Tematem dominującym w pierwszym numerze „Acta Medicorum Polonorum” są wojny
widziane z perspektywy lekarzy i wywierające, zwykle nieodwracalnie tragiczny, wpływ na
ich życie.
Każda z opisywanych w niniejszym numerze wojen była inna. I wojna światowa miała
charakter pozycyjny, stąd zapiski lekarza polowego armii niemieckiej, Władysława
Magowskiego, są wyciszone, niekiedy sprawiają wrażenie relacji z podróży. Podczas wojny
bolszewickiej prowadził on równie powściągliwy dziennik, dostarczający cennej wiedzy o
pociągu sanitarnym Uniwersytetu Poznańskiego, jaki w lipcu i sierpniu 1920 r. kursował w
okolicach walk toczonych z rosyjskim najeźdźcą, w ramach przyjętej przez Józefa
Piłsudskiego śmiałej koncepcji wojny zaczepno-obronnej.
Zupełnie inny charakter mają wojenne wspomnienia Stanisława Waliszewskiego, ale też i
najazd hitlerowski na Polskę we wrześniu 1939 r., oparty na doktrynie wojny błyskawicznej
(Blitzkrieg), miał wyjątkowo dramatyczny przebieg. Uczestnikami wojen byli też prawie
wszyscy lekarze opisani w niniejszym numerze, któy zostali przymusowo
wcieleni do armii pruskiej lub austriackiej i służyli jako lekarze polowi w I wojnie światowej.
Po jej zakończeniu dwaj pierwsi dołączyli do oddziałów powstańców wielkopolskich, za co
po wybuchu II wojny światowej zostali rozstrzelani przez Niemców. W kwietniu 1940 r.
Dramatyczne losy jednostek sumują się w obraz trudnych doświadczeń pokoleniowych
lekarzy urodzonych w końcu XIX i na początku XX w.