Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP - tom II - Tadeusz Dubicki (red.)

Zagadnienie funkcjonowania wywiadu Wojska Polskiego stanowi już od kilku dziesiątków lat przedmiot badań polskich historyków. Mimo ukazania się szeregu cennych publikacji, nadal pozostaje duże pole dla badań nad tematami dotąd niepodjętymi lub wymagającymi poczynienia istotnych korekt w dotychczasowych ustaleniach. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt powolnego ujawniania materiałów "wywiadowczej" proweniencji, a więc tzw. "wrażliwych" i "zastrzeżonych" z różnych zresztą powodów, często politycznych. Stopniowe ujawnianie zawartości archiwów krajowych, co dotyczy np. zbiorów dostępnych obecnie w CAW (poprzednio przechowywanych w MSW, a także tych pochodzących z archiwów rosyjskich), a ostatnio również z IPN (Centrala i Oddziały) pozwala na dalsze prowadzenie badań znacznie pogłębionych i dotyczących różnych aspektów działalności polskiej "dwójki". Zamiarem niniejszej publikacji, która stanowi zbiór artykułów autorstwa badaczy wywodzących się z kilku ośrodków akademickich, archiwistów, pracowników IPN, Straży Granicznej, jest przybliżenie czytelnikowi tej tematyki z uwzględnieniem rezultatów ich najnowszych badań. 

Kolejny tom pracy zbiorowej, która stanowi zbiór artykułów autorstwa badaczy wywodzących się z kilku ośrodków akademickich, archiwistów, pracowników IPN, jest przybliżeniem czytelnikowi tej tematyki z uwzględnieniem rezultatów ich najnowszych badań.  

Autor obszernie omawia mało dotąd poznane obszary aktywności sowieckiego kontrwywiadu jak tzw. gry radiowe, w których schwytanych oficerów niemieckich wykorzystywano do dezinformowania wywiadu niemieckiego; prowadzoną na masową skalę akcję weryfikacji (filtracji) powracających z niewoli sowieckich żołnierzy; działalność osławionych jednostek zaporowych oraz batalionów i kompanii karnych; prześladowania kadr Armii Czerwonej przed wojną i podczas jej trwania; infiltrację niemieckich szkół szpiegowskich i zwalczanie działalności obcego wywiadu; funkcjonowanie trybunałów wojennych i Kolegium Specjalnego NKWD sądzących zarówno czerwonoarmistów jak i obcokrajowców...

Praca jest obszerną monografią bardzo ważnego zagadnienia. Wojsko w okresie wzmożonego napięcia w stosunkach międzynarodowych i przygotowań do wojny, odgrywało decydującą rolę w życiu gospodarczym Drugiej Rzeczypospolitej. Problematyka ta od dawna interesowała historyków wojskowości i znalazła odzwierciedlenie w opracowaniach autorstwa Eugeniusza Kozłowskiego, Piotra Staweckiego, Andrzeja Rzepniewskiego. Jednakże dotąd nie doczekała się wszechstronnej, całościowej monografii. Stało się więc bardzo dobrze, że prof. M. Jabłonkowski podjął ten temat. Jest zaś do tego dobrze przygotowany, gdyż od lat zajmuje się zarówno historią wojskowości, jak i dziejami gospodarczymi Polski międzywojennej, (...) monografia powstała więc jako wynik badań doświadczonego autora. Temat zaś nabiera aktualności, gdyż dostrzegamy dziś znikomy wpływ wojska na życie gospodarcze, w szczególności na losy polskiego przemysłu zbrojeniowego.

Zagadnienie funkcjonowania wywiadu Wojska Polskiego (Oddział II w latach 1918–1945 kolejno: Sztabu Generalnego, Sztabu Głównego, Sztabu Naczelnego Wodza, Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego Sztabu Naczelnego Wodza) stanowi już od kilku dziesiątków lat przedmiot badań polskich historyków. Mimo ukazania się szeregu cennych publikacji, nadal pozostaje duże pole dla badań nad tematami dotąd niepodjętymi lub wymagającymi poczynienia istotnych korekt w dotychczasowych ustaleniach. 

Zagadnienie funkcjonowania wywiadu Wojska Polskiego (Oddział II w latach 1918–1945 kolejno: Sztabu Generalnego, Sztabu Głównego, Sztabu Naczelnego Wodza, Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego Sztabu Naczelnego Wodza) stanowi już od kilku dziesiątków lat przedmiot badań polskich historyków. Mimo ukazania się szeregu cennych publikacji, nadal pozostaje duże pole dla badań nad tematami dotąd niepodjętymi lub wymagającymi poczynienia istotnych korekt w dotychczasowych ustaleniach.