Ukraina. Po obu stronach Dniestru - Andrzej Kępiński

Ruiny cerkwi, nieistniejące wsie, bunkry UPA, trudna historia stosunków polsko-ukraińskich, ale też wspaniałe góry i niezwykłe historie dolin. Oto cała prawda o Bieszczadach.

Przeznaczenie niniejszego opracowania jest dwojakie. Pierwszy rozdział – przypomnienie dziejów Lwowa, miasta pod wieloma względami niepowtarzalnego, które do dziś zachowało swój charakter architektoniczny i fizjograficzny – może być przejrzany przez  każdego czytelnika. Drugi, poświęcony lwowskiemu piśmiennictwu,  powinien okazać się pomocny tym, którzy zainteresowani byliby odnalezieniem opracowań dotyczących najrozmaitszych aspektów historii Miasta, jego losów i jego mieszkańców, jego znaczenia dla Polski, polskiej kultury i nauki. 

Prezentowana książka to album-kompendium wiedzy na temat Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej. Opisano w niej burzliwe dzieje od założenia Grodów Czerwieńskich po zagładę polskich terytoriów. Oprócz frapującej historii przedstawiono także fascynujące życie codzienne ludzi z pogranicza, które odeszło już w zapomnienie. Archiwalne i kolorowe fotografie to niebywały atut publikacji.

"Mistyczne Kresy" to podróż do miejsc niezwykłych, które przez wieki kształtowały wiarę i myśl wielu pokoleń. Zbudowali je nasi przodkowie. Jedne zachwycają rozmachem budowli, inne ilustrują siłę ludzkiej wiary. W kresowych miastach i miasteczkach wciąż na nowo odnajdujemy naszą historię, wiarę naszych przodków. Na styku rożnych kultur, wśród bezcennych pamiątek będących świadectwem wiary wielu pokoleń, poznajemy mistyczna religijność Kresów.

Na ścieżkach Polesia to ponad dwadzieścia pełnych uroku literackich obrazów Polesia, ukazujących zarówno piękno tamtejszej przyrody, jak i oryginalność ludzi tam mieszkających, ich wierzeń i zwyczajów. Warto poznać tę krainę tajemniczą i niemalże egzotyczną, zwłaszcza że przewodnikiem po niej jest jej prawdziwy znawca i miłośnik.   

Ekskluzywny reprint wydania z 1925 roku to wycieczka po przedwojennym Lwowie i jego okolicy, z dołączonym kolorowym planem miasta. Na niemal trzystu stronach tego bogato ilustrowanego, pięknymi fotografiami, przewodnika znajdziemy historię Lwowa oraz opisy wszystkich wspaniałych, nawet tych mniej znanych, zabytków Lwowa. 

Kresy - magiczne słowo dla Polaków, synonim krainy utraconej na zawsze. A dla wielu rodzinnych stron, które na zawsze zapisały się w dziejach i kulturze naszego kraju. Niniejsza książka to nostalgiczna podróż po polskich śladach na Ukrainie.

Autor koncentruje się na śladach polskości, pozostałościach naszej kultury, które na zawsze pozostały na wschód od Bugu. Nie unika trudnych tematów, takich jak stosunki polsko-ukraińskie z rzezią wołyńską czy powstaniem Chmielnickiego na czele, ale zachowuje obiektywizm. Opisując trudną historię wzajemnych relacji, nigdy nie zapomina, że Kresy były ojczyzną dwóch narodów, a przez wieki mieszkali tam ludzie mówiący różnymi językami i wyznający inne religie.

