Umysł zamknięty - Allan Bloom

Reinhard Kreissl

Jak zbudować miejsce pracy w zgodzie z wiarą i zasadami? jak zadbać o to, aby praca, którą wykonujemy, była spójna z naszym poglądem na świat oraz systemem wartości, jaki przyjmujemy? Autor, właściciel potężnej firmy rodzinnej, zatrudniającej ponad 5 tys. pracowników na całym świecie, dzieli się swoim doświadczeniem, jak w pracy osiągnąć sukces w wymiarze finansowym, społecznym i duchowym.

Książka stanowi rodzaj poradnika dla wszystkich, którzy chcą odnaleźć sens i satysfakcję z pracy, a także dla tych, którzy prowadzą albo zamierzają prowadzić własną działalność gospodarczą. Dotyczy to szczególnie osób, dla których jest to działalność rodzinna, co w naszym kraju po dwudziestu latach transformacji wcale nie jest już dziś rzadkością. Uważna lektura może być także cenną inspiracją dla osób pracujących w innych firmach, jeśli utożsamiają się z misją danego przedsiębiorstwa.

Czy ekonomiści z Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego kierują się błędnym wyobrażeniem o przyczynach wzrostu gospodarczego? A wdrażane programy pomocowe dla ubogich państw należy wpisać w nurt fantastyki?
Pożegnanie z jałmużną, doskonałe i trzeźwiące wyzwanie rzucone przekonaniu, że ubogie społeczeństwa mogą osiągnąć wzrost gospodarczy dzięki interwencji zewnętrznej, może zmienić sposób myślenia o gospodarczej historii świata.

Marsz w kierunku totalitaryzmu rozkłada się na trzy etapy. Pierwszym jest negacja istnienia prawa i prawdy obiektywnej, czego konsekwencję stanowi zrównanie dobra i zła, grzechu i cnoty. Drugim – instytucjonalizacja dewiacji moralnych objawiająca się w przemianie prywatnej niegodziwości w publiczną cnotę. Trzecim wreszcie – wprowadzenie ostracyzmu społecznego i prawnej karalności dobra.
Do tego momentu właśnie doszliśmy. Żyjemy w społeczeństwie hołdującym swoistemu antydekalogowi, w którym dozwolone jest wszystko poza publicznym deklarowaniem wierności zasadom porządku naturalnego i chrześcijańskiego.
Jest to zarazem ostatni moment, aby przeciwstawić się dyktaturze relatywizmu. 

Książka Maritaina przedstawia sytuację Kościoła tuż po zakończeniu II Soboru Watykańskiego, diagnozując szkodliwe tendencje umysłowe i zjawiska wśród intelektualistów. Krytyce zostaje poddana nie tylko filozofia współczesna, ale naiwne przejmowanie mód myślowych wśród samych katolików. Autor, szeroko komentując ślepe uliczki zachodniego idealistycznego myślenia, pokazuje potencjał kryjący się w tradycji myślenia realistycznego (zarówno w wariancie „uczonym”, jak i zdroworozsądkowym, reprezentowanym przez figurę wieśniaka), za którego wzór stawia filozofię św. Tomasza z Akwinu oraz chrześcijańską kontemplację. 

Czy to już koniec naszej cywilizacji? Książka ta jest jednym z najważniejszych dzieł współczesnej humanistyki, nie tylko polskiej. Wybitny uczony i pisarz, wielki erudyta, prof. Wojciech Roszkowski, dokonuje w niej bilansu naszej cywilizacji.

Napisana żywym językiem, niepozbawiona ironii książka niemieckiego autora Manfreda Kleine-Hartlage, to barwny opis jego drogi od zagorzałego socjalisty, działacza SPD, do wyznawcy wartości konserwatywnych i chrześcijańskich.

Od groteski do normalności. Od oszustwa do prawdy. Autor czyni największy zarzut politykom i działaczom lewicy z tego, że oszukują, wykorzystując głównie tych, którzy są najbardziej podatni na manipulację – biednych, młodych, obcych, naiwnych czy samotnych. Obiecują im raj na ziemi, ale nie dają nic poza hasłami.

Manfred Kleine-Hartlage dowcipnie zauważa, iż jeszcze kilkanaście lat temu zemdlałby z wrażenia, gdyby przeczytał swoje dzisiejsze słowa. Ślepo wierzył w to, co mówiły mu tzw. autorytety mediów i uniwersytetów zdominowanych przez czerwony i zielony żywioł.

Sięgając po ten esej Czytelnik może poznać tajniki wdrażania pewnych koncepcji przez ludzi określonych przez Hayeka mianem "zawodowych sprzedawców idei". Typowy współczesny intelektualista czy też "autorytet moralny" nie musi posiadać specjalnej wiedzy o niczym szczególnym, również w temacie o którym dyskutuje, albo wypowiada się z pozycji ex cathedra, nie musi być nawet specjalnie inteligentny, aby pełnić swoją rolę jako pośrednika w szerzeniu idei. Do jego miana kwalifikuje go szeroka gama tematów, o których może w każdym momencie mówić albo pisać oraz pozycja albo zwyczaje, dzięki którym zaznajamia się z nowymi ideami wcześniej niż ci, do których sam się zwraca. Owi "zawodowi sprzedawcy idei" są jedną z głównych przyczyn dla których wielu ludzi, zdawałoby się na pierwszy rzut oka rozsądnych, słysząc opinie intelektualistów, wyłącza automatycznie własny rozum przyjmując poglądy i opinie zasłyszane, za własne. W świetle najnowszej historii okazuje się dość dziwne, że świadomość tego, iż władza decyzyjna spoczywa w rękach zawodowych sprzedawców używanych idei nie jest jeszcze powszechna. Rozwój polityczny świata Zachodu w ciągu ostatnich kilku stuleci dostarcza tutaj najlepszego przykładu. Socjalizm nigdy i nigdzie nie był na początku ruchem klasy robotników. W żadnym przypadku nie jest on pomocnym ani koniecznym dla interesów tej klasy, nie jest też oczywistym lekarstwem na oczywiste zło. Jest konstrukcją teoretyków, wywodzącą się z pewnych kierunków abstrakcyjnej myśli, przez długi czas znaną tylko intelektualistom, a nakłonienie klas pracujących do przyjęcia go za swój program wymagało ze strony tych intelektualistów długich wysiłków.

Jak się ustrzec medialnej manipulacji? Jak nie pogubić się w gąszczu informacji, którymi media codziennie zalewają nasze umysły? Wreszcie jak być świadomym „konsumentem” mediów? „Woda z mózgu” jest poradnikiem, jak korzystać z mediów i nie dać się ogłupić. Nie tylko przestrzega, ale i uczy. Manipulacja bowiem ma już swoją długą historię. A że „czwarta władza” niejednokrotnie czyni zakusy na nasze umysły i naszą wolność, to rzecz pewna.

Obrona rozumu to wybór esejów G.K. Chestertona. Wybitny angielski pisarz z typowym dla siebie błyskotliwym humorem, czasem nabierającym cech humoru czarnego, opisuje przejawy współczesnego sposobu myślenia, wykazując, że są to w istocie przejawy bezmyślności. To nie moralność czy polityka są dzisiaj w stanie upadku — twierdzi Chesterton — lecz rozum. Nasza cywilizacja, jeśli ma przetrwać, musi na nowo odkryć sztukę jasnego, spójnego rozumowania.