Przedwojenny Lwów. Najpiękniejsze fotografie - Żanna Słoniowska

Przeznaczenie niniejszego opracowania jest dwojakie. Pierwszy rozdział – przypomnienie dziejów Lwowa, miasta pod wieloma względami niepowtarzalnego, które do dziś zachowało swój charakter architektoniczny i fizjograficzny – może być przejrzany przez  każdego czytelnika. Drugi, poświęcony lwowskiemu piśmiennictwu,  powinien okazać się pomocny tym, którzy zainteresowani byliby odnalezieniem opracowań dotyczących najrozmaitszych aspektów historii Miasta, jego losów i jego mieszkańców, jego znaczenia dla Polski, polskiej kultury i nauki. 

W utrwalaniu i popularyzowaniu pamięci o dawnych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej centralną rolę odgrywają fotografie archiwalne, bez których poznawanie tej części polskiego dziedzictwa kulturowego byłoby praktycznie niemożliwe. Fototeka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego przechowuje ponad dwa tysiące odbitek, ukazujących dzieła sztuki z tamtych terenów. Książka prezentuje najcenniejszy fragment tego zasobu: osiemdziesiąt fotografii powstałych w XIX wieku, mogących zatem uchodzić za „inkunabuły" polskiej fotografii dokumentacyjnej.

Ekskluzywny reprint wydania z 1925 roku to wycieczka po przedwojennym Lwowie i jego okolicy, z dołączonym kolorowym planem miasta. Na niemal trzystu stronach tego bogato ilustrowanego, pięknymi fotografiami, przewodnika znajdziemy historię Lwowa oraz opisy wszystkich wspaniałych, nawet tych mniej znanych, zabytków Lwowa. 

Polskie Radio Lwów to opowieść o słynnej lwowskiej stacji radiowej od momentu jej powstania aż do ewakuacji we wrześniu 1939 r. Autor - jeden ze spikerów - znał to radio od podszewki, przyjaźnił się z jego twórcami i pracownikami, a przy tym jako lwowiak świetnie czuł tamten klimat i humor. Któż zatem lepiej opowie o Wesołej Lwowskiej Fali, Szczepku i Tońku oraz innych znanych postaciach, kto przytoczy więcej zabawnych anegdot z radiem związanych, kto jeśli nie Halski "oprowadzi" Czytelnika po budynku przy Batorego 6? Sam autor już na wstępie pisze: "To serce naszego Lwowa bije w tej książce i nie da o sobie zapomnieć!" i to jest prawda.

Zapraszamy na Wildę – dzielnicę Poznania wyraźnie odmienioną od pozostałych, robotniczo-przemysłową i wielkomiejską zarazem. Wilda kształtowała się przez stulecia. Przeżywała lata rozkwitu i gwałtownych upadków. Przechodziła przekształcenia własnościowe, demograficzne, gospodarcze i przestrzenne. Proponujemy państwu magiczną podróz w czasie. Warto pospacerować ulicami dzielnicy i przyjrzeć się wildeckiej architekturze, poznać ówczesnych mieszkańców, zobaczyć jak rozbudowują się zakłady Cegielskiego i co słychać na miejskim stadionie, być świadkiem powstawania nowej parafii księży zmartwychwstańców czy wreszcie wybrać się na pełną atrakcji Drogę Dębińską.

Zapraszamy w podróż do czasów, gdy na ulicy Piotrkowskiej spotkać można było Juliana Tuwima lub Hankę Ordonównę, a wokół słychać było gwar barwnego, wielokulturowego tłumu. Razem z autorem przespacerujemy się głównymi ulicami i placami miasta. Odpoczniemy w cieniu drzew w najpiękniejszych łódzkich parkach. Przyjrzymy się kościołom, cerkwiom i synagogom. Zagłębimy się w szemrane rejony Bałut, zrobimy zakupy na najpopularniejszych i najbardziej gwarnych targowiskach. Zajrzymy także w bramy miejskich podwórek.

