Trzeci Rzym. Z dziejów rosyjskiego nacjonalizmu - Andrzej Andrusiewicz

Wiele wskazuje na to, że do krawędzi globalnej wojny atomowej doprowadził wewnętrzny konflikt Sowietów, w którym organy bezpieczeństwa walczyły z wojskiem o przejęcie władzy nad Imperium. Czy Ronald Reagan zajął się sprawa polska w trosce o wolność Europy Wschodniej? A może jego radykalna polityka wobec Sowietów była odpowiedzią na strategiczny zwrot Kremla, który porzucił plan ekspansji na Zachód, na rzecz budowy struktur dających panowanie nad Azją? Czy operacja Trust z roku 1921, polegająca na tworzeniu fikcyjnych organizacji antysowieckich, by spacyfikować rosyjska biała emigracje na Zachodzie, była matką wszystkich prowokacji? Czy stała się poligonem doświadczalnym kolejnych transformacji aż do czasów współczesnych?

Książka Andrzeja Andrusiewicza to pierwsza popularnonaukowa biografia cara Aleksandra I napisana przez polskiego autora. To ważne, bo bodaj żaden car nie był tak uwikłany w nasze sprawy. Polką była wybranka jego życia, wieloletnia metresa Maria Naryszkina. Przyjacielem od wczesnych lat – Adam Jerzy Czartoryski, którego uczynił ministrem. Obiektem młodzieńczych sympatii – insurekcja kościuszkowska. Owacyjnie witany w Warszawie po kongresie wiedeńskim, Aleksander wzorem Napoleona nadał Królestwu Polskiemu konstytucję. Z czasem jednak musiał wybrać między rosyjską hegemonią a polskim duchem wolności.

Pełna barwnych postaci, przemocy, przepychu, pałacowych spisków, namiętności – opowieść o Aleksandrze to bardzo rosyjska historia z bardzo dramatycznej epoki w europejskiej, rosyjskiej i polskiej historii.