Ziemianki. Co panie z dworów łączyło z chłopkami - Marta Strzelecka

Przejmujące losy „białych niewolnic”, kobiet z najniższego szczebla hierarchii służby domowej. Tych, których w przedwojennej Polsce było najwięcej. Zatrudniane przez mieszczaństwo wiejskie dziewczęta zaczynały służbę mając często 15 lat. Nie miały prawa do urlopu i wypoczynku, pracowały od świtu do nocy za grosze.
Joanna Kuciel-Frydryszak zagląda do ich maleńkich pokoików w eleganckich kamienicach, przypatruje się, co robią, gdy mają wychodne, obserwuje je przy kuchennej pracy, współczuje, gdy muszą oddać swoje często nieślubne dzieci.

Rytm życia polskiego ziemiaństwa wyznaczały nie tylko zmieniające się pory roku i doroczne święta, lecz także zestaw ściśle przestrzeganych reguł. Autor rekonstruuje niepisany kodeks postępowania i etykietę, które obowiązywały w przeszłości i są respektowane aż po dziś dzień. Zasady ilustruje barwnymi wspomnieniami oraz anegdotami. 

Autorka maluje barwny obraz rzeczywistości bezpowrotnie minionej - spuściznę materialną ziemiaństwa i, co ważniejsze, duchową, której ślady przetrwały w świadomości narodu do dzisiaj. Opowiada o rabunku przez Niemców i Sowietów bezcennych dzieł sztuki i o ludziach walczących o ich odzyskanie po II wojnie światowej. W drugiej części książki, utrzymanej w tonie gawędy, autorka opisuje historie wybranych rodzin

Dziennik Janiny Konarskiej to kolejna w tym roku, po bestsellerowej Amerykańskiej księżnej Virgilii Sapiehy, książka z serii „Świadectwa. XX wiek”, przedstawiająca ziemiański świat pierwszej połowy XX wieku z kobiecej perspektywy.

Burzliwa epoka przełomu na tle prywatnego życia Janiny z Fuldów Konarskiej. Jej dziennik ukazuje rzeczywistość ostatnich lat XX wieku w Królestwie Polskim z perspektywy młodej panny z Radomia, i lata pierwszej wojny, widziane już oczami mężatki 0 z majątku Kluczewsko koło Włoszczowy.

W realia salonu i dworu wkrada się świat zewnętrzny, przynoszący wielkie przemiany polityczne i społeczne: rewolucję 1905 roku, wybuch wojny, przetaczanie się przez ziemie polskie kolejnych frontów, formowanie się niepodległości. Notowane na bieżąco wrażenia autorki pozwalają poczuć codzienność tej niezwykłej epoki, a także poznać z bliska ją samą – trochę rozpuszczoną jedynaczkę z dobrego domu, trochę „piękny przykład kobiety polskiej”. A przy tym – rezolutną komentatorkę rozgrywających się na jej oczach wydarzeń.

Niniejsza publikacja powstała, aby udokumentować wkład ziemiaństwa w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz podkreślić jego znaczenie w przełomowych dla Polski chwilach. Materiał ilustracyjny, w dużej mierze dotąd niepublikowany, pochodzi w większości z archiwów rodzinnych.

Tom studiów poświęcony został zagadnieniom szlachty i ziemiaństwa na pograniczach kulturowych dawnej Rzeczypospolitej od XVI do pocz. XX wieku. Pod względem chronologicznym dzieli się na dwie części. Pierwsza obejmuje zagadnienia dotyczące szlachty w okresie formowania się i rozkwitu Rzeczypospolitej aż po jej upadek. Druga - poświęcona jest problematyce czasów porozbiorowych i realiów życia szlachty i ziemiaństwa w granicach obcych monarchii: Rosji, Austro-Węgier i Prus. Wspólnym mianownikiem jest pogranicze kulturowe dawnej Rzeczypospolitej, toteż uwaga autorów koncentruje się na Litwie, Białorusi, Podlasiu, Prusach Królewskich, Galicji. Różnorodna jest natomiast problematyka podejmowanych tematów. Autorzy z ośrodków naukowych w Polsce, Litwie i Białorusi analizują rolę polityczną szlachty i ziemiaństwa, migracje szlacheckie, rozwój indywidualnych karier, wewnętrzną strukturę społeczną, stosunek do polityki państw zaborczych, postawy wobec nowych wyzwań społecznych i gospodarczych oraz przemian narodowościowych.

"Tom ten mógłby nazywać się Kres ziemiaństwa, ale dla Autorki emocjonalnie i duchowo kresem tym nie jest. Jest świadoma, co niosą, dla niej i jej najbliższych, przemiany lat 1944/1945. Pomimo to i mimo podeszłego już wieku imperatyw pracy na rzecz ziemi i jej płodów, któremu wraz z mężem byli całe życie wierni, nie gaśnie. To jeszcze nie czas odpoczynku - obejmują prowadzenie zakładu ogrodniczego na ziemiach zachodnich. Starają się przekazać wnukom wszystkie wartości, które były dla nich tak ważne w czasie zaborów i odrodzonej II Rzeczpospolitej. Zarówno dwa tomy poprzednie, jak i ten wciąga czytelnika w prawdziwą historię prawdziwych ludzi, opisaną w dobrym literackim stylu. Warto czytać, warto zekranizować".

Niniejszy tom zawiera dwadzieścia trzy opowieści o postaciach związanych z dworami i pałacami dzisiejszego województwa podkarpackiego np: w: Babicy, Bachórcu, Bratkówce, Cisnej, Dwerniku, Korczynie, Lesku, Nozdrzcu, Mikulicach, Myczkowie, Strzegocicach, Zarzeczu i Żubraczem. W sposób przekrojowy ukazuje niezwykłe zróżnicowanie warstwy ziemiańskiej. Jej przedstawicieli, wśród których znajdziemy pisarzy, malarzy, naukowców, polityków, powstańców i żołnierzy, dzieliły poglądy i kondycja finansowa.