z czasów Powstania Wielkopolskiego.

I to pamiętnik nie byle kogo, bo jednego z liderów powstania w północnej części kraju – nie tylko Wielkopolski, bo zakusy Jacobsona sięgały znacznie dalej.

Dr Wojciech Jacobson podzielił całość swoich wspomnień na cztery części. W pierwszej ukazał swoje ostatnie tygodnie w szeregach wojsk niemieckich jesienią 1918 roku, panujące wówczas nastroje oraz sytuację Polaków w jej szeregach. Druga część obejmuje udział autora w Powstaniu Wielkopolskim na terenie Gniezna oraz północnej Wielkopolski. Część trzecia traktuje o udziale autora w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920. Ostatnia, czwarta, stanowi swego rodzaju załącznik i dotyczy różnych zagadnień z okresu Powstania Wielkopolskiego, takich jak: działania kontrwywiadowcze, zdobycie pociągu pancernego pod Rynarzewem, relacje z gnieźnieńską Strażą Ludową czy stosunek kolonistów niemieckich do powstania.
– z opracowania dra Bartosza Kruszyńskiego

11 listopada 1918 r. Polska odzyskuje niepodległość. Tego samego dnia w Compiègne zostaje podpisany rozejm pieczętujący klęskę Cesarstwa Niemieckiego w Wielkiej Wojnie. To fascynujący szkic historyczny o tym przełomowym dla dziejów Polski i Europy okresie, którego bohaterami są wizjonerzy nowego świata i przedstawiciele starego porządku, agenci tajni i jawni, spiskowcy, mężowie stanu i lokalni politycy, artyści i żołnierze, postaci wybitne i zwykli ludzie. Są tu i wielka polityka, i normalne życie, a osią tej opowieści o budowie Niepodległej są sprawy zaboru najrzadziej opisywanego – pruskiego.

Wielkopolska poprzez wieki to świetnie napisana historia Wielkopolski od czasów prehistorycznych po koniec XX wieku. Dzięki tej książce można zrozumieć, że ta najstarsza polska dzielnica położona w samym sercu naszego kraju w dużym stopniu kształtuje jego wizerunek.

To książka dla miłośników regionu, ale też dla wszystkich zainteresowanych dziejami Polski. Autor, Jerzy Topolski, należy do grona najwybitniejszych polskich historyków. Jego wiedza i umiejętność przystępnego jej przedstawiania stawiają książkę w szeregu najlepszych opracowań historii Wielkopolski. Po prostu znakomita lektura historyczna.

Wydawnictwo zostało przygotowane w ramach projektu "Rok setnej rocznicy 1918-2018" realizowanego przez Muzeum Regionalne w Siedlcach w celu uczczenia 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Publikacja zawiera bogaty materiał dokumentacyjny uzupełniony licznymi fotografiami archiwalnymi. Autor przedstawił około 900 notek biograficznych mało znanych bohaterów walczących o niepodległość na terenie pogranicza Podlasia, Mazowsza i Lubelszczyzny.

Publikacja pt. "Drogi do niepodległości. Ziemia wschowska i pogranicze wielkopolsko-śląskie 1918-1920" to zbiór 17 artykułów dotyczących zagadnień związanych ze staraniami o odzyskanie przez Polaków wolności. Czytelnik znajdzie w niej interesujące artykuły przybliżające obraz ówczesnej Wschowy i Leszna. Polecamy także trójgłos w dyskusji o tożsamości, pamięci o Niepodległej na ziemiach zachodnich. Materiały są pokłosiem konferencji naukowej pod tym samym tytułem zorganizowanej w dniach 18-19 października 2018 roku. Recenzję naukową przygotowała prof. Bogumiła Burda z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Autorem opracowania graficznego jest Alina Mielcarek.

Kobiety w powojennym podziemiu zbrojnym odgrywały cichą, ale znaczącą rolę. Jako łączniczki czy sanitariuszki służyły w oddziałach leśnych, stanowiły istotne wsparcie dla zbrojnej działalności mężczyzn. Dr hab. Waldemar Handke podjął się trudu opisania losów związanych z Wielkopolską kobiet i dziewcząt, które w chwili próby okazały przywiązanie do wiary i patriotyzmu.

Niniejsza publikacja powstała, aby udokumentować wkład ziemiaństwa w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz podkreślić jego znaczenie w przełomowych dla Polski chwilach. Materiał ilustracyjny, w dużej mierze dotąd niepublikowany, pochodzi w większości z archiwów rodzinnych.

Opowieść o dziejach Wielkopolski lat 1870-1920. Barwne ludzkie losy, galeria przeróżnych – znanych i mało znanych – postaci przedstawionych ze znawstwem historycznych realiów.