Instytut Zachodni Instytut Naukowo-Badawczy im. Z. Wojciechowskiego

Opublikowanie przechowywanej w Instytucie Zachodnim w postaci mikrofilmu księgi gończej dla Polski zbiega się z obchodzoną w 2019 r. 80. rocznicą wybuchu drugiej wojny światowej. Dokument ten świadczy, iż przygotowując plan ataku na Polskę, III Rzesza przyjęła w nim eksterminacyjne cele wobec najbardziej aktywnych przedstawicieli narodu polskiego oraz polskiej inteligencji. Z całą bezwzględnością założenia te realizowała w 1939 r. po napaści na nasz kraj, pozbawiając życia najbardziej świadomą część narodu polskiego.

W publikacji znaleźć można nie tylko noty biograficzne wielu pomordowanych Wielkopolan, ale także unikatowe fotografie z tamtego okresu, będące dowodem na istniejące wówczas bezprawie. Przygotowywana przez Instytut Zachodni publikacja jest świadectwem pamięci o tych, którzy skazani byli na prześladowania i śmierć tylko dlatego, że mógł się wokół nich ogniskować opór zagrażający planom okupanta niemieckiego wobec Polski.

Prezentowana monografia przynosi nowatorskie spojrzenie na kształtowanie się powojennego ładu światowego. Jest to spojrzenie wielostronne – od wilsonowskiego projektu nowej Europy poczynając, poprzez stanowisko wobec niego Brytyjczyków i Niemców, ale też strony japońskiej, aż po bolszewickie wizje środowiska międzynarodowego czy propozycje pokojowe Benedykta XV. Na tym tle wieloaspektowo przedstawione zostały wysiłki zmierzające do odrodzenia się państwa polskiego. Niezwykle inspirujące są te fragmenty książki, które przedstawiają międzynarodowe reakcje na podpisanie traktatu wersalskiego oraz dalekosiężne skutki wejścia w życie jego postanowień. To w nich autor upatruje genezy narodzin faszyzmu i negatywnych następstw dla stosunków polsko-niemieckich.

Książka ukazuje nie tylko różne aspekty działalności sądu, ale jest także punktem wyjścia do charakterystyki funkcjonowania niemieckiego wymiaru sprawiedliwości w Kraju Warty.