Wielkopolska poprzez wieki - Jerzy Topolski

Cmentarz, do którego trudno dojechać, bo zawalił się most do niego prowadzący. Park, przez który codziennie idzie się na skróty po zakupy, nie wiedząc, że kiedyś teren ten znajdował się za bramami miasta. Podwórko, odgrodzone od świata zamkniętą ażurową bramą, przez którą przechodnie mogą zobaczyć macewy. Cmentarze wojenne, na których spoczywają obok siebie dawni wrogowie. Wszystkie te przestrzenie - będące zarazem świadectwem pamięci, jak i niepamięci - stały się przedmiotem interdyscyplinarnych badań przeprowadzonych przez Autorki. W ich efekcie powstała książka - rodzaj przewodnika po mieście, które przez wieki budowali wspólnie katolicy, protestanci i Żydzi. O czym sami poznaniacy zdają się nie pamiętać?

To jeden z najcenniejszych zabytków historiografii europejskiej z przełomu X i XI wieku. Starannie wykształcony, krytyczny i samodzielny w sądach biskup merseburski Thietmar (975-1018) stworzył wybitne dzieło, ukazujące dzieje Niemiec, Słowiańszczyzny połabskiej, Polski, Czech oraz Węgier. Sporo uwagi poświęcił w nim stosunkom polsko-niemieckim w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego, a także sprawom wewnętrznym państwa polskiego. Kronika jest jednak przede wszystkim wspaniałą panoramą panowania na tronie cesarskim Ottonów I, II i III oraz Henryka II.

Historia Polski Jerzego Topolskiego to doskonale napisane kompendium wiedzy dotyczące dziejów naszego państwa od czasów najdawniejszych po wiek XXI. Jest to pierwsza publikacja, która w tak zwięzły a zarazem wyczerpujący sposób przekazuje czytelnikowi wiedzę dotyczącą przeszłości naszego kraju, narodu, społeczeństwa i kultury. Napisana przez wybitnego historyka książka przeznaczona jest dla szerokiego spectrum czytelników. Uczniowie i studenci znajdą w niej najważniejsze fakty z dziejów Polski, natomiast pasjonaci historii – fascynującą lekturę.

Potrzeba przypomnienia dziejów Wielkopolski pod zaborem pruskim, w tym wieloletnich dyskusji i zmagań, które miały na celu odzyskanie suwerenności, zwieńczonych powstaniem wielkopolskim, legła u podstaw opracowania założeń trzyletniego projektu o nazwie Poznański sposób na niepodległość. Jego realizatorem było Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, które promuje interdyscyplinarne podejście w badaniach i prezentacji ich wyników. Publikacja jest zbiorem artykułów, które w syntetyczny sposób przedstawiają wyniki badań specjalistów reprezentujących różne dyscypliny i podejścia badawcze, pochodzących z kilku ośrodków akademickich. W sześciu blokach tematycznych ukazano przemiany ustrojowe, dążenia do niepodległości i postawy wobec powstań narodowych, stanowisko Żydów oraz niemieckich nacjonalistów, a także losy poznańskich Bambrów. Analizie poddano zarówno zagadnienia języka, organizacji wielkich manifestacji patriotycznych, religijności, zdrowotności, struktury rodzin, jak i przemian gospodarczych czy planowania parków dworskich i miejskich. Zwrócono też uwagę na wzrastającą rolę inteligencji, której przedstawiciele, stając na czele wielu przedsięwzięć, aktywnie uczestniczyli w propagowaniu polskiej kultury w zakresie teatru i czytelnictwa. Ukazano w końcu proces zrzucania zaborczego jarzma oraz formy upamiętniania powstania wielkopolskiego i dzisiejsze ślady granic międzyzaborowych.