Deportacja '36. Wspomnienia Polaka uprowadzonego z Podola przez bolszewików - Stanisław Żywutski

Wielki Głód z lat 1932-1933 na Ukrainie jest największą zbrodnią komunistyczną w Europie. Ważnym źródłem poszerzenia naszej wiedzy o nim są materiały archiwalne nie tylko Ukrainy i Rosji, ale także państw, które miały swoje przedstawicielstwa w ZSRR podczas głodu.

To wolna od stronniczości wybitna praca historyczna, która powinna znaleźć się na półce każdego zainteresowanego dziejami współżycia i rywalizacji polsko-rosyjskiej.

Druga połowa lat trzydziestych XX w. w Związku Sowieckim to okres, kiedy reżim sowiecki przeprowadził szereg antypolskich akcji.

W latach 1935–1936 miały miejsce deportacje ludności polskiej, zamieszkałej na Ukrainie i Białorusi, z graniczących z Polską obwodów, na wschód Ukrainy lub w głąb ZSRS – do Kazachstanu albo Syberię. Kulminacją antypolskiej polityki była operacja polska (antypolska) NKWD z lat 1937–1938, w wyniku której represjonowano ponad 144 tys. osób, z czego 111 tys. zostało rozstrzelanych.

Zebrane dokumenty dają odpowiedź na pytanie jaką wiedzę polska służba dyplomatyczno-konsularna i wywiad wojskowy miały w sprawie sytuacji mniejszości polskiej w okresie bezprecedensowych represji reżimu z lat 1935–1938; jaki był stosunek rządu RP do Polaków w ZSRS; jak zachowywali się przedstawiciele Drugiej Rzeczypospolitej na terenie sowieckim w obliczu prześladowania Polaków; jak Polacy w ZSRS postrzegali stosunek do nich ze strony Warszawy.

Białe róże to powieść dla młodzieży zaliczana do kręgu literatury patriotycznej. Jej akcja toczy się podczas wojny polsko-bolszewickiej. Wir wojennych wydarzeń porywa trójkę młodych bohaterów: Stefka (ochotnika, wysłanego na front), Janka (skauta, pełniącego służbę w łączności) i Wandzię (dziewczynkę zagubioną na terenach zajętych przez bolszewików). Spotka ich wiele przygód – czasem niebezpieczych, czasem zabawnych – nie jest jednak tak łatwo całym i zdrowym wrócić do domu, gdy wokół szaleje bolszewicka nawała i gdy tak wiele chce się zrobić dla ojczyzny. Czasem bowiem może zdarzyć się tak jak w tej żołnierskiej piosence, do której odwołuje się tytuł niniejszej powieści...

Z frontu litewsko-białoruskiego oficera sztabowego gen. Szeptyckiego i Sikorskiego do świeżo poślubionej żony.

Relacje przeplatane listami ze zdobycia Lidy, Wilna, bojów w obronie Brześcia Litewskiego, opinie o dowódcach i podkomendnych.

Wielkie dzieło o budowie imperium sowieckiego przez bolszewików i ich wysiłkach rozszerzenia rewolucji komunistycznej na inne kraje. Autor wykracza poza czysto polityczne dzieje walki o władzę, z rozmachem opisując chaos i dramat wojny domowej, ogrom ludzkiej tragedii, a także politykę kulturalną bolszewików.

Rosja bolszewików jest trzecią częścią znakomitej trylogii poświęconej historii Rosji, obok Rosji carów i Rewolucji rosyjskiej.

Antologia dzienników, listów i wspomnień, która na indywidualnych przykładach pozwala prześledzić zbiorowy los setek tysięcy osób wywiezionych przez Sowietów z Kresów Wschodnich.

Książka opowiada o doświadczeniu tych ludzi od wybuchu wojny, przez sowietyzację Kresów, cztery fale deportacyjne (w lutym, kwietniu, czerwcu 1940 i maju-czerwcu 1941), przetrwanie w głębi ZSRR, wyjście z Armią Andersa, Armią Berlinga i powroty – do rodzinnej wsi, „nowej” Polski… Wszystkie materiały w antologii: relacje z „nieludzkiej ziemi”, liczne zdjęcia i grafiki, pochodzą z tworzonego społecznie od końca lat 80. Archiwum Wschodniego, do którego przekazali je sami zesłańcy lub ich rodziny.

Książka niezwykle aktualna, opierająca się na dokumentach z rosyjskich archiwów, zadaje kłam najnowszej propagandzie historycznej Putina, która powiela stalinowskie fałszerstwa, a której ostrze skierowane jest głównie przeciwko Polsce.

Pokazuje historię przygotowań sowieckich do wojny napastniczej, szczególnie intensywnych od przełomu roku 1929/30. Koncepcja wojenna którą rozwinął Michaił Tuchaczewski w styczniu 1930 przewidywała zmasowane użycie czołgów, samolotów oraz gazów bojowych. Głównym celem tego zmasowanego ataku miała być Polska, która w przekonaniu Stalina i jego towarzyszy była barierą w drodze na Zachód, do Niemiec, do serca Europy.

Dzięki analizie nowych i dotąd nieznanych dokumentów z archiwów moskiewskich, autor daje sugestywny obraz sowieckiej polityki zagranicznej tego okresu. Wynika z niej, jak od samych początków istnienia Rosji radzieckiej, jej kierownictwo padnięte było jedną myślą - podboju zachodniej Europy.

Znajdujemy w niej dowody na ofensywną i agresywną politykę Moskwy lat 20. i 30. Bogdan Musiał zebrał wstrząsające wypowiedzi czołowych polityków radzieckich jak Stalin, Tuchaczewski czy Mołotow oraz liczne źródła sowieckiej jednoznacznie wskazujące na ekspansjonistyczne ambicje ZSRR. Po jej lekturze nie ma wątpliwości, że pierwszą ofiarą nowej polityki sowieckiej miała być II RP.

"Opis wydarzeń, jakie ludność, czy to polska, czy to ruska, przeżyła od wybuchu rewolucji rosyjskiej aż do wkroczenia pierwszych oddziałów regularnych wojsk polskich, będzie z pewnością raz na zawsze jednym z najcenniejszych i najwiarygodniejszych materiałów dla przyszłych historyków tych wypadków”.