Książki o Poznaniu i Wielkopolsce

Tak bardzo wyczekiwana Uroczystość, która odbędzie się 24 maja 2025 r. na placu katedralnym w Poznaniu, da księżom kolejny wzór kapłana, który odznaczał się wiernością do końca swojemu powołaniu oraz troską o zbawienie ludzi. Wierni świeccy otrzymują wzór kapłana całkowicie im oddanego, przykładnego i gorliwego. Ogółowi ludzi zostaje natomiast ukazany człowiek, który nie bał się podjąć decyzji na całe życie i temu, na co się zdecydował, pozostał wierny, choć droga pracy kapłańskiej była trudna, wiedział, że za swoje duszpasterskie zaangażowanie może zapłacić najwyższą cenę.

To co jezd nojwożniejsze, jezd do ócz nie do zobaczynio”. Brzmi znajomo? Ależ tak – to najbardziej znany cytat z „Małego Księcia” przetłumaczony na... gwarę wielkopolską. Ambitnego zadania przełożenia słynnej książki na gwarę podjął się mistrz poznańskiej mowy, pisarz i publicysta Juliusz Kubel.

„Książę Szaranek” z pewnością rozbawi wszystkich starszych i młodszych wielbicieli „Małego Księcia” (bo kto słyszał o „wężu boa, co śrutuje swoją ofiarę wew cołkiyj postaci”?), nie traci jednak nic z filozoficznego charakteru oryginału. Dla tych, którzy nie najlepiej radzą sobie z gwarą, autor przygotował specjalny słowniczek, a całość książki przeczytał na dołączonym audiobooku.

Wielkopolska - jak się przekona Czytelnik - to nieprzebrana skarbnica rozmaitych przekazów, legend i podań o duchach, zjawach, biesach, upiorach, upiorzycach, strzygach, martwcach, południcach, pannach wodnych, czarownicach, czyli "ciotach" itp. Spośród naszych wielkopolskich duchów wiele znanych jest z imienia i nazwiska.
W książce tej przedstawiono niemal dziewięćdziesiąt wybranych miejsc w Wielkopolsce, nawiedzanych przez nieziemskie istoty. Zakładając, że wielu Czytelników zechce odwiedzić opisywane tutaj miejsca z nadzieją na emocjonujące spotkanie z duchem, Autor postanowił z tego opracowania uczynić coś w rodzaju miniprzewodnika po nawiedzanych zamkach, pałacach i dworach oraz innych miejscach tajemnych. Stąd w każdym rozdziale zawarta jest także garść danych historycznych oraz opisów najciekawszych obiektów, które w danym zakątku historycznej Wielkopolski zasługują na zwiedzenie.

Czy lubicie potrawy o wyjątkowej prostocie i niezapomnianym smaku? Jeśli tak, to dobrze trafiliście. W książce znalazły się przepisy zarówno na potrawy codzienne, jak i te przygotowane z okazji świąt i ważnych uroczystości. Są to przede wszystkim przepisy na potrawy charakterystyczne dla tradycyjnej kuchni wielkopolskiej. Niektóre, szczególnie interesujące receptury, pochodzą bezpośrednio ze starych ksiąg kucharskich, z zachowaniem oryginalnej pisowni i gwarowych określeń, zachęcając tym Państwa do kontynuowania tradycji kuchni wielkopolskiej.

Czy lubicie potrawy o wyjątkowej prostocie i niezapomnianym smaku? Jeśli tak - to dobrze trafiliście. Książka ta w przystępny sposób przybliża jedną z ciekawszych kuchni w Polsce - kuchnię wielkopolską.

Co łączy koziołki i zegar? Kim był Mistrz Bartłomiej? Odpowiedzi na te i na wiele innych pytań dotyczących słynnego poznańskiego symbolu znajdzie młody czytelnik w książeczce autorstwa Elizy Piotrowskiej. Wierszowana i opatrzona rysunkami legenda adresowana jest do dzieci w wieku przedszkolnym oraz pierwszych klas szkoły podstawowej. Autorka dowcipnie przedstawia nie tylko historię koziołków, ale także postaci związanych z historią Poznania. Zawarte w Legendzie...wiadomości wzbogacą wiedzę dziecka i zachęcą do dalszego poznawania dziejów miasta i jego zabytków.

Kto pierwszy upiekł rogale świętomarcińskie? W jaki sposób zapoczątkowana przed wiekami tradycja przetrwała do czasów współczesnych? Odpowiedzi na te i na inne pytania dotyczące rogali znajdzie czytelnik w książeczce Elizy Piotrowskiej. Napisana wierszem i wspaniale zilustrowana legenda adresowana jest do dzieci w wieku przedszkolnym oraz pierwszych klas szkoły podstawowej. Dowcipnie przedstawia historię rogali świętomarcińskich, a także dzieje św. Marcina, jednego z patronów miasta, oraz przepis na wypiek tytułowego smakołyku. Zapraszamy do lektury, bo "To opowieść smakowita, kto jest głodny, niechaj czyta!"

Bogaty, najpełniejszy zbiór podań i legend, a także anegdot i facecji z Poznaniem związanych. Obok popularnych, „sztandarowych” wręcz opowieści, znajdziemy w książce wiele historii wyjątkowych, będących zupełnym rarytasem, opatrzonych przy tym równie ciekawym komentarzem.

