Za rzeką czasu - Kazimierz Trybulski

Opowieść o ludziach, których losy skrzyżowały się w jednym z najciekawszych i najpiękniejszych miejsc średniowiecznego państwa zakonnego, łączy wątki świeckie z kwestiami sakralnymi. Dowiadujemy się też sporo o średniowiecznej obyczajowości, codziennym życiu w XIV-wiecznym Kwidzynie oraz organizacji krzyżackich rejz. Miłośnicy literatury przygodowej także nie poczują się rozczarowani, bo Trybulski dba o to, żeby czytelnika nie zanudzić. 

Tematem książki jest działalność Zakonu Najświętszej Marii Panny, zwanego popularnie Zakonem Krzyżackim, na terenie Ziemi Chełmińskiej na przełomie XIII i XIV w.. W tym czasie nawracanie mieczem plemion pruskich na wiarę chrześcijańską jest już zakończone, a Zakon Krzyżacki rozpoczyna wyprawy krzyżowe na Litwę i Żmudź. Dla Polaków bracia Zakonu N.M.P. są sprzymierzeńcami aż do roku 1308, kiedy to zajmują Gdańsk, a następnie całe Pomorze Gdańskie. Tematyka  Zakonu Krzyżackiego jest znana czytelnikowi, a mam nadzieję, że mieszkańcom Ziemi Chełmińskiej w szczególności, wszak do dziś na jej terenach znajdują się materialne ślady kultury krzyżackiej, choćby w postaci ruin lub części  wspaniałych, murowanych zamków obronnych. Dotychczas w literaturze pięknej przedstawiano Zakon Krzyżacki jako siłę wyłącznie niszczycielską i uosobienie zła.

Opowieść o życiu pewnego zwykłego Krzyżaka, dla którego wstąpienie do Zakonu było marzeniem życia. Wyobrażenie autora na temat życia przeciętnych braci-rycerzy. Dzięki lekturze tej książki można poznać obyczaje krzyżackie, filozofię życia zakonników i motywy ich postępowania. Praca opatrzona została czarno-białymi ilustracjami.

Początki trwałej akcji misyjnej w Prusach związane są przede wszystkim z osobą cystersa, a późniejszego biskupa misyjnego, Chrystiana. Jest on głównym bohaterem niniejszej powieści historycznej. To jemu, w znacznym stopniu, zawdzięczamy powodzenie misji chrystianizacyjnej na początku XIII wieku w ziemi chełmińskiej, ziemi lubawskiej, a także i w części Prus. To on także jawi się nam, w perspektywie przebiegu wydarzeń misyjnych, jako człowiek głębokiej wiary i nadziei.