Pra. Opowieść o rodzinie Iwaszkiewiczów - Ludwika Włodek-Biernat

Balowie to jedna z najważniejszych rodzin szlacheckich ziemi sanockiej. Jako jedyni spośród familii składających się na elity Sanocczyzny, budowali swoją pozycję od początku na tym terenie. W wyniku prowadzonej przez nich w XV-XVII w. akcji osadniczej powstało wiele bieszczadzkich miejscowości, takich jak: Baligród, Cisna, Żubracze, Wołkowyja, Jabłonki czy Łopienka.

 Ta książka to jedno z niewielu (obok „Pożogi" Z. Kossak-Szczuckiej i „Na ostatniej placówce" E. z Zaleskich Dorożyńskiej) pięknych świadectw siły polskości na Kresach i dramatu, jaki spotkał wiernych jej obrońców na najdalej wysuniętych placówkach.

Modrzewiowy dwór w Czombrowie był dworem niezwykłym, ponieważ w ciągu dwóch wieków swej historii był świadkiem wielu ważnych wydarzeń, przemarszu wojsk napoleońskich, szlacheckich zajazdów, powstań i dwóch wojen światowych.

Ocalone dawne dworskie archiwum oraz rekonstrukcja wydarzeń na podstawie rodzinnych archiwaliów pozwoliły odtworzyć życie codzienne w dworze szlacheckim na przestrzeni kilku stuleci. Historię majątku poznajemy poprzez losy trzech kobiet, które rządziły w czombrowskim dworze i miały swój udział w tym, że przetrwał on wiele trudnych chwil.

Kornel Krzeczunowicz opowiada o swych korzeniach – rodzinach Krzeczunowiczów i Theodorowiczów, wywodzących się od pierwszego ormiańskiego wójta Stanisławowa Kirkora Der Awedykowicza. Sięgając do zamierzchłych czasów i dawnych legend, ukazuje przyczyny, dla których niegdyś Ormianie opuścili swą ojczyznę i osiedli na kresach Rzeczypospolitej. Wśród starych dokumentów poszukuje wzmianek o swych przodkach. Wiele uwagi poświęca autor oczywiście przełomowi wieków i początkom wieku XX, kiedy to spędzał młode lata w otoczeniu najbliższych w rodzinnych Bołszowcach i walczył na frontach I wojny światowej.

Saga rodu Bocheńskich jest pięknym uzupełnieniem opublikowanych nakładem Wydawnictwa Salwator listów o. Józefa Innocentego Marii Bocheńskiego do ojca. Fabuła sagi koncentruje się na mało dotąd poznanym okresie dzieciństwa i młodości przyszłego „mnicha w ostrogach", z podkreśleniem roli przodków i jego ziemiańskiej rodziny. Jednym z głównych narratorów opowieści jest autentyczna postać wuja Tadeusza Łosia, który relacjonował czwórce dzieci państwa Bocheńskich niezwykłe losy ich przodków. Ogromnym walorem powieści jest bez wątpienia bogaty materiał ikonograficzny.

Dzięki starym, oryginalnym fotografiom czytelnik wręcz przenosi się w czasie i widzi świat takim, jakim widział go przyszły dominikanin. Lektura książki jest z całą pewnością ucztą nie tylko dla znawców twórczości o. Bocheńskiego, ale także wszystkich miłośników historii.