Od cepra do wariata - Felietony zakopiańskie - Rafał malczewski (opr. twarda)

Wydana po raz pierwszy w 1923 r. książka jest świadectwem pionierskich lat polskiego narciarstwa i zimowego taternictwa. Obecna edycja zawiera także rozdziały poświęcone powstaniu i działalności Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Autor opisuje swoje liczne wyprawy w Tatry, pierwsze akcje ratownicze TOPR-u, wejścia do nieznanych grot i na niezdobyte dotąd szczyty. Przedstawia swoje poglądy na temat gór i taternictwa, zastanawia się również nad nazewnictwem tatrzańskim, któremu poświęca osobny szkic. Przybliża sylwetki osób niezwykle zasłużonych dla polskiej turystyki górskiej, m.in. Mieczysława Karłowicza i Klimka Bachledy. Udaje mu się w doskonały sposób zarysować klimat ówczesnego Zakopanego, przedstawić nie tylko piękno, lecz także grozę Tatr, pokazać walkę człowieka z górskim żywiołem, walkę, której niejednokrotnie nie udało się człowiekowi wygrać.

Wydana po raz pierwszy w 1923 r. książka jest świadectwem pionierskich lat polskiego narciarstwa i zimowego taternictwa. Obecna edycja zawiera także rozdziały poświęcone powstaniu i działalności Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Autor opisuje swoje liczne wyprawy w Tatry, pierwsze akcje ratownicze TOPR-u, wejścia do nieznanych grot i na niezdobyte dotąd szczyty. Przedstawia swoje poglądy na temat gór i taternictwa, zastanawia się również nad nazewnictwem tatrzańskim, któremu poświęca osobny szkic. Przybliża sylwetki osób niezwykle zasłużonych dla polskiej turystyki górskiej, m.in. Mieczysława Karłowicza i Klimka Bachledy. Udaje mu się w doskonały sposób zarysować klimat ówczesnego Zakopanego, przedstawić nie tylko piękno, lecz także grozę Tatr, pokazać walkę człowieka z górskim żywiołem, walkę, której niejednokrotnie nie udało się człowiekowi wygrać.

Czy pamiętasz? Małe schronisko w Dolinie Zuberskiej tak bardzo przypominało dawną Pyszną... Ile minęło lat? Trzydzieści, czterdzieści... Serce, przewodnik po przeszłości i nieomylny kompas wspomnień, prowadzi w stronę Pysznej, na stare ślady nart, na trasy zimowych "wyryp" po Tatrach Zachodnich.

Ani to kronika, ani dokument, ani też księga poświęcona pamięci Józefa Oppenheima, świetnego narciarza i taternika, wieloletniego kierownika Pogotowia Ratunkowego.
W stronę Pysznej jest książką o Józiu Oppenheimie, wesołym kompanie, rzetelnym towarzyszu wypraw, dobrym człowieku.
Jest to próba wykorzystania cudownej mocy wspomnień: wskrzeszenia zmarłych i zgromadzenia rozproszonych, odtworzenia dawnych emocji i nastrojów. Pierwsi narciarze i ratownicy, którym przewodził Zaruski, głośne wyprawy Pogotowia i huczne "wyrypy", turyści, wpinacze i górale-przewodnicy - oto ładunek wspomnień wybranych z trzydziestu zakopiańskich lat. 

To nietypowy przewodnik. Nie opisuje miejsc pięknych, atrakcyjnych i niepowtarzalnych. Prowadzi raczej po ciemnych zaułkach, przestrzeniach zapomnianych i wyrzuconych z pamięci. Pokazuje trzy wymiary Zakopanego, które dotąd traktowano po macoszemu albo pomijano wstydliwym milczeniem. Bo Zakopane nie byłoby takie, jakie jest, bez ciężkiej pracy i wysiłku licznych przybyłych i osiadłych tu ceprów, bez wielu sanatoriów i zaludniających je tysięcy gruźlików, i wreszcie bez społeczności zakopiańskich Żydów, którzy podczas drugiej wojny światowej podzielili los pobratymców w całej Europie.

Kroniki zakopiańskie to zbiór opowieści o ludziach i zdarzeniach z historii Zakopanego, Tatr i Podtatrza, „reportaże z przeszłości” wioski, a potem miasteczka, które powstało u stóp Tatr. Prywatna historia Zakopanego – subiektywna i emocjonalna, odległa od akademickiej dyscypliny, ale prawdziwa. Autor chętniej wybiera włóczęgów niż sportowców, chętniej pisze o wizjonerach niż o statecznych obywatelach, o górskich wycieczkach niż o akademiach ku czci.

Album „Ludzie spod Tatr” to opowieść o postaciach, które zapisały się w historii Zakopanego i współtworzyły jego legendę. Kluczem do ich przedstawienia jest pobyt Jana Pawła II na Podhalu w 1997 roku i drogi, które przemierzał. Tytus Byczkowski nieprzypadkowo ukazuje większość bohaterów książki w portrecie lub karykaturze. Swoimi rysunkami nawiązuje do tradycji cyganerii artystycznej, którą przez lata szczyciło się Zakopane. Często też oddaje swym bohaterom głos, aby sami mogli opowiedzieć o wielu niezwykłych wydarzeniach, np. o akcjach ratunkowych w Tatrach Wysokich i w jaskiniach, tragedii śmigłowca „Sokół”, spotkaniach z niedźwiedziami wokół schroniska nad Morskim Okiem, strąceniu olbrzymiej swastyki ze ściany Mnicha w czasie okupacji, brawurowym skoku zagrożonego aresztowaniem kuriera z kolejki linowej czy cudzie, który nastąpił za przyczyną św. Urszuli Ledóchowskiej. Autor zdjęć pięknymi ujęciami wprowadza nas w niepowtarzalny tatrzański klimat.