Prezentowany tom jest reprintem książki Lwów S. Wasylewskiego z roku 1933. Dokładnie odwzorowuje pisownię, układ graficzny i ilustracje wydania pierwszego. Jest to pierwsza reedycja tej pracy po 1933 roku.

Niełatwy wybór spośród tysięcy barwnych, inspirujących, wesołych i rzewnych, dowcipnych i koturnowych wypowiedzi o tym mieście składa się na swoistą panoramę dziejów Lwowa.

Lwowskie gawędy to zbiór krótkich opowieści z życia miasta ukochanego przez Rzeczpospolitą, silnie zrośniętego z jej historią i w tej historii zapisującego własne piękne karty. Miasta, które stało się legendą. Tam czas płynął inaczej, tam powstawały znane "sztajery", tam latem pachniał park Stryjski, a zimą cieszyła ślizgawka na Stawach Panieńskich, tam wreszcie dokazywali lwowscy batiarzy. Tylko we Lwowie był chleb kulikowski i tylko tam zaciągało się po lwowsku. 

Nieistniejące od tak wielu lat, wciąż są obecne w rozmowach i sporach. Rodzą tęsknotę i sprawiają, że chce się je odwiedzić, choć nie ma ich na żadnej współczesnej mapie. Mają magiczną moc jednoczenia: sprawiają, że nieznani sobie ludzie stają się nagle bliscy, gdy odnajdą wspólne - kresowe - korzenie. Mają też potęgę budzenia demonów przeszłości. Żyją.

Przedwojenny Kazimierz był wyjątkową dzielnicą Krakowa. Na początku stanowił samodzielne miasto, w którym obok siebie mieszkali przedstawiciele dwóch religii i dwóch narodów: Polacy i Żydzi. Obok siebie stały kościoły i synagogi, na targach handlował i stary Żyd, i krakowska przekupka, w żydowskich sklepach kupowali Polacy, a w polskich Żydzi. I choć czasem dochodziło do mniejszych lub większych niesnasek, życie toczyło się zwyczajnym rytmem, wyznaczanym pracą, odpoczynkiem i odrębnymi nakazami religijnymi. Ten album zabiera nas w czasy przedwojennego Kazimierza. Zdjęcia pochodzące ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego pokazują jego zabytki, a także codzienne życie mieszkających tam Żydów i chrześcijan. Widzimy ich jak pracują, robią zakupy, spacerują, modlą się i świętują.

Większość opisanych w książce budowli już nie istnieje. Zniknęły żydowskie dzielnice z miast i miasteczek. Nieliczne zachowane budynki zmieniły właścicieli i swoje funkcje. Nie ma już bazarów i ulic, na których słychać rozmawiających i bawiące się dzieci. Modlących się Żydów można spotkać tylko w ocalałych kilkunastu domach modlitwy i kilku synagogach. Po wielkiej barwnej społeczności została tylko cisza.

Album przedstawia świat, który zniknął w wyniku kataklizmu drugiej wojny światowej i żyje już tylko na zdjęciach.

Wojna polsko-rosyjska 1919-1920 r. obfituje w wiele wydarzeń mogących stanowić temat licznych prac historycznych. Składają się na nie poszczególne kampanie, operacje czy bitwy. Wśród tych ostatnich godna wyeksponowania jest bitwa o Lwów. Co prawda los wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920 r. przesądzony został podczas bitwy na przedpolach Warszawy w sierpniu 1920 r., Ale przyczyniło się do tego powstrzymanie ofensywy 1 Armii Konnej Budionnego pod Lwowem w tym samym czasie załamało plan Stalina przerzutu rewolucji bolszewickiej na Bałkany.

Książka otwiera ośmiotomową opowieść o Lwowie autorstwa Witolda Szogini, jednego z największych znawców tego miasta. Oblicze miasta to spojrzenie na Lwów z szerokiej perspektywy. To opis najważniejszych jego składników panoram, placów, parków, ogrodów, struktury wodnej, świątyń, gmachów publicznych czy pomników. Jest to opowieść Człowieka zakochanego bez pamięci w mieście swojej młodości przetykana cytatami i wspomnieniami wielkich lwowiaków

Obraz społeczeństwa lwowskiego w polskiej świadomości historycznej utrwalony został w literaturze, zwłaszcza pamiętnikarskiej, w malarstwie, rycinach i fotografiach, ale te obejmują głównie sześćdziesięciolecie trzech pokoleń, od roku 1880 do roku 1939, ze szczególnym nasileniem w międzywojennym dwudziestoleciu. I to właśnie tworzy ów Lwów sentymentalny, przedstawiony w pierwszej części niniejszego albumu.

