Literatura

Kociokwik? Fiksum-dyrdum? Androny? Przecież takich słów w ogóle nie ma! Jak więc można pisać o nich wiersze? A jednak można…

W zbiorze, oprócz słów powszechnie znanych i stosowanych, znajdziecie też te trochę mniej popularne i pewnie nie dla wszystkich zrozumiałe.

Przy Banialukach można więc, całkiem niechcący, sporo się nauczyć.

Tym razem Autorka zabiera nas w podróż po kraju językowych pułapek, gdzie bez mapy (słownika) poruszać się strach. Z Agnieszką Frączek poczujemy się tam bezpieczniej.

Nie każdą książkę łatwo zarekomendować, tym jednak razem wystarczy siedem słów – oto kolejna część znakomitej Co to znaczy...! Wielu osobom lepszej zachęty do sięgnięcia po ten tytuł nie trzeba. 

Nie jest to żaden nudny podręcznik – na pewno świetnie się ubawicie czytając o perypetiach Bartusia.

„Najnowsza książka Agnieszki Frączek to fascynująca i zabawna zarazem opowieść o słowach starych, już nieco zapomnianych oraz całkiem nowych, które są w naszym języku od niedawna. Mamy więc tu kałamarz, na wyprzódki czy trotuar, a także mejl, esemes czy dron. Każdemu słowu poświęcony jest pomysłowy wiersz, który z powodzeniem może być też wykorzystany jako dyktando (Zawżdy kiedy wzdłuż i wszerz orzesz rolę, klnąc: – Ożeż!…). Autorka, laureatka nagrody Ambasador Polszczyzny Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej 2019, z maestrią wprowadza nas w tajniki polskiego słownictwa, po raz kolejny dostarczając nam wszystkim (nie tylko tym najmłodszym…) mądrej rozrywki i radości obcowania z językiem”.

Porzucony jako dziecko, wychowywany przez właścicielkę pralni w Krakowie, która dostrzegła w nim niezwykłe zdolności. Poznajcie ekscentrycznego geniusza, Stefana Banacha, który do dziś jest drugim po Euklidesie najczęściej przywoływanym naukowcem w matematyce powszechnej.

Geniusz – gen i już!

Jagiełło pod prysznicem to pełna humoru opowieść o polskich władcach, która zaciekawi nawet tych, którzy dotąd uważali, że historia jest nudna jak flaki z olejem. Przekonają się, że prawdziwa historia Polski obfituje w wydarzenia, których nie wymyśliliby scenarzyści Gry o tron, pełna jest zdrad, ucieczek, braterskich kłótni, przemyślnych forteli i krwawych bitew. Dowiedzą się, że nasi królowie i książęta byli ludźmi z krwi i kości, że zdarzali się wśród nich bohaterowie i tchórze, grzesznicy i święci, patrioci i zwyczajni zdrajcy.

To lektura dla tych, którzy nie lubią wkuwania dat, ale chcą wiedzieć, dlaczego Bolesław Chrobry kazał swoim poddanym wyrywać zęby, z jakiego powodu Bolesław Krzywousty kazał oślepić brata, po co Zygmunt August spotykał się z czarnoksiężnikiem Twardowskim, czy Jan Sobieski lubił kawę po wiedeńsku i co łączyło Jana Kazimierza z więźniem w żelaznej masce.

Dzięki tej książce przekonacie się, że historia da się lubić!

Książka dla wielbicieli dalekich wędrówek, takich, którzy nie wahają się udać w nieznane jedynie z plecakiem i namiotem, i takich, którzy podróżują głównie palcem po mapie.

Wyprawy na kraj świata przeżyte wspólnie z Leifem Erikssonem, Benedyktem Polakiem, Krzysztofem Kolumbem, Jamesem Cookiem i Roaldem Amundsenem sprawią, że lekcje geografii przestaną być nudne.

Jedna literka, a zmiana wielka to książka o homofonach (nie mylić z hełmofonami!). Czyli takich wyrazach, które brzmią identycznie, ale różnią się pisownią i znaczeniem. Tak jak kod i kot, smog i smok albo, za przeproszeniem, gatki i gadki. Trzeba postępować z nimi niezwykle ostrożnie!

Ale niech nikt sobie nie pomyśli, że to nie jest wesoła i rozbrykana książka dla wesołych i rozbrykanych Czytelników, tylko jakaś poważna rozprawa naukowa. Poważna?! Nigdy w życiu! Poczytajcie zresztą o gatkach Zdzicha, o Czesi, śpiącej na grzędzie, o spadających z nieba wyrkach... a sami się przekonacie, że o powadze nie może tu być mowy.

Wojenna rzeczywistość oczami Jędrka.

Jędrek urodził się w jednym z najpiękniejszych miast przedwojennej Polski – we Lwowie, po którym uwielbiał spacerować z ukochanym dziadkiem. Musiał się z nim rozstać, kiedy tato awansował na kapitana i rodzina przeniosła się do twierdzy wojska polskiego w Modlinie. Tam zastała ją druga wojna światowa, a Jędrek wraz z siostrą, mamą i babcią rozpoczął tułaczkę po Polsce. Chłopiec uczył się w konspiracji, pomagał rodzinie, pracując, a po przeprowadzce do Warszawy – rozpoczął walkę z okupantem, wstępując do Szarych Szeregów.

