Rozwój moralności - Feliks Konieczny

Zapomniany esej wielkiego polskiego historyka i historiozofa, napisany w 1906 roku, stanowi o tym, jak nie tylko warunki geograficzne wpływają na społeczeństwo i jego dziedzictwo materialne, ale przede wszystkim jaki wpływ na wykorzystanie tychże warunków ma dominująca na tym obszarze cywilizacja. Przez pryzmat podróży po różnych ziemiach Polski – od Bałtyku na północy po Tatry na południu, od zachodnich krańców aż po wschodnie Kresy – możemy zobaczyć jak to wyglądało historycznie.

Proroczy esej prof. Feliksa Konecznego z 1925/1926 roku, w którym przewiduje m.in., że na skutek różnic cywilizacyjnych na Bałkanach próba zjednoczenia pod jednym państwem tylu kultur i narodów zakończy się krwawą wojną, co miało miejsce u progu lat 90. XX wieku. 

Praca wybitnego historyka i historiografa polskiego, twórcy nauki o cywilizacjach, autora prac z historii Europy wschodniej i Słowiańszczyzny, podręczników historii Polski oraz prac o cywilizacjach: O wielości cywilizacjioraz Cywilizacja bizantyńska i Cywilizacja żydowska.

O ład w historii to pionierska i cenna publikacja na temat istoty cywilizacji, w której opisano cechy siedmiu wyodrębnionych przez prof. Konecznego cywilizacji, prezentuje ich rozwój oraz relacje między religią a cywilizacjami. Książka wydana w 50. rocznicę śmierci tego wybitnego naukowca.

Za czasów Sobieskich były w Europie cztery cywilizacje, tak samo, jak obecnie: łacińska, bizantyńska, żydowska, turańska. Żydowska kwitnęła w Polsce w najlepsze, ale nie promieniowała na społeczeństwo polskie; o tym jeszcze nie było mowy! Bizantyńskiej nie było wówczas w Polsce ni śladu. Turańska udzielała się od Kozaczyzny i Moskwy, poniekąd też przez wpływy tureckie. Rodzimą w Polsce była cywilizacja łacińska.

Pod Wiedniem zwalczano cywilizację turańską, której najwybitniejszymi przedstawicielami niegdyś byli Mongołowie „niebiescy” a potem Turcy. Błądzi, kto mniema, jakoby Turcy należeli do cywilizacji arabskiej przez to samo, iż są muzułmanami. W piśmiennictwie arabskim Turek jest przedmiotem wzgardy i nienawiści. Islam jest dwojaki: arabski i turański; są to dwa odrębne kręgi cywilizacyjne.

Pod Wiedniem broniło się chrześcijaństwo, idąc na wojnę prawdziwie religijną. Zastanówmy się nad związkiem tego z kwestią cywilizacji.

O ład w historii to pionierska i odkrywcza publikacja na temat istoty cywilizacji, w której zostały scharakteryzowane i usystematyzowane cechy siedmiu wyodrębnionych przez prof. Feliksa Konecznego cywilizacji. Ukazany został ich rozwój oraz zachodzące relacje między religiami i cywilizacjami. Jest to ostatnia praca autora, ukończona niedługo przed śmiercią.
O ład w historii jest pracą wybitnego historyka i historiografa polskiego, twórcy nauki o cywilizacjach, autora praca: O wielości cywilizacji, Cywilizacja bizantyńska i Cywilizacja żydowska oraz prac z historii Europy wschodniej, Słowiańszczyzny i podręczników z historii Polski.
Publikacja jest szczególnie cenna obecnie, kiedy zarówno w Europie jak i na świecie obserwuje się przemieszanie narodów, kultur i cywilizacji co prowadzi do wielu napięć i konfliktów. Wydawnictwo oddaje Czytelnikowi tę bardzo cenną książkę wybitnego naukowca, którego wielki dorobek jest ciągle zbyt mało znany w kraju, a który ze względu na swoje znaczenie wart jest upowszechnienia.

Bardzo rzadka synteza dziejów Polski. Napisana w atmosferze Galicji, opublikowana w 1908 roku pod zaborem austriackim, w Krakowie cieszącym się większymi swobodami niż pozostałe zabory. Wcześniejsza dwutomowa pozycja Dziejów Polski pisana była dla zaboru rosyjskiego i podlegała cenzurze carskiej. Ponieważ zachowało się niewiele egzemplarzy oryginalnych tej publikacji będzie niespodzianką obecny reprint dla wielu kolekcjonerów i miłośników twórczości prof. Feliksa Konecznego, jest to kolejna ważna książka i podróż szlakiem twórczości wielkiego historyka i twórcy nauki o cywilizacjach.

