Ach, ten gorset! - Karolina Tomczyk-Kozioł, Agnieszka Urbańska

Na szagę… to po prostu historia wybranych wydarzeń z dziejów miasta, czasami niezwykłych, zazwyczaj na krótko poruszających opinię publiczną i szybko zapominanych. Zaczynamy lekturę od primaaprilisowej informacji „o miejskiej kolejce górskiej” i opowieść ta nadaje ton kolejnym przedstawionym historiom. Ton dowcipny, czasami sarkastyczny, i nic w tym złego, aby o sprawach mniej czy bardziej poważnych pisać z przymrużeniem oka, nawet o żebractwie. (…)
 
Wielką zaletą jest świetnie dobrany materiał ilustracyjny, który nie tylko uzupełnia tekst, ale jest jego integralną częścią. Nie należy się spieszyć podczas lektury książki, czytanie „na szagę” nie jest wskazane. Trzeba się nią niespiesznie delektować.

Cmentarz, do którego trudno dojechać, bo zawalił się most do niego prowadzący. Park, przez który codziennie idzie się na skróty po zakupy, nie wiedząc, że kiedyś teren ten znajdował się za bramami miasta. Podwórko, odgrodzone od świata zamkniętą ażurową bramą, przez którą przechodnie mogą zobaczyć macewy. Cmentarze wojenne, na których spoczywają obok siebie dawni wrogowie. Wszystkie te przestrzenie - będące zarazem świadectwem pamięci, jak i niepamięci - stały się przedmiotem interdyscyplinarnych badań przeprowadzonych przez Autorki. W ich efekcie powstała książka - rodzaj przewodnika po mieście, które przez wieki budowali wspólnie katolicy, protestanci i Żydzi. O czym sami poznaniacy zdają się nie pamiętać?

Książka obejmuje okres od Wielkiej Rewolucji Francuskiej do wybuchu I wojny światowej i ukazuje, jak żyły elity ówczesnego społeczeństwa. Przedstawia modę europejską, ale również sposób jej recepcji na ziemiach polskich. Autorki piszą o sukniach, fryzurach, dodatkach oraz o ich powiązaniach z zachowaniem, kodami towarzyskimi, moralnością, erotyką i polityką. Cytują XIX-wieczną prasę światową i pamiętniki polskich arystokratek.

Z jednej strony byli projektanci, którzy chcieli ubierać Polaków jak paryżan. Z drugiej było państwo, które chciało ubierać Polaków zupełnie inaczej. A gdzieś pomiędzy ci Polacy, którzy musieli się jakoś ubrać.

Po latach opowiadają o rozkloszowanych spódnicach z siatek na muchy, kurtkach z demobilu zdobywanych „na ciuchach”, białych botkach kupowanych u szewca, ortalionach, nonironach, dżinsach, tetrach i kożuchach, jakby mieli je właśnie na sobie. Opisują kształt guzików przy mankietach, krój kołnierza, deseń podszewki, każdy szczegół. Bo aby te ubrania zdobyć, przemierzyli dziesiątki kilometrów, wystali długie godziny w kolejkach, wyczekiwali w nieskończoność u krawcowych.