Lwów nie jest miastem, które można poznać w dzień lub dwa. Gród nad Pełtwią należy poznawać powoli, bez pośpiechu i nerwowego przepychania się w tłoku, spokojnie spacerując po jego ulicach, delektując się jego zabytkami i atmosferą, a także wspominając ludzi, którzy w nim żyli. A lista sławnych Polaków ze Lwowa jest nieprawdopodobnie długa – figurują na niej nazwiska pisarzy, malarzy, aktorów, muzyków, dziennikarzy, polityków, sportowców, wojskowych. Nie bez powodu w herbie Lwowa znalazł się krzyż Virtuti Militari i maksyma semper fidelis, czyli „zawsze wierny”. W ciągu wieków swojego istnienia Lwów uczciwie zapracował na miano najbardziej polskiego z miast Rzeczypospolitej. I coś z tego przetrwało do dnia dzisiejszego.

Nostalgia ma na Dolnym Śląsku inny niż gdzie indziej wymiar – jest chęcią poznania przeszłości, w której nie ma wspólnych przodków dla dawnych i współczesnych mieszkańców, powodowana jest też silnym pragnieniem zachowania ciągłości kulturowej. Dla obecnych mieszkańców kraina ta pozostaje nadal niepoznana do końca, a jej historia, wielka i mała, jest ciągle przedmiotem zainteresowania. Dlatego tak ciekawe dla współczesnych są wszystkie ślady przeszłości – krajobrazy, budowle, ludzie uchwyceni na zdjęciach podczas codziennej pracy. Fotografie z okresu międzywojennego pozwalają na ożywienie tych miejsc i lepsze zrozumienie krainy, w której żyją współcześni Dolnoślązacy.

W „Polsce przedwojennej" – swoistym fotoreportażu z przeszłości – prezentujemy ponad 200 starannie wyselekcjonowanych i opracowanych fotografii archiwalnych. Ukazują one jakże zróżnicowany, fascynujący świat Drugiej Rzeczypospolitej. Przyglądamy się polskim miastom – od Lwowa na południowo-wschodnich kresach po nadbałtycką nowoczesną Gdynię. Oglądamy wiejskie pejzaże z chłopskimi chatami i charakterystycznymi sylwetkami ziemiańskich dworów. Odkrywamy ówczesne kurorty, poznajemy przemysł, motoryzację, sport i kulturę międzywojennej Polski z wielu, jakże różnych perspektyw. Zasadniczą część albumu poprzedza wybór najstarszych zdjęć wykonanych na ziemiach polskich w okresie zaborów, a także w latach kształtowania się niepodległego państwa w czasie pierwszej wojny światowej i tuż po jej zakończeniu.

Nowe wydanie bestsellerowego albumu gromadzącego wspaniałe archiwalne zdjęcia Tatr i Zakopanego

Poszczególne rozdziały zawierają najstarsze ujęcia Tatr, panoramy górskie, widoki Zakopanego, wówczas stacji klimatycznej, portrety górali, w tym słynnych osobowości jak Sabały czy Klemensa Bachledy, pierwsze wysokogórskie wyprawy, początki narciarstwa, wreszcie styl zakopiański i artystyczne, niepowtarzalne zdjęcia wykonane przez Witkacego. Uzupełnieniem zdjęć są cytaty związane z Tatrami i Zakopanem.

Lwowskie Orlęta zostały otoczone wspaniałą legendą. Swym bohaterskim czynem stworzyły bowiem mit o zgodnym współdziałaniu Polaków w obliczu śmiertelnego niebezpieczeństwa. Oprócz opisu krwawych zmagań Orląt, żołnierzy i oficerów Autor przedstawia losy ludzi, którzy po dramatycznej obronie Lwowa nie mogli w nim pozostać. Sugeruje też, aby odwiedzający Lwowski Panteon z czcią pochylili głowy pośród rzędów tamtejszych krzyży.

