Neriton

W tej niezwykle interesującej pracy autor przeanalizował wszystkie elementy składające się na charakterystykę polskich działań militarnych na rzecz odzyskania niepodległości. Problemy wojskowe autor stara się umiejscowić na tle działań politycznych i całej złożoności sytuacji międzynarodowej oraz kwestii ekonomicznych i społecznych. Umiejętnie ukazuje dwutorowość poczynań polskich ośrodków emigracyjnych. Przedmiotem dociekań są nie tylko polskie powstania zbrojne, ale i wszelkie próby powstańcze podejmowane w kraju i zagranicą w latach 30.–50. i 70.–90. XIX wieku.

Czy dalekie wojaże, kuracje u wód i niedzielne pikniki mogą być wyznacznikiem pozycji społecznej? Autor opisał najpopularniejsze sposoby spędzania czasu wolnego poza miastem przedstawicieli warszawskich elit, klasy średniej i proletariatu. Gruntownej analizie poddał uzasadnienia i oceny wyjazdów warszawiaków. Ich obyczaje i poglądy skonfrontowano z postawami mieszkańców Londynu i Sankt Petersburga. Interpretacja zjawisk z przełomu XIX i XX w. została dokonana na podstawie współczesnych koncepcji socjologicznych. Książka jest bogato ilustrowana.

Autorka pamiętnika, siostra Franciszka i Aleksandra Dalewskich (inicjatorów powstania Związku Bratniego Młodzieży Polskiej na Litwie) oraz żona Zygmunta Sierakowskiego (jednego z przywódców powstania styczniowego), poprzez historię członków swojej rodziny ukazuje losy różnych ludzi, kreśli portret środowiska zaangażowanego na Litwie w konspirację i walkę o niepodległość. Pamiętnik zawiera wiele informacji dotyczących polityki i codzienności lat 40.-60. XIX w. na Litwie.

Okręgi korpusów były w II Rzeczypospolitej jednostkami terenowej administracji wojskowej. Ich dowódcy mieli różne prerogatywy i kompetencje, obejmujące zarówno sferę wojskową, jak cywilną. Praca omawia funkcjonowanie dowództwa wraz ze wspomagającymi go służbami oraz przybliża międzywojenne dzieje poszczególnych oddziałów Wojska Polskiego, dyslokowanych na terenie Małopolski Wschodniej. Ważnym elementem jest ukazanie współpracy wojska z władzami administracji publicznej i relacji łączących poszczególne jednostki wojskowe z lokalnymi społecznościami.

Złożona natura średniowiecznego testamentu ukrywa się często pod konwencjonalną formą rozporządzenia ostatniej woli - formą dobrze znaną z religijnej literatury nurtu ars moriendi. Autor przedstawia, w jaki sposób instytucje Kościoła, uwarunkowania życia miejskiego oraz zabiegi władz Krakowa wpływały zarówno na formę, jak i funkcję pełnioną przez te akty w późnym średniowieczu. W ich świetle omawia także specyfikę środowiska krakowskich testatorów, panujące w nich relacje rodzinne oraz praktykowane formy pobożności.

Autorka położyła nacisk na przedstawienie koncepcji Stanisława Witkiewicza i ukazanie jej na tle prądów ogólnoeuropejskich. Całość obrazu podtatrzańskiego ośrodka kulturalnego dopełniają dzieje lokalnej prasy. Zakopane zyskało niezwykłą wprost pozycję nie tylko w polskiej kulturze, ale także w naszej zbiorowej świadomości. Po dziś dzień wszystko, co zakopiańskie budzi ciepłe uczucia u dużej części Polaków. Przyczyniła się do tego z pewnością złota era w dziejach Zakopanego, którą stara się przedstawić właśnie niniejsza praca, a także mit, który się wówczas narodził, wielokrotnie na kartach książki przywoływany.

Opracowany przez prof. Wiktorię Śliwowską szkicownik z rysunkami autorstwa Cypriana Dunin-Wąsowicza przedstawiającymi współwięźniów i współzesłańców z lat 1850–1857. Powstawały one w Cytadeli Warszawskiej oraz na zesłaniu w Omsku. Obok portretów zamieszczono biogramy przedstawionych osób, które udało się zidentyfikować. Tom uzupełniono o notatki sporządzone przez Henryka Wiercieńskiego na podstawie rozmów z żoną Dunin-Wąsowicza, Apolonią, oraz o zdjęcia z archiwum rodzinnego spadkobierców rysownika.

Studium Gottfrieda Schramma ukazało się 1965 r., ale nadal pozostaje aktualne. Poświęcone jest dziejom reformacji w Polsce od momentu jej rozkwitu w 1548 r. aż do pierwszych znamion upadku w 1607 r. Autor analizuje polską reformację jako zjawisko społeczne, umieszczając ją na szerokim tle porównawczym. Polska stanowi według niego przykład reformacji rozgrywającej się wbrew woli władcy. Mimo braku poparcia monarchy protestantów nigdy nie spotkały prześladowania. Autor stawia tezę, że brak konfliktów i prześladowań mógł się paradoksalnie przełożyć na słabość reformacji. Patrząc na panoramę europejską, dowodzi, że zbudowanie tożsamości i politycznego obozu protestantów było możliwe albo dzięki poparciu władcy, albo w wyniku doznanych prześladowań. W Polsce zabrakło obu tych elementów.

Model sukcesji spadkowej stanowił jeden z najważniejszych elementów różniących prawo chełmińskie od innych obowiązujących we wczesnonowożytnej Polsce systemów prawnych. W oparciu o szeroką bazę źródłową autor ukazał skomplikowaną problematykę spadkobrania i spadku w mniejszych miastach Prus Królewskich w drugiej połowie XVII i w XVIII w. na przykładzie wybranych ośrodków województwa pomorskiego. Monografia naświetla zarówno teoretyczne podstawy prawa spadkowego, jak i jego praktyczne stosowanie w życiu codziennym mieszkańców małych miast.