Z ziemi perskiej do Polski. Wybór tekstów - Franciszek Machalski, oprac. Kinga Paraskiewicz, oprac. Krzysztof Paraskiewicz

W  roku 1942 polscy żołnierze Armii Andersa maszerujący z Persji do Palestyny wymienili garść pieniędzy, tabliczkę czekolady, szwajcarski nóż oficerski i konserwę wołową na wychudzonego niedźwiadka. Wojtek - bo tak nazwano zwierzaka - pełniący początkowo rolę maskotki, szybko awansował na pełnoprawnego żołnierza, posiadającego wojskowy stopień i numer ewidencyjny.  Podczas kampanii włoskiej został amunicyjnym, donoszącym pociski do ciężkich moździerzy. Od tego czasu symbolem 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii 2. Korpusu gen. Andersa, w której służył, stał się rysunek niedźwiedzia niosącego pocisk. Po zakończeniu wojny Wojtek wraz ze swymi towarzyszami broni przybył do Szkocji. Syryjski niedźwiedź szybko odnalazł się w nowych warunkach i, zanim przeprowadził się na stałe do edynburskiego zoo, stał się powszechnie znanym członkiem lokalnej społeczności.

To publikacja fundamentalna dla upowszechnienia tradycji walk o niepodległość Polski oraz dla zachowania pamięci ofiar wojny i okresu powojennego.

Generał Władysław Anders wszedł do historii przede wszystkim jako twórca i dowódca Armii Polskiej w ZSRR oraz dowódca słynnego 2 Korpusu Polskiego, który walczył w krwawej bitwie o Monte Cassino. Ale fakty znane z podręczników i opracowań dotyczących II wojny światowej nie wystarczą. O życiu prywatnym generała, rodzinie, marzeniach, słabostkach, a także o walce o właściwą pamięć o nim opowiada w swej książce jego córka – Anna Maria Andres. Obok wielu ciekawostek i fotografii z rodzinnego albumu Andersów Córka generała i piosenkarki ukazuje losy Polki, urodzonej po wojnie na emigracji, dziecka znanych rodziców, które dorasta i szuka własnej życiowej drogi w pędzącym wciąż naprzód świecie.

Były gdzieś wśród bezkresów Azji, opanowanych przez terror NKWD, polskie dzieci, osierocone bądź oderwane od rodzin. Błąkały się głodne i chore, podróżowały w zamkniętych na głucho bydlęcych wagonach lub po prostu szły, brnąc w śniegu i błocie. Przemykały cicho przez brudne dworce. Kradły, aby przeżyć. I była w Taszkencie grupka ludzi, którzy chcieli uratować ich jak najwięcej, wywieźć poza granice ZSRR, stworzyć warunki do życia. Sylwetki tych dzieci i zmagania ich opiekunów z sowieckimi władzami ukazała Ordonka w książce, wydanej w 1948 w Bejrucie pod pseudonimem Weronika Hort (Hanka Ordonówna Tyszkiewiczowa), a zatytułowanej Tułacze dzieci. Jest to przejmująca opowieść o ludziach „małych wiekiem, lecz dojrzałych cierpieniem” – szczególna kropla w morzu nieszczęść XX wieku.