Jeszcze 100 lat temu na lwowskich ulicach rozbrzmiewały polskie głosy. Dziś w mieście kojarzącym się z ostoją polskości jesteśmy tylko turystami.

Ta książka nie opowie o idealnym polskim mieście. To nie będzie sentymentalna wycieczka po wyidealizowanych lwowskich ulicach. To będzie podróż, podczas której poznamy prawdziwe oblicze miasta. Wybitnych naukowców zachwycających cały świat. Uzdolnionych pisarzy i artystów. Dzielnych lekarzy ratujących życie polskich profesorów w czasie II wojny światowej. Usłyszymy też o najczarniejszych momentach historii tego miasta. Bratobójczych walkach między Polakami a Ukraińcami, w których ginęli młodzi polscy patrioci. O pogromach Żydów, którzy nie chcieli stanąć po żadnej ze stron.

To książka o mieście, które bezpowrotnie zniknęło.

O ludziach je tworzących i o wydarzeniach, których było świadkiem. O utracie swojej małej ojczyzny. I tych, którzy zajęli ich miejsce. Komuniści nie chcieli o tym mówić, a Polacy powoli o tym zapominają. Historia polskiego Lwowa, który musi odnaleźć się w nowej, ukraińskiej już, rzeczywistości.

Miasto nad Pełtwią, mimo konsekwencji I wojny światowej i wielkiego kryzysu gospodarczego z 1929 roku, prężnie i dynamicznie się rozwijało, stawiając na modernizację i kreatywność. Wyróżniało się jako siedziba cenionej Politechniki Lwowskiej - "kuźni architektury" i ważnego ośrodka kształcenia inżynierów, konstruktorów i planistów. Działający w mieście twórcy interesowali się koncepcjami innych modernistów w Europie i - przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, co nie oznaczało ich bezrefleksyjnego naśladownictwa.

Przedwojenny Lwów inspirował i zajmował istotne miejsce na mapie nie tylko II Rzeczypospolitej, ale także całej "Nowej Europy". Zrealizowano tu wiele wybitnych dzieł modernizmu, które wyznaczały nowe kierunki rozwoju miasta. Architektoniczna nowoczesność stała się częścią lwowskiego genius loci, dawała nowy impuls i co najważniejsze, nie była skierowana przeciw tradycji miasta o wielowiekowej i wielonarodowej historii.

Najnowsza książka Adama Bajcara, geografa, obieżyświata, poligloty, publicysty i niezwykle utalentowanego rysownika. Autor zabiera czytelnika w podróż po rodzinnym Lwowie, przywołując jego genius loci w opowieściach o historii, kulturze i zabytkach bogato ilustrowanych autorskimi rysunkami, planami dzielnic a także reprodukcjami archiwalnych widokówek.

Jechać do Lwowa… Czyli dokąd? Do serca, do centrum Polski. Nie tego geopolitycznego, znanego ze współczesnych, czyli wykreślonych w Jałcie map, ale do źródła centrum polskiej tożsamości, historii i kultury. Nie ma już polskiego Lwowa w naszych granicach państwa, ale pozostaje w zbiorowej pamięci narodu.

Wyruszmy razem w nieoczywistą podróży pełną zaskakujących spotkań, polskich piosenek i wierszy, zapomnianych miejsc i tych zupełnie nowych, czekających na odkrycie.

Książka składa się z kilkudziesięciu rozdziałów, dotyczących życia miasta. Wzbogacają ją liczne fotografie, które ukazują nowoczesny Lwów: targi przemysłowe, tramwaje, błyszczące nowością samochody, świetlne reklamy i elegancko ubranych ludzi. Znajdziemy w niej także ciekawostki i dane adresowe, które ułatwią poznanie dawnej lokalizacji wielu instytucji. Książka zawiera bezpłatny dodatek - reprint planu miasta z 1938 r.