Gospodarka Galicji 1772-1867. Tom 4-5

Województwo wołyńskie było obszarem szczególnym na mapie II Rzeczypospolitej ze względu na strukturę etniczną i specyfikę życia politycznego. Z uwagi na to od lat cieszy się zainteresowaniem polskich historyków, którzy w badaniach koncentrują się na kwestiach politycznych i narodowościowych. Brakuje natomiast publikacji na temat sytuacji ekonomicznej na tym obszarze. Tę poważną lukę w historiografii wypełnia pionierska praca Artura Czuchryty, Gospodarka województwa wołyńskiego w latach 1921-1939. Autor, opierając się na obszernej i zróżnicowanej bazie źródłowej, przedstawił szerokie spektrum problemów dotyczących rozwoju gospodarczego Wołynia w okresie międzywojennym. Zarysował główne kierunki polityki ekonomicznej państwa polskiego wobec omawianego terytorium, a następnie scharakteryzował rozwój rolnictwa, przemysłu, handlu, rzemiosła i bankowości.

Reprint wydania z 1910 roku.

Leśnictwo, rybołówstwo, łowiectwo, górnictwo, przemysł

Monografia stanowi przemyślany i konsekwentnie realizowany projekt badawczy, w którym celem było poddanie analizie koncepcji i realizacji w praktyce idei wychowania narodowego. Poglądy i realizacja założeń wychowania narodowego są reprezentowane na szerokim tle społecznym, politycznym i oświatowym Galicji. W ten sposób czytelnik otrzymuje szczegółowy obraz środowiska, w którym działali przedstawiciele koncepcji wychowania narodowego. Książka stanowi znaczący wkład w historię nauki polskiej, historię wychowania i historię polskiego społeczeństwa.

Autor w sposób kompetentny przedstawia ekonomiczne, religijne i narodowe aspekty trwającego w XIX i XX wieku antagonizmu pomiędzy Ukraińcami i Polakami na terenach należących do Imperium Rosyjskiego.
Za szczególnie ważne uważam rozdziały odnoszące się do okresu 1918-1945. Dla czytelnika polskiego często przyzwyczajonego do tekstów prezentujących konflikt polsko-ukraiński w sposób czarno-biały, nie będzie to lektura łatwa i przyjemna. Jednak ustaleń profesora Bohdana Hudia, opartych na bogatej kwerendzie archiwalnej i na znajomości właściwie całej literatury przedmiotu, nie da się zlekceważyć. Dyskusja z nim i ewentualne korekty będą wymagały od podejmujących ten trud badaczy równie rzetelnej wiedzy.

Obszerne rozdziały niniejszej pracy miały pokazać, że ministerstwo dla Galicji nie było pozbawioną znaczenia, marginalną instytucją, choć obarczoną licznymi słabościami. Co więcej, mimo owych słabości stała się jedynym wyrazem „specjalnego” statusu Galicji w obrębie monarchii habsburskiej. Wszystkie inne instytucje, jak Rada Szkolna Krajowa, Akademia Umiejętności, otrzymały także inne kraje koronne. Jednakże żaden z krajów przedlitawskich nie posiadał „swojego” ministerstwa. Choćby tylko nieformalnie, de facto, a nie de jure. Dodatkowo wpływało ono także na rolę i znaczenie Polaków, ponieważ w każdym z gabinetów od 1871 r. zasiadał ich przedstawiciel.

Prof. dr hab. Stanisław Grodziski należy do nestorów polskiej nauki, w szczególności tych, którzy odcisnęli na niej niepowtarzalne piętno, głównie swoim dorobkiem, lecz również zmysłem organizacyjnym, przyczyniając się do rozwoju polskiej i europejskiej humanistyki. Ten urodzony w 1929 r. w Prusach (obecnie dzielnica Krakowa) uczony przez całe swoje życie współpracował z macierzystym Uniwersytetem Jagiellońskim oraz Polską Akademią Umiejętności, którą wspólnie z innymi naukowcami reaktywował. Pochodzi z rodziny inteligenckiej – jego ojciec był znanym adwokatem, związanym z ruchem ludowym, a matka nauczycielką.

O Chasydach, Hucułach, Polakach i Rusinach. Imaginacyjna podróż po Galicji Wschodniej i Bukowinie, czyli wyprawa w świat,którego nie ma.

Nawoływani usilnie przez księży galicyjscy chłopi zaczynali zrywać z panoszącym się pijaństwem. Rok później, w lutym 1846 roku, uderzyli na dwory, by mordować i grabić. Ponad tysiąc ofiar społecznej rebelii wykorzystanej przez austriackich urzędników do stłumienia powstania było wstrząsem także dla duchownych. Intensywne nauczanie prawd wiary i warunków dobrej spowiedzi stało się podstawową odpowiedzią proboszczów. Efekty ich działań, jak uprzednio ruchu trzeźwości, nie były jednoznaczne.