W książce autor stara się przybliżyć udział lekarzy weterynarii w walkach o niepodległość ojczyzny. I we wszystkich swoich publikacjach pokazuje, że tak mała grupa zawodowa była niezwykle patriotyczna, oddana Rzeczypospolitej i godna podziwu i naśladowania. W ubiegłym roku ukazała się wcześniejsza publikacja Włodzimierza Gibasiewicza "Niepowtarzalni z Wielkopolski" opowiadająca losy lekarzy zwierząt, którzy polegli bądź zostali zamordowani w latach II wojny światowej. Nazwiska bohaterów tamtej książki upamiętniła Wielkopolska Izba Lekarsko-Weterynaryjna w postaci Tablicy Pamięci odsłoniętej w 2018 roku.

Marianna i róże to rodzaj pamiętnika napisanego przez autorki na podstawie zachowanego archiwum rodziny Malinowskich i Jasieckich, osiadłych w Wielkim Księstwie Poznańskim na przełomie XIX i XX wieku, oraz różnych źródeł historycznych dotyczących tego okresu. Są to przede wszystkim dzieje ziemiańskiej rodziny, jej zwyczajów, tradycji, "spisane" przez Mariannę z Malinowskich Jasiecką dla jej dzieci. Opisy codziennego bytowania rodziny wiążą się jednak z wypadkami o szerszym zasięgu. M. Jasiecka wspomina wydarzenia, którymi żyła Wielkopolska w dobie panowania pruskiego. 

W tej książce znajdziecie Państwo opowieść, dokumenty, fotografie, echa mediów i sztuki, wreszcie rodzinne wspomnienia: o meblach nowoczesnych i stylowych, o środowisku artystów, o Poznaniu i o Kresach, bo Kowalscy to przecież rodzina wielkopolsko-kresowa.

MEBLE KOWALSKICH, wybitne osiągnięcie polskiego designu lat sześćdziesiątych, towarzyszyły milionom Polaków przez ponad trzy dekady. Wielu wciąż o nich pamięta. Jednak pokutuje przekonanie, że w popularnej nazwie chodziło o „ meble dla każdego”, bo przecież przysłowiowy „Kowalski” – to „każdy”. Tymczasem te Meble Kowalskich to rzeczywiście dzieło małżeństwa Kowalskich: Bogusławy i Czesława, poznańskich architektów wnętrz, którzy w 1962 roku wygrali konkurs na projekt mebli do małych mieszkań.

11 listopada 1918 r. Polska odzyskuje niepodległość. Tego samego dnia w Compiègne zostaje podpisany rozejm pieczętujący klęskę Cesarstwa Niemieckiego w Wielkiej Wojnie. To fascynujący szkic historyczny o tym przełomowym dla dziejów Polski i Europy okresie, którego bohaterami są wizjonerzy nowego świata i przedstawiciele starego porządku, agenci tajni i jawni, spiskowcy, mężowie stanu i lokalni politycy, artyści i żołnierze, postaci wybitne i zwykli ludzie. Są tu i wielka polityka, i normalne życie, a osią tej opowieści o budowie Niepodległej są sprawy zaboru najrzadziej opisywanego – pruskiego.

Filip Czekała raz jeszcze zaprasza nas do uczestnictwa w barwnej opowieści o najważniejszych symbolach Poznania i jego kultury, potwierdzając, że Pyrlandia to miejsce jedyne w swoim rodzaju, w którym zawsze coś jest do odkrycia.

Książka przedstawia Poznań w kontekście europejskich reform mieszkaniowo-urbanistycznych w XIX i XX w. Przemiany zachodzące w architekturze mieszkaniowej ukazane zostały zarówno poprzez odwołania do wzorcowych przekształceń przestrzennych, np. Paryża, Wiednia czy Berlina, jak i w historii politycznej Polski. Pokazuje, jak struktura zabudowy oparta na sieci ulic poddaje się modyfikacjom zgodnie ze zmieniającymi się preferencjami użytkowników, różnorodnymi modelami życiowymi i obyczajami.

Poznaniacy mają prawo być dumni ze swojej przeszło tysiącletniej historii. Jednak wokół niej przez ostatnie lata narósł szereg niefortunnych mitów, uproszczeń i przeinaczeń. Wiele faktów uległo zapomnieniu.

Książka Marka Rezlera z mocnym uderzeniem trafia w istotę tych nieporozumień. Prostuje wykrzywione opinie, odświeża zapodziane wydarzenia, daje świadectwo o tym, że Poznań nie jest tylko nudnym, biznesowym miastem.

Niezwykle pasjonująca opowieść o przeżyciach autorki i jej najbliższych przedstawionych na tle panoramy wydarzeń, jakie miały miejsce w państwie polskim w ciągu XX wieku.

Jesteśmy świadkami przeżyć małej dziewczynki podczas podróży wielodzietnej rodziny pociągiem w 1919 roku do odradzającej się Polski. Otrzymujemy także dokładny opis systemu szkolnictwa w okresie międzywojennym i ówcześnie istniejących korporacji akademickich. Wiele miejsca Maria Aleksandra Smoczkiewiczowa poświęciła prezentacji doświadczeń, jakich doznała jej rodzina w trakcie II wojny światowej. Wprawnym okiem charakteryzowała także powojenne przemiany zachodzące w PRL.

Podstawę wydania Moich wspomnień Marii Aleksandry Smoczkiewiczowej stanowią przede wszystkim niepublikowane maszynopisy wspomnień, które powstały w latach 1991 i 1999–2001, a obecnie są przechowywane w Bibliotece Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Do publikacji zostały dołączone również relacje o latach nauki w Państwowym Liceum i Gimnazjum Żeńskim im. Generałowej Zamoyskiej i Poznańskim Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu, które ukazały się wcześniej na łamach „Kroniki Miasta Poznania”.