Dziennik z czynności moich w Ursinowie 1822-1831 - Julian Ursyn Niemcewicz

Ród Chreptowiczów herbu Odrowąż. Dobra i kariery Chreptowiczów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV-XVIII wieku

Książka opowiada historię litewsko-ruskiego rodu Chreptowiczów, który w swoich dziejach przeżywał fazy świetności i degradacji. Autor przybliża mechanizmy kariery w dawnej Rzeczypospolitej, pokazuje jakie czynniki decydowały o awansie społecznym szlachty w XV-XVIII w., kładzie nacisk na badanie zajmowanych urzędów, posiadłości ziemskich oraz koligacji, a więc trzech podstawowych sprawdzianów pozycji społecznej. Badając majątki Chreptowiczów ukazuje zarysy dziejów poszczególnych kompleksów majątkowych, miast i wsi należących do rodziny. Zwraca uwagę na istotny aspekt przynależności religijnej rodów Wielkiego Księstwa Litewskiego i w tym kontekście pokazuje ewolucję i przemiany, jakie następowały w rodzie w istotnych momentach dziejowych, takich jak unia brzeska, reformacja, kontrreformacja.

Poniższa publikacja prezentuje kilka dotąd nieopublikowanych rękopisów Juliana Ursyna Niemcewicza, które łączy ze sobą czas powstania. Autor pisał je bowiem w okresie Królestwa Polskiego, kiedy pełnił funkcję sekretarza senatu, do lipca 1831 r., co dało mu możliwość przysłuchiwania się obradom kolejnych sejmów lat: 1818, 1820, 1825 i 1830 r., a także aktywnie działał w Towarzystwie Dobroczynności i Towarzystwie Przyjaciół Nauk, zaś po śmierci Stanisława Staszica w 1826 r. został prezesem tego stowarzyszenia naukowego.

Album "Książę Józef Poniatowski" to bogato ilustrowana publikacja o jednym z najważniejszych dowódców XVIII i XIX wieku. Bratanek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, naczelny wódz Wojska Polskiego w Księstwie Warszawskim, od 1813 marszałek Francji, karierę wojskową rozpoczął w 1780 w armii austriackiej, gdzie dosłużył się stopnia pułkownika. 1789 po odejściu ze służby austriackiej wstąpił do Wojska Polskiego. Wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1792, dowodząc wojskami koronnymi na Ukrainie, gdzie stoczył zwycięską bitwę pod Zieleńcami.Po przystąpieniu króla do Targowicy podał się do dymisji. 1806 po utworzeniu Księstwa Warszawskiego mianowany ministrem wojny. 1809 dowodził 16-tysięcznym wojskiem Księstwa w czasie wojny austriacko-polskiej, odnosząc taktyczny sukces nad 32-tysięcznym korpusem austriackim w bitwie pod Raszynem. Przeniósł działania wojenne na teren Galicji. Wojna zakończyła się pełnym sukcesem strony polskiej. Dowodząc 5 korpusem wziął udział w kampanii moskiewskiej Napoleona I. Kontuzjowany w czasie walk o Moskwę powrócił do Warszawy. Osłaniając odwrót wojsk francuskich po przegranej "bitwie narodów" pod Lipskiem (1813), wielokrotnie ranny, utonął w Elsterze.