Wobec zagrożenia wojną. Wojsko a gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej w l. 1935-1939 - Marek Jabłonowski

Profesor Paweł Wieczorkiewicz, idąc śladem historyków końca XIX wieku, dokonuje w swej książce analizy upadku II Rzeczypospolitej. Prawda o dziesięcioleciu 1935-1945 jest gorzka, zawiera rejestr kolejnych błędów, niepowodzeń i porażek, które doprowadziły do tragicznego finału.

Jak pisze: „Patriotyzmu i zdrady narodowej nie można położyć na dwu szalach i udawać, że waga nie drgnęła”. Talent autora i bogactwo wydarzeń opisywanego dziesięciolecia gwarantują historię świeżą i pasjonującą, opartą na wielu materiałach źródłowych.

Historia polskich służb specjalnych w okresie międzywojennym cieszy się dużą popularnością wśród badaczy i czytelników. Najczęściej jednak autorzy koncentrują się na historii służb wywiadu lub rozpatrują działalność wywiadowczą i kontrwywiadowczą łącznie. Twórcy niniejszego tomu postanowili przybliżyć czytelnikom rzadziej omawiane zagadnienia ochrony przed aktywnością obcych służb, w tym przed działalnością szpiegowską. Zamieszczono tu artykuły napisane przez blisko trzydziestu uznanych specjalistów. Omawiają oni nie tylko okres II Rzeczpospolitej, ale także Polskiego Państwa Podziemnego, które było jej kontynuatorem. Szeroki zakres tematyczny prezentowanych prac pokazuje zarówno kruchość suwerennego bytu przedwojennej Polski, jak i warunki, w jakich przyszło działać ludziom służb specjalnych walczącym o jego zachowanie.

Kolejny tom pracy zbiorowej, która stanowi zbiór artykułów autorstwa badaczy wywodzących się z kilku ośrodków akademickich, archiwistów, pracowników IPN, jest przybliżeniem czytelnikowi tej tematyki z uwzględnieniem rezultatów ich najnowszych badań. 

Kolejny tom pracy zbiorowej, która stanowi zbiór artykułów autorstwa badaczy wywodzących się z kilku ośrodków akademickich, archiwistów, pracowników IPN, jest przybliżeniem czytelnikowi tej tematyki z uwzględnieniem rezultatów ich najnowszych badań.  

Najnowsza książka Mai i Jana Łozińskich, znanej pary badaczy obyczajowości w przedwojennej Polsce. Tym razem autorzy odsłaniają męski świat w dwudziestoleciu międzywojennym. Świat ułanów, poetów i dżentelmenów. Snują pasjonującą opowieść o życiu i pozycji mężczyzn – kodeksach honorowych i towarzyskich, obowiązkach i przywilejach dżentelmenów, męskiej modzie, relacjach z kobietami, o szczególnym statusie oficerów w ówczesnym społeczeństwie i ich życiu prywatnym. Książka o tym, jak żyli wszyscy ci mężczyźni, którzy budzili powszechny zachwyt otoczenia, a których symbolem może być słynący z wielkiej fantazji generał Wieniawa-Długoszowski.

Wojnę domową w Hiszpanii uważa się powszechnie za prolog II wojny światowej, głównie z powodu wykorzystania na polu walki nowych taktyk i typów broni. Półwysep Iberyjski stał się poligonem doświadczalnym dla wojsk faszystowskich i republikańskich. Po raz pierwszy strategia toczenia wojny oparta została na użyciu czołgów i lotnictwa, a bombardowania były wymierzone w ludność cywilną. Zbrodnie wojenne popełnione przez obie strony wstrząsnęły światową opinią publiczną. Wojna domowa w Hiszpanii podzieliła cały kontynent na wzajemnie zwalczające się obozy. Dla mocarstw europejskich Hiszpania stała się miejscem starcia dwóch totalitaryzmów: III Rzeszy i ZSRR, była także ostatnią próbą utrzymania pokoju na kontynencie. Koniec walk w Hiszpanii obwieścił nadejście nowego konfliktu, który całkowicie zmienił postrzeganie wojny w świadomości całego świata.

Gospodarka pasterska w górach stanowi szczególną formę działalności rolniczej, nie tyle ze względu na chów zwierząt i wytwarzanie produktów mleczarskich, co na petryfikację struktur społecznych, organizacji i technik wytwarzania, czyli przetrwanie układów tradycyjnych. Społeczności pasterskie, zamieszkujące rejony górskie, niemal wszędzie są uznawane za szczególnie konserwatywne, odporne na procesy akulturacyjne ze strony silniejszych i lepiej wyposażonych systemów kulturowych. Regionem, gdzie tego typu gospodarka funkcjonowała od stuleci jest Huculszczyzna.

Wydarzenia 1930 roku, jak można ogólnie określić ukraińskie sabotaże oraz przeprowadzoną w ich konsekwencji przez władze polskie akcję represyjną, wpłynęły w sposób znaczący na bezpieczeństwo II Rzeczypospolitej. Najpierw, na skutek przeprowadzanych przez ukraińskich nacjonalistów licznych zniszczeń mienia państwowego i prywatnego, zachwiany został stan bezpieczeństwa wewnętrznego regionu. Następnie ze względu na skargi ukraińskie wniesione przeciw Polsce na forum Ligi Narodów oraz zmasowaną antypolską kampanię medialną, jaką zainicjowano niemal na całym świecie, próbowano podkopać autorytet Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej.

Publikacja ukazuje przebieg działań sabotażowych i akcji represyjnej oraz ich wpływ na bezpieczeństwo Polski. W celu lepszego zrozumienia złożoności sytuacji, jaka zaistniała w Małopolsce Wschodniej latem 1930 roku, scharakteryzowano region pod kątem narodowościowym oraz wskazano jego znaczenie dla bezpieczeństwa Państwa Polskiego. Przybliżono także ogólny zarys stosunków polsko-ukraińskich w latach 20-tych oraz kierunki ukraińskiej myśli politycznej, której nurt nacjonalistyczny miał jednoznacznie antypolski charakter.