Tatry i Pieniny. Śladami pierwszych turystów i fotografów to drugie wydanie (znacznie zmienione i poszerzone o Pieniny) książki z 2014 roku, poświęconej początkom fotografii i turystyki tatrzańskiej.

Autor podąża śladami dawnych mistrzów fotografii i stara się odnaleźć ówczesne pejzaże i porównać je z krajobrazami współczesnymi. Album jest podsumowaniem wieloletnich wędrówek artysty po Tatrach i Pieninach. Prezentuje zdjęcia czarno-białe, sepiowane, barwne, ręcznie kolorowane odbitki bromowe oraz fotogramy wykonane w technice podczerwieni. Obok artystycznych fotogramów album zawiera precyzyjnie dobrane do zdjęć cytaty m.in. Witkiewicza, Kraszewskiego, Eljasza-Radzikowskiego oraz informacje krajoznawcze i historyczne. Nie było dotąd książki o Tatrach i Pieninach, która w tak perfekcyjny sposób łączyłaby informacje tekstowe z obrazami. Dodatkowym atutem albumu jest rozdział poświęcony pionierom i późniejszym mistrzom fotografii górskiej, tworzącym w latach 1859 ? 1939. Książka powinna być lekturą obowiązkową dla każdego miłośnika gór.

"Zakopane - miasto cudów" to zbiór felietonów składających się na obraz współczesnego i historycznego Zakopanego. Autor spogląda na zakopiańską rzeczywistość okiem obserwatora oraz uczestnika. Raczy anegdotami i osobistymi wyznaniami, przybliżając wiele pozytywnych historii i nie szczędząc ciepłych słów. Z drugiej zaś strony obnaża wszelkie defekty codzienności.

Autor nie przestaje zaskakiwać czytelnika. Oprócz znakomitych puent, cennych refleksji i subtelnych ironii znajdziemy tu mnóstwo literackich odniesień. To felietony, obok których nie można przejść obojętnie.

Życie wczasowiczów i kuracjuszy, wyczyny sportowców i taterników, ekscesy wielkich twórców i krewkich górali, artystyczne i patriotyczne emocje, ponure echa tatrzańskich tragedii, dziejowych burz, a nawet trzęsień ziemi składają się na barwny obraz miasta i jego okolic.

Żeromski przyjechał do Zakopanego w jednym ubraniu z wystrzępionymi nogawkami spodni, w płaszczu i dziurawych butach. Szewc, owszem, miał warsztat przy Krupówkach, ale za usługę trzeba zapłacić, a opłaty za mieszkanie i jedzenie pochłonęły cały niewielki kapitał, z jakim pisarz wyjechał pod Tatry. Więc znów prosi Oktawię o pożyczkę, którą obiecuje zwrócić z przyszłych honorariów literackich....

Monografia czasopiśmiennictwa zakopiańskiego z lat 1891-1939 to nie tylko szczegółowa analiza prasoznawcza blisko pół setki tytułów, ukazujących się drukiem pod Giewontem, ale także szeroka panorama spraw przez zakopiańską prasę podnoszonych. Przyglądając się dziejom pism, wychodzących w Zakopanem, obserwujemy również burzliwy rozwój coraz popularniejszego kurortu, stolicy tatrzańskiej turystyki, wybitnego ośrodka kulturalnego oraz centrum sportowego. Nie do przecenienia jest również ukazana w prasie rola Zakopanego, jako miejsca, które przyciąga, a zarazem jednoczy Polaków najpierw ze wszystkich dzielnic zaborowych, potem z rozmaitych części kraju, a także z zagranicy.

Styl zakopiański Stanisława Witkiewicza to pięknie wydany album prezentujący unikatowe zjawisko w historii architektury i sztuki, jakim był styl zakopiański stworzony na przełomie XIX i XX wieku przez Stanisława Witkiewicza. Bogaty materiał fotograficzny, składający się zarówno z licznych zdjęć archiwalnych, jak też fotografii współczesnych ukazuje rozwój koncepcji stylu, przedstawia powstałe zgodnie z jego ideą budynki mieszkalne i sakralne, przedmioty użytkowe i elementy wystroju wnętrza.

Autorka położyła nacisk na przedstawienie koncepcji Stanisława Witkiewicza i ukazanie jej na tle prądów ogólnoeuropejskich. Całość obrazu podtatrzańskiego ośrodka kulturalnego dopełniają dzieje lokalnej prasy. Zakopane zyskało niezwykłą wprost pozycję nie tylko w polskiej kulturze, ale także w naszej zbiorowej świadomości. Po dziś dzień wszystko, co zakopiańskie budzi ciepłe uczucia u dużej części Polaków. Przyczyniła się do tego z pewnością złota era w dziejach Zakopanego, którą stara się przedstawić właśnie niniejsza praca, a także mit, który się wówczas narodził, wielokrotnie na kartach książki przywoływany.