Powróćmy do rozmowy… 12 spotkań z Warszawą w tle - Anna Małgorzata Pycka

Warszawa lat trzydziestych XX wieku była miastem z pogranicza przeszłości i nowoczesności. Jeszcze świeciły w niej latarnie gazowe, a po kocich łbach jeździły dorożki, wozy towarowe ciągnięte przez perszerony, w większych ulicach hałasowały tramwaje. W tę przeszłość wjeżdżały automobile, sygnalizując swoją obecność dźwiękiem trąbek. Chodniki wypełniał tłum przechodniów, obok ludzi ubranych bogato widziało się kobiety w chustach na głowie, mężczyzn w czapkach maciejówkach, brodatych żydów w chałatach...

Warszawa przed rokiem 1939 miała niepowtarzalny klimat. Zagraniczni goście nazywali ją wówczas „Paryżem Północy”. Miasto zachwycało architekturą, tętniło życiem, imponowało dynamiką rozwoju, było też pełne kontrastów. Tu mieszkali , pracowali i tworzyli obok siebie przedstawiciele różnych wyznań. Elity mijały się z biedotą, elegancja i bogactwo wyróżniały się na tle brzydoty, jednak w powszechnej pamięci zachowały się obrazy najwyższego gmachu Prudential, piękna zabudowa Alei Ujazdowskich, legendarna Adria, czy gwarny Karcelak. Wtedy naprawdę było widać, że stolica Polski to stolica na światową skalę!

Unikatowy album na 100-lecie niepodległości Polski.

Warszawa, która w 1944 roku przeżyła własną śmierć, utraciła bezpowrotnie swój dawny charakter. Na szczęście zachował się on na starych fotografiach, dzięki którym dzisiejsze pokolenia Polaków mogą się przenieść w czasie.

Niepodległa Warszawa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego to album ze starannie wyselekcjonowanymi zdjęciami ze zbiorów Archiwum Państwowego w Warszawie, które nie były dotąd publikowane.

Po odradzającej się Warszawie podążamy śladem fotografa, który dokumentował życie swojego miasta od początku XX wieku do wybuchu II wojny światowej. Oglądamy stolicę zarówno w przededniu odzyskania przez Polskę niepodległości, jak i wolną już, prężnie się rozwijającą w dwudziestoleciu międzywojennym.

Zdjęcia Zdzisława Marcinkowskiego pokazują Warszawę w pełnym przekroju: zniszczone kamienice i drewniane domy obok okazałych pałaców, uliczni handlarze, żebracy i bose dzieci obok bogatych mieszczan, ludzi nauki i kultury, wozy konne obok nowoczesnych samochodów.

Tego obrazu miasta dopełniają pełne ciekawostek opisy sytuacji gospodarczo-społecznej w ówczesnej Warszawie.

Jeśli można wyobrazić sobie połączenie książki historycznej z niemal albumowym wydawnictwem wypełnionym po brzegi ilustracjami z epoki, tym właśnie jest najnowsza publikacja z serii "W służbie Niepodległej". Autorzy są młodymi historykami, jednak posiadają już dorobek wydawniczy (K.W. Gańko wydała dotychczas dwie monografie, w tym "Hrabia Marian Starzeński i jego rodzina w dobrach Ruda", Wyd. UKSW 2015). Książka jest efektem wielu kwerend biblioteczno-archiwalnych oraz wywiadów. Zgromadzone zostały w niej materiały dotychczas rozproszone po prywatnych kolekcjach. Co ważne, oboje autorzy są potomkami warszawskich dorożkarzy. Jest to wreszcie opowieść o spuściźnie stołecznych dorożek napisana w nowoczesny i przystępny sposób.

Władysław Krogulski pracował na scenie warszawskiej przez ponad sześćdziesiąt lat (1863-1930). Nie był gwiazdą. Był skromnym aktorem, występującym w małych rolach i kompozytorem teatralnych melodii. Przez całe życie gromadził materiały i źródła do dziejów sceny narodowej. Był także kolekcjonerem anegdot aktorskich i mistrzowskim podglądaczem sztuki scenicznej. Jego zapiski, świadectwo żywej tradycji teatralnej, tworzą niezwykle barwny przewodnik po teatrze warszawskim XIX wieku. Notatki starego aktora po blisko stu latach doczekały się publikacji.

Czy dalekie wojaże, kuracje u wód i niedzielne pikniki mogą być wyznacznikiem pozycji społecznej? Autor opisał najpopularniejsze sposoby spędzania czasu wolnego poza miastem przedstawicieli warszawskich elit, klasy średniej i proletariatu. Gruntownej analizie poddał uzasadnienia i oceny wyjazdów warszawiaków. Ich obyczaje i poglądy skonfrontowano z postawami mieszkańców Londynu i Sankt Petersburga. Interpretacja zjawisk z przełomu XIX i XX w. została dokonana na podstawie współczesnych koncepcji socjologicznych. Książka jest bogato ilustrowana.