Życie polskie w XIX wieku - Stanisław Wasylewski

Książka dotyczy postrzegania starości w społeczności wiejskiej od schyłku XIX wieku po rok 1939. Autor skupia się na warstwie chłopskiej, analizując panujący wśród niej stosunek do ludzi starszych. Starość w innych grupach społecznych mieszkających na wsi nie jest rozpatrywana, co najwyżej znajdują się o niej epizodyczne wzmianki. Praca wpisuje się w nurt antropologii historycznej. Prócz historii wykorzystane w niej zostają osiągnięcia innych nauk społecznych, a szczególnie antropologii kulturowej i socjologii. Wywód autorski oparty jest o materiały etnograficzne, literaturę piękną, pamiętniki, wywiady z osobami starszymi. Atrakcyjność książki podnoszą unikalne fotografie.

Niniejszy tom zawiera zbiór studiów wygłoszonych w pierwotnej wersji jako referaty podczas II edycji Interdyscyplinarnej Międzynarodowej Konferencji naukowej zatytułowanej „Polskie Kresy Wschodnie i ludzie stamtąd”. Konferencja odbyła się w Toruniu w dniach 19–20 października 2012 roku, będąc kontynuacją zapoczątkowanego
w 2010 roku cyklu studencko-doktoranckich spotkań młodych badaczy, zajmujących się problematyką Kresów Wschodnich.

Kresy - magiczne słowo dla Polaków, synonim krainy utraconej na zawsze. A dla wielu rodzinnych stron, które na zawsze zapisały się w dziejach i kulturze naszego kraju. Niniejsza książka to nostalgiczna podróż po polskich śladach na Ukrainie.

Autor koncentruje się na śladach polskości, pozostałościach naszej kultury, które na zawsze pozostały na wschód od Bugu. Nie unika trudnych tematów, takich jak stosunki polsko-ukraińskie z rzezią wołyńską czy powstaniem Chmielnickiego na czele, ale zachowuje obiektywizm. Opisując trudną historię wzajemnych relacji, nigdy nie zapomina, że Kresy były ojczyzną dwóch narodów, a przez wieki mieszkali tam ludzie mówiący różnymi językami i wyznający inne religie.

Ekskluzywny reprint wydania z 1901 roku, uzupełniony 140 ilustracjami, wspaniałymi klasycznymi rycinami najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci żyjących w XIX wieku.

Przedstawia dzieje Polski od czasów tuż po uchwaleniu Konstytucji Trzeciego Maja, poprzez epokę napoleońską, czasy Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego, powstanie listopadowe, rabację galicyjską, powstanie 1863 roku, po ważny dla Autora rok 1900 – jubileusz 500-lecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Publikacja zatytułowana "Wobec króla i Rzeczypospolitej. Magnateria XVI-XVIII wieku" jest pokłosiem czwartej konferencji historyków nowożytnych poświęconej dziejom magnaterii. Konferencje organizował Zakład Historii Nowożytnej w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku. Niniejszy, czwarty tom z cyklu "magnackiego" jest spojrzeniem współczesnych badaczy na rolę magnaterii w polityce, obserwowaną przez pryzmat relacji w stosunku do państwa i do monarchy. Zbiór 35 studiów pióra 36 autorów został podzielony na cztery duże działy, które prezentują: stosunek szlachty i senatorów wobec Rzeczypospolitej i panującego, kwestie związane z kryzysami politycznymi, problem rodu i rodziny w aspekcie mechanizmów funkcjonowania państwa i relacji z królem, rolę magnaterii w wojsku i na urzędach hetmańskich.

Pamiętniki Władysława Mickiewicza, syna Adam Mickiewicza, są znakomitym źródłem informacji o losach Wielkiej Emigracji, nieustających próbach wskrzeszenia rozdartej przez zaborców ojczyzny, świadectwem patriotyzmu wychodźców i ich wytrwałości w dążeniu do wytyczonych celów. Były one przez wiele lat źródłem wiedzy o życiu autora Pana Tadeusza i symbolem kreacji postaci wieszcza przez syna-badacza niejednokrotnie przeinaczającego fakty i naginającego historię dla podkreślenia jego znaczenia w historii Europy w XIX wieku.