Przeczytajcie o pełnym przygód i zwrotów akcji dzieciństwie Andrzeja Perepeczki – oficera floty handlowej i autora bestsellerowej serii książek o Dzikiej Mrówce.

Pewnego dnia 1941 roku siostra Jolanta zrozumiała, że to, co robi dla zamkniętych w getcie przyjaciół, nie wystarczy, aby ich ocalić. „Będę pomagać inaczej”, postanawia, i narażając życie swoje i ogromnej siatki ludzi, którzy myślą jak ona, codziennie ratuje kilkoro dzieci. Ich lista, umieszczona w zwykłej butelce po mleku, którą Jolanta zakopuje pewnego dnia pod jabłonką, liczy… dwa i pół tysiąca dzieci!

Nasza mama wygląda całkiem zwyczajnie. Lubi się z nami bawić i zawsze nam pomaga, kiedy coś jest nie tak. Wczoraj w nocy ulepiła z ciasta kawałeczek rożka, który obłamał się księżycowi. Wielkoludowi z naszego podwórka też pomogła – znów bawi się z nami na podwórku. Bo to był po prostu mój nadęty kolega! A kiedy potwór zajrzał do naszego okna podczas kolacji – poczęstowała go sałatą. Okazało się, że jest bardzo łagodny! Mama od razu to wiedziała.

Mądra i wzruszająca opowieść o trudach dojrzewania, o samotności i obliczach więzi braterskiej. Wrażliwy młody chłopiec musi zmierzyć się z wyzwaniami codzienności, stawić czoła problemom, które go przerastają, odpowiedzieć na najtrudniejsze pytania. Książka napisana z ogromnym wyczuciem psychologicznym, oryginalna i refleksyjna. Zapada głęboko w pamięć.

Kornel Makuszyński (1884–1953) – pisarz, autor kilkudziesięciu książek… Jasne! Jak słońce, które – jak mówiono – „miał w herbie”. Ale czy wiedzieliście, że także urwis, dowcipniś i zagorzały kibic… teatralny? O swoich BEZGRZESZNYCH LATACH, pełnych szalonych zabaw i „dozgonnych miłości”, opowiada Michałowi, waszemu rówieśnikowi. Jeśli macie ochotę posłuchać tej opowieści, ruszajcie z nami na wycieczkę „Szlakiem Makuszyńskiego”. I lepiej zapnijcie pasy – to nie będzie grzeczna przejażdżka, tylko prawdziwy rollercoaster!

Frazeologizm? To brzmi groźnie! 
A idiom? Brzmi może trochę lepiej, ale za to dzieciom zwykle kojarzy się opacznie… (...) W tej książce aż roi się od nich! Ale głowa do góry – nie taki diabeł straszny, jak go malują. Założę się, że wszystkie frazeologizmy przedstawione w wierszach kiedyś już słyszeliście, większość z pewnością doskonale rozumiecie, niektórych może nawet sami używacie. 

Zbiór tekstów Joanny Papuzińskiej – od lat chętnie czytanej przez kolejne pokolenia dzieciaków. Autorki ciepłej, pogodnej, ale jednocześnie energicznej i pełnej fantazji, znającej doskonale prosty dziecięcy świat marzeń i emocji.   

Ta mu-zyczna przygoda dwójki cudownych chłopców – Henia z okresu romantyzmu i Maćka z epoki smartfonów – trzyma w napięciu od pierwszej strony. Wciąga i daje do myślenia. Wzruszai bawi. Sprawia, że przewraca się niecierpliwie kartki, by dowiedzieć się, co dalej… 

Tak się złożyło, że kiedy tylko Krysia kończy dziesięć lat, zaraz wybucha wojna. Po powrocie ze szkoły – pracuje, podobnie jak wszystkie dzieci, które znalazły jakieś zajęcie w tym trudnym okresie. Wstępuje do Organizacji, naraża życie, przewożąc meldunki, a nawet broń ukrytą w koszyku pełnym jabłek. Razem z mamą i babcią pomaga ukrywać panią Marię i jej syna Janka, który ma „zły wygląd”. Przez jakiś czas mieszka u nich prawdziwy gangster… Krysia rośnie, zawiera nowe przyjaźnie, podejmuje kolejne wyzwania i na pewno nie może narzekać na nudę. A wojna? Uparcie nie chce się skończyć…

Prawdziwa opowieść małej żoliborzanki, której udało się przeżyć i dziś może przedstawić Wam swoją historię.

Są takie słowa, w których uważne oko (lub ucho) odkryje nazwy zwierząt. Zwierzęta trafiają tam na różne sposoby – albo przez przypadek (jak mucha do dMUCHAnia, a kuc do KUCania), albo w wyniku pewnych (słusznych czy nie) skojarzeń (stąd ślimak w ŚLIMAczeniu się, a świnki w ŚWINIEniu).

Oczywiście, nie tylko ślimak się ŚLIMAczy i nie tylko sowa bywa oSOWiała. Częściej się zdarza, że to papuga MAŁPuje, małpa PAPUGuje, mysz coś CHOMIKuje, chomik MYSZkuje po kątach, kuc się JEŻy, a jeż KUCa.

Słowem… zBARANieć można!