Łódzkie neony. Zapomniane perły wzornictwa PRL-u - Stępień Bartosz

Dworce w Warszawie i Katowicach, poznański okrąglak, obserwatorium meteorologiczne na Śnieżce, warszawski Pawilon Chemii i Supersam... Ikony architektury modernistycznej czasów PRL-u. Zdaniem jednych - budynki zasługujące na podziw i uznanie, zdaniem innych - ohydne komunistyczne baraki, które należy zrównać z ziemią. Dlaczego budzą takie kontrowersje? Jakie były okoliczności ich powstania i dlaczego niektórych z nich już nie ma? Źle urodzone to fascynująca opowieść nie tylko o przedziwnych losach budynków, ale też o ich twórcach.

Pierwszy tom Modernizmy. Architektura nowoczesności w II Rzeczypospolitej opowiada o przedwojennym województwie krakowskim. W pierwszej części zostało omówione budownictwo sakralne, publiczne i mieszkaniowe Krakowa. Kolejną część stanowią opracowania na temat mało znanych osiedli, które powstawały przy wielkich inwestycjach przemysłowych: przy zakładach azotowych w Tarnowie-Mościcach, przy zaporach w Porąbce i Rożnowie, a wreszcie w Chełmku wokół fabryki butów Bata. Ostatnia część jest poświęcona architekturze uzdrowiskowej – sanatoriom i domom zdrojowym w Zakopanem, Krynicy i Żegiestowie.

„Bilety” do sklepu – kartki żywnościowe, bony, bilety towarowe, karty zaopatrzenia czy wkładki zaopatrzeniowe – w XX w. towarzyszyły niemal każdemu pokoleniu Polaków. Po raz pierwszy pojawiły się w czasie I wojny światowej i były używane aż do zakończenia wojny polsko-bolszewickiej. Po raz drugi reglamentacja kartkowa została wprowadzona w czasie II wojny światowej. Tym razem kartki gościły na rynku znacznie dłużej – z krótką przerwą aż do 1953 r. Wreszcie w 1976 r. rozpoczął się kolejny okres reglamentacji artykułów pierwszej potrzeby. Od tego czasu „bilety” były codziennością Polaków aż do upadku komunizmu w 1989 r.

Dla polskiej architektury pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości były czasem, gdy starano się nadać nowo budowanym obiektom cechy nawiązujące m.in. do klasycznych, dworkowych ideałów. Odrodzenie się polskiej państwowości sprzyjało rozkwitowi tradycjonalizmu - odwoływano się do prestiżu "mocarstwowej" Polski i podkreślano tożsamość narodową.

Dzięki bogato ilustrowanej książce Joanny Olenderek poznają Państwo wiele międzywojennych łódzkich obiektów. Piękne kamienice, wille, urzędy i kina do dziś wyróżniają się w miejskiej przestrzeni. Niestety, często funkcjonują w zniekształconej, pozbawionej cech autentyzmu, nieumiejętnie przekształconej formie, a wiele z nich na zawsze zniknęło.

Łódź przełomu wieków to książka ukazujące oblicze miasta w czasie jego największego rozkwitu na przełomie XIX i XX wieku.

Książkę wyróżnia atrakcyjna szata graficzna z mnóstwem starych fotografii dawnej Łodzi, zestawieniami danych świadczących o zmianach zachodzących w rozwijającym się mieście oraz licznymi ciekawostkami.

Zapraszamy Państwa na spacer po Łodzi, jakiej już nie można zobaczyć: od końca II wojny światowej do końca Polski Ludowej. Na blisko 200 fotografiach czytelnik ujrzy zmieniające się miasto i jego mieszkańców (może sam odnajdzie siebie, albo znajomych?), powstające nowe budynki i te, których już nie ma. Wszystko to zatrzymane w kadrze Stefana Sztromajera. Mamy nadzieję, że spacer przygotowany przez Joannę Podolską dla jednych będzie sentymentalnym powrotem do czasów młodości, a dla młodszych czytelników ciekawą lekcją historii.