Rerum Novarum (encyklika o kwestii socjalnej) - papież Leon XIII

Pius XI w encyklice o małżeństwie chrześcijańskim z uwzględnieniem obecnych stosunków, potrzeb, błędów i wykroczeń w rodzinie i społeczeństwie wykłada naukę o sakramencie małżeństwa. Wymienia i opisuje takie dary małżeństwa jak: potomstwo, wierność i nierozerwalność węzła małżeńskiego. Potępia też poglądy i działania degradujące ten związek — zamach na życie dziecka, emancypację kobiet oraz rozwody. Podaje również środki odnowienia małżeństwa — uległość woli Bożej, pobożność i praktyki religijne oraz pamięć o sakramentalnym charakterze małżeństwa.

Osobliwością tej encykliki jest to, że jest jakby preambułą do Syllabusa, w którym Pius IX streścił modernistyczne błędy, które osobiście potępił, lub które zostały napiętnowane przez jego poprzedników. Inicjatywa ta wywołała wielkie poruszenie, gdyż czym innym jest przypomnienie prawdy w encyklice, lecz czym innym jest dokładna lista potępionych tez.

Książka traktuje nie tylko o komunizmie ale jest również ponurą opowieścią o słabościach, wadach i zepsuciu naszej zachodniej cywilizacji, z których komunizm wyrósł i z którymi łączy go silne pokrewieństwo. Konsekwentnie ukazuje, że lewicowy liberalizm, relatywizm i materializm jest drugą stroną medalu, kryzysu, z którym zmaga się współczesna cywilizacja.

Książka ukazuje rolę masonerii i innych organizacji w budowaniu nowego, liberalnego i ateistycznego porządku na świecie, pod dyktando sił srogich Kościołowi i w sprzeczności z odwiecznymi, sprawdzonymi zasadami moralnymi i etycznymi.

Autor ukazał stopniowy proces likwidacji państw narodowych oraz budowę jednego rządu światowego. Szczególnie cenna publikacja w obecnej sytuacji, gdy ważą się dalsze losy świata i cywilizacji.

Rerum novarum, opublikowana 15 maja 1891 roku, jest jedną z najbardziej znanych papieskich encyklik. Była kamieniem węgielnym katolickiej nauki społecznej i odpowiedzią Kościoła na rosnące wpływy socjalizmu i komunizmu z jednej, a wielkiego kapitału z drugiej strony. Papież Leon XIII, zwany też papieżem robotników, wskazuje na rolę etyki w stosunkach społecznych. Wprowadza pojęcie solidaryzmu społecznego i wytycza koncepcję "trzeciej drogi" pomiędzy socjalizmem a kapitalizmem. Była punktem wyjścia encyklik Piusa XI (Quadragesimo anno), Pawła VI (Octogesimo anno) i Jana Pawła II (Centesimus annus). Pomimo upływu niemal półtora wieku od jej powstania, nie straciła na swojej aktualności.

Ostatnia encyklika Ojca Świętego Piusa XII skierowana nie tylko do Polski, ale do całego świata, przypomniała całemu Kościołowi, w słowach jak najbardziej uroczystych, postać tego bohatera Chrystusowego i postawiła go jako wzór nieugiętego trwania przy wierze św. nawet za cenę życia własnego. Za tę encyklikę winniśmy najgłębszą wdzięczność Ojcu Świętemu, bo nie zwykłym listem okolicznościowym, jak w podobnych okazjach zwykł to czynić, ale listem okólnym, skierowanym do całej hierarchii kościelnej i ogółu wiernych, rozsławił zarówno naszego rodaka, jak i naszą Ojczyznę, która tutaj w najbardziej oficjalnym dokumencie Stolicy Apostolskiej została nazwana antemurale christianitatis, a jako tytuł największej naszej chwały podkreślono to, że Polska była zawsze wierna. Zaznaczył przy tym Ojciec Święty, iż to jest naszą misją dziejową, przeznaczoną nam przez Opatrzność. Św. Andrzeja nazwał Ojciec Święty ozdobą i chlubą narodu i postawił go jako wzór niezłomnej wiary i męstwa nieustraszonego...