Kronika Miasta Poznania

Dwudziestolecie międzywojenne to ważny okres w historii Poznania, który z miasta zamkniętego w murach pruskiej twierdzy przekształca się w nowoczesną metropolię. Otwarcie w 1919 r. Uniwersytetu Poznańskiego powoduje napływ uczonych z innych regionów Polski. W krótkim czasie Poznań staje się ważnym ośrodkiem akademickim, a także artystycznym i kulturalnym. Coroczna edycja Targu Poznańskiego (od 1921 r.), a od 1925 r. Międzynarodowych Targów Poznańskich powoduje, że miasto zajmuje ważna pozycję na gospodarczej mapie Polski, umacnia ją organizacja w 1929 r. Powszechnej Wystawy Krajowej. Lata 20. przynoszą intensywny rozwój przestrzenny, Poznań się buduje i rozbudowuje, przybywa nowych domów, szkół, fabryk, obiektów użyteczności publicznej. I o tym jest ten album. O mieście, które się zmienia. I o tym, jak się zmienia.

Powstania styczniowego w Poznaniu nie było, walki toczyły się w zaborze rosyjskim. Ale była konspiracja, Pozna n był ważnym punktem przerzutu ludzi i broni, stąd ciągnęli na wschód ochotnicy, tu ich wyposażano i szkolono. A potem przez kolejne dziesięciolecia pamiętano o tym tragicznym, naznaczonym klęską zrywie, oddając cześć poległym i solidaryzując się z ideą narodowowyzwoleńczej walki. O tym traktuje pierwszy tegoroczny tom KMP, w którego tytule figuruje wyłącznie tej jeden ważny rok.

Tom poświęcony przełomowym wydarzeniom roku 1918, dla uczczenia stulecia polskiej niepodległości i rocznicy wybuchu zwycięskiego powstania wielkopolskiego. Jego pierwsza część przybliża listopadowe wydarzenia związane z falą niemieckiej rewolucji, która otworzyła drogę grudniowemu zrywowi Wielkopolan. Teksty zebrane w drugiej części „Kroniki” omawiają zaangażowanie Polaków – ludzi i rozmaitych struktur – reprezentujących różne wyobrażenia i postawy służące ostatecznie polskiemu zwycięstwu. Część ostatnia rozlicza się z tym, co po powstaniu pozostało, i w jaki sposób była i jest pielęgnowana pamięć o nim.

Czy Chwaliszewo było miastem? Dlaczego jedna z głównych ulic śródmieścia nosi nazwę Święty Marcin, a nie świętego Marcina? Od kiedy w Poznaniu możemy korzystać z elektryczności, gazu, komunikacji tramwajowej, telefonów, wodociągów? Gdzie w Poznaniu znajdują się najdłuższa i najkrótsza ulica? Odpowiedzi na te pytania udzieli wybitny znawca i miłośnik regionu, autor wielu znakomitych przewodników turystycznych - Włodzimierz Łęcki.

Pierwszy tegoroczny numer KMP wpisuje się w kontekst organizowanych z rozmachem obchodów 1050-lecia chrztu Polski. Zdaniem bowiem Redakcji świadomość ścisłego związku dziejów Poznania z początkami Polski odgrywa zbyt małą rolę w wyobraźni historycznej poznaniaków i ich samookreśleniu.

W 1793 roku w Poznaniu pojawili się Prusacy i prawie natychmiast rozpoczęli rozbiórkę średniowiecznych murów miejskich i budowę Nowego Miasta. Pod nowy Poznań pruscy urbaniści wybrali atrakcyjne, bo wyżej położone i suche tereny na zachód od dawnych obwarowań. Powstała tu dzielnica dla masowo napływających niemieckich obywateli. Jej centralnym punktem stał się wielki plac i powiązana z nim piękna, szeroka promenada nazwana na cześć króla pruskiego ul. Wilhelmowską. Dzisiaj to Aleje Marcinkowskiego, o historii których jest ten numer Kroniki.