Ukraińscy Strzelcy Siczowi 1914-1920 - Marek Bogdan Kozubel

Wojna 1920 roku z Rosją sowiecką miała decydujący wpływ nie tylko na kształt odradzającej się Polski, ale także na losy jej ówczesnego sojusznika – Ukraińskiej Republiki Ludowej. Był to sojusznik realny, z którym przed rozpoczęciem działań wojennych została podpisana ugoda polityczna i konwencja wojskowa. Mimo znaczącej przewagi sił polskich, wojnę tę należy pojmować jako polsko-ukraińsko-bolszewicką. Będąca tematem niniejszego opracowania historia 6 Siczowej Dywizji Strzeleckiej Armii URL, od jej sformowania wczesną wiosną 1920 roku, poprzez szlak bojowy, do internowania późną jesienią tegoż roku, jest dobrą ilustracją polsko-ukraińskiego współdziałania w tym czasie. Tak sformułowany temat nie był dotąd podejmowany ani przez polskich, ani też ukraińskich badaczy.Wojna 1920 roku z Rosją sowiecką miała decydujący wpływ nie tylko na kształt odradzającej się Polski, ale także na losy jej ówczesnego sojusznika – Ukraińskiej Republiki Ludowej. Był to sojusznik realny, z którym przed rozpoczęciem działań wojennych została podpisana ugoda polityczna i konwencja wojskowa. Mimo znaczącej przewagi sił polskich, wojnę tę należy pojmować jako polsko-ukraińsko-bolszewicką. Będąca tematem niniejszego opracowania historia 6 Siczowej Dywizji Strzeleckiej Armii URL, od jej sformowania wczesną wiosną 1920 roku, poprzez szlak bojowy, do internowania późną jesienią tegoż roku, jest dobrą ilustracją polsko-ukraińskiego współdziałania w tym czasie. Tak sformułowany temat nie był dotąd podejmowany ani przez polskich, ani też ukraińskich badaczy.

Wojna o wszystko to prawdziwa historyczna epopeja odsłaniająca ważny etap w odbudowywaniu polskiej państwowości, którą zakłócił konflikt z komunistami. Na tle militarnych i politycznych zmagań nakreślono zbiorowy portret Polaków, którzy bez wahania poszli za swoim przywódcą Józefem Piłsudskim. Opisom działań wojennych towarzyszą relacje z codziennego żołnierskiego życia oraz informacje o stosunku społeczeństwa polskiego do całej kampanii. Nie pominięto również naszych sojuszników w tych zmaganiach, czyli - Ukraińców, Białorusinów, Rosjan, Amerykanów i Francuzów. Poruszono również kontrowersyjne tematy jak np. obozy dla jeńców sowieckich.

Autorzy w 9. tomie dokumentów operacyjnych do wojny 1920 r. analizują genezę wojny, podkreślając, że Rosja sowiecka pozostała w swojej polityce kontynuatorem imperialnej carskiej Rosji. Uświadamiają celowość i dalekosiężność programu Józefa Piłsudskiego – stworzenie federacji krajów Europy Wschodniej zagrożonych sowieckim imperializmem.

Bitwa pod Łuckiem – jedna z najważniejszych bitew I wojny światowej – rozegrała się na Wołyniu w czerwcu 1916 r. między wojskami rosyjskimi z jednej strony a siłami austro-węgierskimi wspieranymi przez formacje armii niemieckiej z drugiej. Główne walki, zakończone zdobyciem Łucka przez Rosjan, toczyły się w dniach 4-7 czerwca; w następnych tygodniach wojska rosyjskie zamierzały uwieńczyć rozmiary tego sukcesu dalszymi powodzeniami, co mogło doprowadzić do wyeliminowania Austro-Węgier z grona militarnych przeciwników koalicji. Austro-węgierskie siły zbrojne, wspomagane przez wojska potężnej armii niemieckiej, podejmowały natomiast działania mające na celu zlikwidowanie wyłomu pod Łuckiem.