Nie jest to jednak zwykły szkolny podręcznik. Książka została napisana pięknym, barwnym językiem. W formie gawędy przybliża historię naszego narodu w kontekście walki cywilizacji o dominację w Europie. Autor prezentuje dzieje Polski w porządku chronologicznym. Nie jest to jednak suchy rejestr historycznych wydarzeń i dat. Koneczny bada związki przyczynowo-skutkowe, osadza opisywane wydarzenia w kontekście polityki polskiej i światowej, a także dokonuje oceny moralnej polskich mężów stanu.

Szwecja w XVI wieku uwalnia się spod panowania duńskiego, na tronie zasiada Gustaw Waza, a w Europie żniwa zaczyna zbierać rewolucja protestancka. Po jego śmierci w 1560 roku zaczyna się walka o władzę między synami: Erykiem XIV, Magnusem, Janem III i Karolem Sudermańskim. Jednocześnie zaczyna się decydująca walka o religijną tożsamość Szwedów. Dlaczego Szwecja odeszła od religii katolickiej? Jaki wpływ na to miały przekonania i decyzje króla Jana III? Z jaką misją do Szwecji pojechał ks. Antonio Possewino? Co udało mu się osiągnąć? Czy była szansa, aby Szwecja jako jedyne państwo Skandynawii pozostała wierna Rzymowi? Jak w całym tym zamieszaniu udało się uchować w katolicyzmie królewicza Zygmunta, późniejszego króla Polski?

Profesor Feliks Koneczny w swoim wspaniałym, dociekliwym ale zarazem przystępnym i wciągającym stylu, prezentuje panoramę historyczną XVI-wiecznej Szwecji, zaś szczególnie sytuację religijną. Na podstawie Archiwum Watykańskiego oraz innych materiałów źródłowych dochodzi do odmiennych wniosków, niż powszechnie przyjęte. Rozprawa napisana w 1901 roku jako cykl artykułów dla „Przeglądu Powszechnego” ukazuje się po raz pierwszy w formie książki.

Przyjęło się o królu Janie III Wazie mniemać, że był katolikiem w skrytości i tylko z politycznych względów nie wystąpił jawnie z restauracją katolicyzmu. Niniejsza rozprawa zamierza zmienić to zapatrywanie.

Prof. Feliks Koneczny

Zbiór artykułów z wychodzącego pod austriackim zaborem miesięcznika, poprzez który wybitni polscy historycy, filozofowie, politycy próbowali wpływać na rozszerzającą się idee słowiańskiej tożsamości i wspólnoty. Pismo grupujące największe ówczesne nazwiska przeciwstawiało się panslawizmowi rosyjskiemu, który Słowianom starała się narzucić dyplomacja rosyjska. Bardzo ciekawa i pouczająca lektura w dobie odradzających się pomysłów na "przewodnią rolę" Rosji w Europie Wschodniej i Środkowo-Wschodniej oraz jej udział w budowaniu Euroazjatyckiego kolosa. Można wręcz powiedzieć o odgrzewaniu na przełomie XX i XXI wieku dawnych pomysłów dyplomacji rosyjskiej z przełomu XIX i XX wieku w podobnej jak wtedy sytuacji - upadku dawnych idei i gorączkowym poszukiwaniu nowych, wtedy były to idee panslawizmu, rozszyfrowane przez Polaków jako de facto panazjatyzm, dziś panslawizm i panazjatyzm przekształcił się wyraźniej w idee paneuropejskiego azjatyzmu. Wybitne artykuły młodego i pełnego werwy twórczej Feliksa Konecznego - redaktora naczelnego tego pisma, prorocze i wieszcze wobec nadchodzących wypadków i czasu. Silniej przemawiają właśnie dziś.

Bogate doświadczenie medialne Autora tej książki pomaga uświadomić Czytelnikom, jakie są granice zaufania do mediów, nie tylko z uwagi na ich częstą niewiarygodność, ale również z uwagi na bardzo ograniczone pole rozumienia, w jakim się poruszają. (…) Książka Pana red. Wojciecha Reszczyńskiego zaprasza nas do polskiego domu, przybliża i poucza, ostrzega i wzmacnia. Jest nie tylko wartościowa w warstwie intelektualnej, ale także w warstwie literackiej, ponieważ napisana jest dobrym językiem, który zachęca do czytania i do myślenia. Idzie drogą, która krok po kroku pozwala nam odzyskiwać nasze dzieje, naszą kulturę i naszą tożsamość. Jest to książka ze wszech miar polska. Tym bardziej więc warto po nią sięgnąć.