Śladami I Brygady Legionów Polskich przez Beskidy, Podtatrze i Pieniny - Bartłomiej Grzegorz Sala

"Żołnierze! Spotkał was ten zaszczyt niezmierny, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granice rosyjskiego zaboru, jako czołowa kolumna wojska polskiego, idącego walczyć za oswobodzenie ojczyzny" – mówił do szeregów I Kompanii Kadrowej Józef Piłsudski. Wkrótce potem utworzono słynną I Brygadę Legionów, a jej żołnierze mężnie walczyli na polach wielu bitew, m.in. pod Krzywopłotami, Konarami i Kostiuchnówką. Jednym z legionistów był Wacław Lipiński, który swe wojenne przeżycia zawarł w tomie zatytułowanym Szlakiem I Brygady. Dzięki tej książce dziś, sto lat po tych doniosłych wydarzeniach, przemierzamy wraz z Autorem bojowy szlak Legionów, nucąc w duchu znaną nam wszystkim melodię: My, Pierwsza Brygada…

Książka poświęcona jest dziejom II Brygady Legionów Polskich - jedynej polskiej formacji wojskowej, która w czasie I wojny światowej walczyła z armiami wszystkich państw zaborczych.

Ekskluzywne wydanie jednego z najpiękniejszych albumów o Legionach Polskich. Zawiera kilkaset zdjęć (w tym nigdy niepublikowanych) i noty biograficzne.

Historia Legionów Polskich jest mało znana, przekazy o nich, pokutujące w naszym społeczeństwie, zazwyczaj nie odpowiadają prawdzie. Stały się one klasycznymi mitami, mającymi się nijak do prawdy historycznej.

Niniejsza książka nie ma owych legionowych mitów obalać, gdyż z mitami narodowymi się nie walczy. Każda tego typu próba z góry skazana jest na klęskę. Tym bardziej że Józef Piłsudski ma dla Polski określone zasługi, których nikt pozbawić go nie może.

Ambicją tej publikacji jest ukazanie całej złożoności i wielobarwności ruchu legionowego z jego różnorodnymi korzeniami. Zaczyna się nie od wymarszu Pierwszej Kadrowej, ale od działalności Organizacji Bojowej PPS. Autor omawia działalność Związku Walki Czynnej, a następnie Związku Strzeleckiego. Przybliża proces kształtowania się związanego z nimi obozu politycznego, funkcjonującego w Galicji.

Dziennik prowadzony dra Składkowskiego - najpierw lekarza V batalionu, później 1 pułku I Brygady. Niezwykle drobiazgowy i dokładny jest niezrównanym źródłem wiedzy o dniu codziennym żołnierza Legionów. Warto podkreślić duże poczucie humoru autora, nie pozbawione (tak zresztą jak i w innych jego tekstach) dawki autoironii.

Jest to niezwykła książka, reprint księgi-legendy. Księgi o początku drogi wiodącej do niepodległości, o Legionach. Zaczyna ją prosty tekst Marszałka, a potem lecą inne, równie skrzydlate słowa. Ale, na szczęście jest ich niewiele. Jest za to wiele, bardzo wiele zdjęć, grafik i szkiców. Takiego zbioru nie zobaczycie nigdzie indziej. Ta bowiem książka to monumentalny, gigantyczny album o naszej przeszłości. Weźcie książkę do ręki i przekonajcie się sami o jej nieprzemijającej wartości.

Okopy I wojny światowej. Sam środek rozdzierającego dramatu. Świadectwo ceny, jaka została zapłacona za odrodzenie Polski w 1918 roku. Ksiądz Józef Panaś jako kapłan i uczestnik walk towarzyszył żołnierzom Legionów w ich męstwie, strachu i umieraniu.

Wydana z okazji 100 rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej i powstania Legionów Polskich publikacja, przypomina czyn zbrojny, który doprowadził do odzyskania przez Polskę niepodległości. Autor opracował kalendarium szlaku bojowego Legionów, przedstawiając najważniejsze miejsca walk i bitew I, II i III Brygady. Do spisu wydarzeń dołączył cytaty ze wspomnień uczestników walk, które spisywane na bieżąco, z osobistym zaangażowaniem żołnierzy, oddają klimat tamtych dni. Szczególną wartość dokumentacyjną mają dołączone do książki materiały zaczerpnięte z wielu źródeł: pomnikowej Ilustrowanej Kroniki Legionów Polskich, Kalendarza Naczelnego Komitetu Narodowego na rok 1916, a także Kroniki działań I i II Brygady od sierpnia 1914 do czerwca 1915 r. Książka jest hołdem oddanym wszystkim żołnierzom. 

Losy Stanisława Białaty są nicią przewodnią opowieści o żołnierzach POW i ochotniczych obrońcach Ojczyzny w latach 1918–1920.

Jego życiorys jest charakterystyczny dla całego pokolenia młodzieży: aktywność w ruchu skautowskim w okresie dzieciństwa i młodości, a następnie działalność konspiracyjna w POW, ochotnicza służba w Wojsku Polskim i obrona niepodległości oraz działalność społeczna w wolnej Polsce.

Książka ma wielu bohaterów indywidualnych i zbiorowych – najważniejszymi są działacze Polskiej Organizacji Wojskowej Lubelszczyzny i powiatu puławskiego, ich komendanci: Stefan Lelek, Władysław Szczypa i Stanisław Białata oraz żołnierze 1 Pułku Piechoty Legionów.