Dzięki temu pięknie i bogato ilustrowanemu wydaniu czytelnik może zajrzeć do siedzib magnaterii oraz zamożnego ziemiaństwa, podziwiać ich „ubiory i splendory", towarzyszyć im w życiu publicznym i rodzinnym, na co dzień i od święta, a także w podróżach po tak rozległej niegdyś Rzeczypospolitej oraz w wojażach do dalekich krajów.
Z życia polskiego... czerpano podobną otuchę, co z Trylogii Henryka Sienkiewicza. Pokrzepieniu serc służyły bowiem opisy wspaniałych siedzib, jak również rycerskich przewag dawnych Sarmatów. Rozbudzały nadzieję, że kiedyś, podobnie jak to już miało miejsce, Polacy wezmą górę nad sąsiadami, którzy najechali i podzielili ich ojczyznę. Łoziński przypomniał, że Polska nie tylko zawsze stanowiła integralną część Europy, lecz także zapisała piękne karty w dziejach jej kultury.

W XXI wieku służba domowa jest domeną kilku kamerdynerów, gospodyń czy nianiek, dzięki którym najbogatsze domy w kraju nadal zachowują dawny blask. Za te usługi służba każe sobie jednak słono płacić. Tymczasem jeszcze przed stu laty praca w charakterze pomocy domowej była najbardziej popularną formą zatrudnienia. Biorąc pod uwagę, że w edwardiańskiej Anglii większość społeczeństwa żyła w nędzy, praca w charakterze służącego była zajęciem pożądanym, bo pozwalała nie przymierać głodem. Nie była to jednak prosta ścieżka kariery. Niezależnie od sprawowanej funkcji pomywaczki, gospodyni czy kamerdynera służący musiał być na każde skinienie pana i pani domu przez 24 godziny na dobę. Musiał harować od świtu do zmierzchu, otrzymując za to nędzną zapłatę i ciasny, niewygodny pokój, usytuowany zwykle na strychu lub w piwnicy. Podczas gdy pracodawca jadał posiłki składające się z dziewięciu dań, warte tyle, co sześcioletnie zarobki pokojówki, służba dojadała w piwnicy zimne resztki z pańskiego stołu.

Jerzy Topolski wybitny polski historyk, autor kilkudziesięciu cenionych książek, ukazuje nie tylko Rzeczpospolitą na tle meandrów europejskiej polityki, ale także wprowadza w świat gospodarki, przemian w kulturze i obyczajach, nie stroniąc od ciekawostek i nieznanych faktów. Rzeczpospolita Obojga Narodów jest panoramą historii Polski w trzech wiekach jej wielkości, upadku i próbach naprawy.

Okres autonomii galicyjskiej był dla Nowego Sącza czasem wielkiego skoku cywilizacyjnego. Dzięki polityce państwowej i samorządowej miasto rozwijało swoją infrastrukturę, a katalizatorem przemian stała się kolej. Pęd ku nowoczesności trwał do wybuchu I wojny światowej, to była prawdziwa belle epoque miasta. Po 1918 r., w odrodzonej Polsce, sądeczanie musieli stawić czoła wielu problemom, z jakimi wcześniej się nie spotykali.

Wszystkie opisane w książce zjawiska społeczne sprowadzają się do pytania, czy mieszczanie sądeccy i ich miasto byli nowocześni, a może zacofani?

Autor przedstawia fakty i dane historyczne, próbując zarysować portret socjologiczny mieszczan w dwóch epokach: zaborów i międzywojnia. Wnikliwy czytelnik znajdzie odniesienia do współczesnych czasów, odkryje źródła kształtujące dzisiejszy obraz Nowego Sącza i mentalność jego mieszkańców.