Państwowy Instytut Wydawniczy

O kulturze i rewolucji to zbiór tekstów tworzących opowieść o oglądanej z Polski epoce, w której porządek kultury fundujący cywilizację zachodnią jest podważany przez rewolucyjne prądy. 

Arabowie wzbudzają dziś najdziwniejsze reakcje: od skrajnej niechęci po skrajne uwielbienie. W obydwu wypadkach jest to wynikiem głębokiej nieznajomości cywilizacji arabskiej i ściśle związanego z nią świata islamu. W zamierzeniu autora książka ma przywrócić równowagę w ich ocenie przez obiektywne ukazanie specyfiki cywilizacji arabskiej w jej historycznym rozwoju.

Powstanie Warszawskie pokazane jest oczyma chłopca, Janusz Krasickiego, któremu ojciec kapitan, pilot w 1949 roku, jeniec Starobielska zamordowany w Charkowie, zaszczepił fascynację lotnictwem. Autorka ukazuje dwór w Kraśnicy pod Opocznem, w którym urodził sie Antoni Jaxa Bąkowski, pradziadek bohaterów książki. W latach 30-tych powstała tam nieduża stadnina koni arabskich. W czasie II Wojny Światowej dwór dawał schronienie wielu potrzebującym, pomagał partyzantom „Bończy”, „Starego”, „Wichra”, „Doliny”. Powojenne losy osiadłych w Gdańsku właścicielki dworu Anny Bąkowskiej i jej córki Ewy.

Historia tysiącletnich dziejów chrześcijaństwa na Litwie, opowieść o tym, w jaki sposób chrześcijaństwo dotarło na Litwę i jak potoczyły się jego losy. To także opowieść o niedoskonałościach i świętości chrześcijan, o porywach wiary i o jej zaniku, o codzienności wiary, życiu parafialnym i o kondycji moralnej duchowieństwa, a także o sytuacji różnych wyznań chrześcijańskich w różnych epokach, o konfliktach, które powstały między chrześcijanami wskutek reformy Kościoła, i o stosunkach między państwem a Kościołem. Granice chronologiczne tej opowieści wyznaczają misja św. Brunona z Kwerfurtu z 1009 r. i podpisanie umów między Litwą a Stolicą Apostolską w 2000 r.

Warszawa lat trzydziestych XX wieku była miastem z pogranicza przeszłości i nowoczesności. Jeszcze świeciły w niej latarnie gazowe, a po kocich łbach jeździły dorożki, wozy towarowe ciągnięte przez perszerony, w większych ulicach hałasowały tramwaje. W tę przeszłość wjeżdżały automobile, sygnalizując swoją obecność dźwiękiem trąbek. Chodniki wypełniał tłum przechodniów, obok ludzi ubranych bogato widziało się kobiety w chustach na głowie, mężczyzn w czapkach maciejówkach, brodatych żydów w chałatach...

Profesor Marek Kwiatkowski, były dyrektor Łazienek Królewskich i znakomity varsavianista w drugim tomie swoich gawęd przypomina Warszawę lat trzydziestych XX wieku. 

Swoją bogatą wiedzą dzieli się z czytelnikiem, zabierając go na przechadzkę po nieistniejących zakątkach i ulicach, opowiadając historie domów ukryte w archiwaliach i historie mieszkających w nich ludzi. Jego gawędy to piękna rekonstrukcja dawnej Warszawy – jej ulic, placów i budynków, po których pozostał ślad jedynie na fotografii lub rysunku.

Helena Paderewska (1856–1934), tak jak jej mąż, Ignacy Jan Paderewski, była osobą niepospolitą. Historycy nie poświęcili jej należytej uwagi, a przecież niewątpliwie była jedną z najwybitniejszych Polek swej generacji. Przez prawie lat czterdzieści pozostawała nie tylko towarzyszką życia Ignacego, jego najbliższą „wspólniczką” w pracy na rzecz niepodległości Polski, lecz także samodzielną działaczką społeczną na skalę w Polsce niespotykaną. Wiosną 1920 roku Helena spisała swoje wspomnienia z lat 1910–1920, najważniejszej chyba dekady życia i działalności Paderewskich. Odnalezione przed paru laty w zbiorach Instytutu Hoovera w Kalifornii, stanowią swoistą kronikę zabiegów jej męża o zwrócenie uwagi Zachodu na sprawę Polski, zorganizowanie mocnego polskiego stronnictwa w Stanach Zjednoczonych oraz rozwinięcie skutecznej kampanii na rzecz jej niepodległości.

Badacz dziejów późnego cesarstwa rzymskiego, podejmując się spisania historii Hunów, na wstępie musi zaznaczyć, że przedstawia swoim czytelnikom opowieść bez początku i bez końca, i do tego taką, w której trudno się zorientować. W niniejszej książce zatem musimy zadowolić się, wzorem niektórych Rzymian, rozpoczęciem opowieści o Hunach nie w Mongolii, lecz w dorzeczu Kubania, i od wyznania, że nie wiemy o nich nic pewnego aż do czasu, kiedy pod koniec IV wieku naszej ery napadli na Ostrogotów. Nasza opowieść zakończy się upadkiem imperium Attyli i bezpośrednim pokłosiem tego wydarzenia.

