Ukraińcy i Polacy na Naddnieprzu, Wołyniu i w Galicji Wschodniej w XIX i pierwszej połowie XX wieku - Bohdan Hud

Jerzy Stempowski (1893-1969) od dzieciństwa mówił po ukraińsku i był doskonałym znawcą kultury ukraińskiej. Jeżeli przez całe życie podkreślał, że jest Europejczykiem wschodnim, to przede wszystkim dlatego, że Ukrainę traktował jako swoją drugą ojczyznę. Tom gromadzi wszystkie znane dziś teksty Stempowskiego traktujące o Ukrainie i stosunkach polsko-ukraińskich. Znajdziemy tu rozmaite formy: artykuły publicystyczne, listy prywatne, eseje, teksty informacyjne, relacje. Teksty publikowane w prasie, jak i wydobyte z archiwów krajowych i zagranicznych.

"Polskie dziewiętnastowieczne pamiętniki i listy z Ziem Zabranych - rola i miejsce w badaniach historycznych, to czteroczęściowa książka stanowiąca podsumowanie poważnego projektu badawczego realizowanego w ramach grantu uzyskanego w Narodowym Programie Rozwoju Humanistyki (...). Praca zawiera studia autorstwa ponad czterdziestu autorów z Polski i z zagranicy - przede wszystkim z Ukrainy, Litwy i Białorusi oraz z Rosji. Stanowi ona swoiste kompendium wiedzy na temat źródeł wspomnieniowych, memorabiliów i epistolografii, dla których centrum proweniencji stanowiły obszary wschodnie dawnej Rzeczypospolitej. Od strony problematyki źródła te dotyczą jednak znacznie rozleglejszego obszaru, bowiem obejmują w gruncie rzeczy przestrzeń całego Cesarstwa Rosyjskiego, w tym przede wszystkim Syberię, a także - w mniejszym stopniu - kwestie emigracji z tych terenów z obszaru zachodniej Rosji do austriackiej Galicji i - zwłaszcza - na zachód Europy. Reasumując recenzowana książka jest przekonywającym dowodem na żywotność źródeł z zakresu memuarystyki i epistolografii i świadczy o ich fundamentalnym znaczeniu dla badań historycznych".

O tym, by pogranicze śląsko–galicyjskie potraktować jako jeden obszar badawczy, zadecydowało kilka czynników. Najważniejszym z nich było znaczące podobieństwo obszaru wschodniej części Śląska Cieszyńskiego i sąsiadującego z nim fragmentu prowincji galicyjskiej pod względem etnicznym i narodowościowym, a także społecznym. Podobieństwo to jednocześnie różnicowało owo pogranicze od pozostałych części Śląska Austriackiego (w przypadku powiatu bielskiego).

Książka Szejk z Galicji to pełna, wyczerpująca biografia Ignacego Łukasiewicza, ukazująca jego osiągnięcia i zasługi nie tylko jako pioniera przemysłu naftowego, ale również jako naukowca - wynalazcę lampy naftowej, który zasłużył na trwałe miejsce w panteonie naukowców polskich.

Znakomita powieść z wartką akcją poruszająca najważniejsze problemy społeczeństwa Galicji w czasach współczesnych Zachariasiewiczowi. Mamy tu zarysowany konflikt wsi z dworem, umiejętnie podsycany przez władze austriackie, budzenie się narodowych dążeń Rusinów, autor zwraca także uwagę na to, jak kwestia rusińska może się wyrodzić i do jakich tragicznych konsekwencji doprowadzić. Wątki romansowe i gryząca ironia oraz sprawnie poprowadzona akcja sprawiają, że powieść tę czyta się jednym tchem.

Prof. dr hab. Stanisław Grodziski należy do nestorów polskiej nauki, w szczególności tych, którzy odcisnęli na niej niepowtarzalne piętno, głównie swoim dorobkiem, lecz również zmysłem organizacyjnym, przyczyniając się do rozwoju polskiej i europejskiej humanistyki. Ten urodzony w 1929 r. w Prusach (obecnie dzielnica Krakowa) uczony przez całe swoje życie współpracował z macierzystym Uniwersytetem Jagiellońskim oraz Polską Akademią Umiejętności, którą wspólnie z innymi naukowcami reaktywował. Pochodzi z rodziny inteligenckiej – jego ojciec był znanym adwokatem, związanym z ruchem ludowym, a matka nauczycielką.

Pełna historia tragedii wołyńskiej ‒ kolejna odsłona

Niniejsza książka opowiada o ostojach polskości podczas rzezi wołyńskiej ‒ największych ośrodkach samoobrony. Tworzone ad hoc stały się azylem dla Polaków starających się uchronić przed wyrżnięciem. Ukraińscy nacjonaliści skazali ich bowiem na eksterminację. Na dowód autor przytacza opisy ukraińskich zbrodni, które rozszalały się na Wołyniu i które zmusiły Polaków do utworzenia samoobrony w miastach.