Amerykański historyk, sam baptysta, dla czystości badań historycznych postanowił wreszcie rozprawić się z forsowaną w historiografii, przede wszystkim protestanckiej i lewicowej, antykatolicką narracją nie mającą żadnego pokrycia w przekazie źródłowym, a będącą jedynie odpowiedzią na jakieś polityczne czy wręcz ideologiczne zapotrzebowanie. Nie sposób omawiać wszystkich aspektów tego zjawiska, zatem Rodney Stark wybrał tylko te najbardziej charakterystyczne, dotyczące całego przekroju dziejów od starożytności rzymskiej, przez odkrycia geograficzne, tzw. Oświecenie, aż do czasów II wojny światowej. Wykład swój prowadzi ściśle logicznie, tezy są starannie udokumentowane, a jednocześnie całość wykładu oddana wartkim językiem, co jest zasługą i autora i polskiego przekładu. Książka jest swoistym przełomem w myśleniu o podstawowych zjawiskach w dziejach ostatnich 2 tysięcy lat.

Autor temat przedstawił historycznie w widzeniu panoramicznym. Badając pałace i wille stolicy spotkał się z niezwykłą ilością form. Dostrzegł, że ten sam obiekt w rożnym czasie przybierał zupełnie odmienny wygląd, tak że można mówić kolejno o nowej budowli. Praca ta jest zatem między innymi przeglądem zabytków przeobrażających się w czasie. Znaczny ich procent zniknął na zawsze, pozostawiając jednak ślad w przekazach pisemnych i ikonograficznych.

Rzepka, Biała Knegini, czyli Adelajda, Dąbrówka, Sygryda Storrada ‒ siostra Bolesława Chrobrego, Rycheza ‒ żona Mieszka II, ich córka Gertruda, Salomea z Bergu ‒ żona Bolesława Krzywoustego, Agnieszka ‒ żona Władysława Wygnańca, ich córka Ryksa – cesarzowa Hiszpanii, święta Jadwiga śląska ‒ żona Henryka Brodatego, Kinga ‒ żona Bolesława Wstydliwego, jej siostra Jolenta ‒ żona Bolesław Pobożnego, Ludgarda ‒ żona Przemysła II, Elżbieta ‒ siostra Kazimierza Wielkiego i wiele innych wybitnych Piastówien i żon Piastów to bohaterki szkiców historycznych Jadwigi Żylińskiej. Przez pryzmat ich losów – tak barwnych i dramatycznych, że mogłyby posłużyć za kanwę niejednego serialu ‒ autorka przedstawiła wyjątkowe spojrzenie na sytuację kobiet na średniowiecznych dworach – kobiet, które współtworzyły skomplikowany układ sojuszy opartych na małżeństwach politycznych, wpływały na życie kulturalne, słowem ‒ w pełni wykorzystywały możliwości, jakie dawała im przynależność do kręgu cywilizacji chrześcijańskiej.

Czy w twojej rodzinie występowały przypadki raka piersi? Ktoś cierpiał na depresję, chorobę Alzheimera lub nadciśnienie tętnicze? A może rodziły się dzieci z wadami wrodzonymi? Wiele chorób ma podłoże genetyczne. Często pojawiają się one w kilku pokoleniach jednego rodu lub jednej rodziny. Jesteśmy w stanie uniknąć tych chorób. Potrafimy także złagodzić ich przebieg. Skuteczna walka z nimi zaczyna się od analizy medycznej historii rodziny i od poradnictwa genetycznego. 

Książka opisuje świeckie początki rycerstwa, relację między rycerstwem a Kościołem, wiele uwagi poświęca też ideom krucjatowym. Autor książki z uwagą śledzi procesy formowania się specyficznych rycerskich zwyczajów, takich jak np. ceremonia pasowania na rycerza czy geneza turnieju rycerskiego. W swym dziele, autor opisuje również mitologię historyczną rycerstwa, heraldykę i heroldów, przedstawia czytelnikowi koncepcję szlachectwa i rycerskiego honoru. Część swojej pracy poświęcił herbom, świeckim zakonom rycerskim, wielkim widowiskom i największym bitwom stoczonym przez średniowieczne rycerstwo.

Pierwszy tom korespondencji Stanisława Ignacego Witkiewicza z rodziną, przyjaciółmi, znajomymi oraz tzw. wrogami obejmuje m.in. dziecięce dopiski do listów Stanisława Witkiewicza ojca, listy do Bronisława Malinowskiego, do matki – Marii Witkiewiczowej, do Ireny Solskiej, Stefana Żeromskiego, Kornela Makuszyńskiego, Jarosława Iwaszkiewicza i wielu innych. 

Tom I zawiera korespondencję w większości już publikowaną (ale także wiele nieznanych i wciąż odnajdywanych listów!!!), do tej pory jednak rozproszoną, tu zebraną w całość, ponownie opracowaną i opatrzoną szczegółowymi przypisami, uwzględniającymi najnowszy stan badań nad życiem i twórczością S.I. Witkiewicza. Bogato ilustrowany.

Pierwszy z dwóch woluminów tomu drugiego korespondencji Witkacego z rodziną, przyjaciółmi, znajomymi i tzw. wrogami zawiera bloki listów do m.in. małżeństw Birulów i Atrążyskich, Michała Choromańskiego, ks. Henryka Kazimierowicza, Juliana Przybosia, listy ekonomiczne do Zofii Mikuckiej, a także korespondencję z Asymetryczną damą.

Na zarysowanym z rozmachem tle politycznym i życia umysłowego oraz prądów duchowości wieku XII, autor kreśli fascynującą sylwetkę przyszłego świętego i szczegółowo opowiada o dziejach jego największego dzieła – zakonie Cystersów.

Pamięć ludzka jest zawodna. Jakże często tkwi w niej zaledwie zarys spektaklu, który nas niegdyś fascynował, nikłe wrażenie, że oglądaliśmy przed laty widowisko znakomite. Gdyby tak spróbować wydobyć z zapomnienia najwybitniejsze zjawiska Teatru Telewizji, nie wszystkie oczywiście, ale przynajmniej część, tę najbardziej znaczącą, spróbować szczegółowo opisać niektóre spektakle, przypomnieć znakomite aktorskie kreacje...