Książka Trudne sąsiedztwa. Ukraina i Polska a Rosja i Niemcy ma na celu uwypuklenie znaczenia stosunków polsko-ukraińskich na kanwie wspólnej historii oraz wpływów na nią sąsiadujących z Polską i Ukrainą imperialistycznych państw: Rosji i Niemiec. [...]
Niniejszy tom zacząłem pisać w mrocznym czasie stanu wojennego i aczkolwiek wierzyłem święcie, że reżim sowiecki wcześniej czy później upadnie, to nie spodziewałem się, iż nastąpi to przed skończeniem tej książki. Jeszcze mniej przewidywalne było odzyskanie w tym czasie przez Ukrainę niepodległości. Kiedy zacząłem pisać tę książkę, temat stosunków polsko- ukraińskich w obiektywnym ujęciu był tematem «tabu», a wszelkie wzmianki o niepodległej Ukrainie były z całą bezwzględnością tępione przez peerelowską i sowiecką cenzurę. Dziś w wolnej Polsce i Ukrainie sytuacja jest diametralnie inna. Niemniej wydaje mi się, że książka ta w niczym nie straciła na aktualności.

Trzeci z czterech tomów serii "Trudne sąsiedztwa. Ukraina i Polska a Rosja i Niemcy. Druga wojna światowa". Czterotomowa seria ma na celu uwypuklenie znaczenia stosunków polsko-ukraińskich na kanwie wspólnej historii oraz wpływów na nią sąsiadujących z Polską i Ukrainą imperialistycznych państw: Rosji i Niemiec.

Ukraina zachodnia to fascynująca mieszanka kultur, języków i wyznań. Serdeczność mieszkańców tego regionu oczarowuje na równi z niezwykłą urodą tutejszego krajobrazu. Szukanie pamiątek kresowej legendy, podróż w jary Dniestru i Zbrucza, na karpackie połoniny, pomiędzy kościoły i synagogi pamiętające czasy I Rzeczypospolitej, ruiny zamków i pałaców, podolskie twierdze, magnackie rezydencje i huculskie cerkwie – gwarantują niezapomniane przeżycia, jakże odmienne od zwyczajnych wczasów w kurortach Europy Zachodniej. Przewodniki Bezdroży przybliżają historię, kulturę i przyrodę opisywanych regionów i krajów oraz oprowadzają po ich najbardziej fascynujących zakątkach. Treść uporządkowano dla wygody w układzie regionalnym. Opisom miast i innych atrakcji turystycznych towarzyszą przejrzyste mapy oraz ramki z ciekawostkami, czyniące z przewodnika pasjonującą lekturę nie tylko w czasie podróży. Informacje praktyczne pomagają zaplanować wyjazd i odnaleźć się w odwiedzanym miejscu. Całość zamyka praktyczny minisłowniczek.

Robert Kuśnierz. Ur. w 1977 r. Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Studia historyczne ukończył z wyróżnieniem na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 2000 r., gdzie cztery lata później obronił doktorat. 

Autor publikacji w kraju i za granicą. Dwukrotny stypendysta Fundacji im. Lanckorońskich.

Jego zainteresowania koncentrują się na zagadnieniach dotyczących międzywojennych dziejów Związku Radzieckiego, a zwłaszcza Ukrainy.

Jerzy Stempowski (1893-1969) od dzieciństwa mówił po ukraińsku i był doskonałym znawcą kultury ukraińskiej. Jeżeli przez całe życie podkreślał, że jest Europejczykiem wschodnim, to przede wszystkim dlatego, że Ukrainę traktował jako swoją drugą ojczyznę. Tom gromadzi wszystkie znane dziś teksty Stempowskiego traktujące o Ukrainie i stosunkach polsko-ukraińskich. Znajdziemy tu rozmaite formy: artykuły publicystyczne, listy prywatne, eseje, teksty informacyjne, relacje. Teksty publikowane w prasie, jak i wydobyte z archiwów krajowych i zagranicznych.

Pogranicze jest nietuzinkowym połączeniem książki historycznej i reportażu. Opowieść Anny Reid jest zarazem podróżą po współczesnej Ukrainie i wędrówką przez jej dzieje, inspirowaną odwiedzanymi miejscami. Od Rusi Kijowskiej, przez rządy mongolskie, litewskie, polskie i rosyjskie, niemieckie i sowieckie, po dzień dzisiejszy, krytycznie - nie ulegając idealizującej ukraińskiej autokreacji ani tradycyjnej i współczesnej propagandzie rosyjskiej - Anna Reid scala chaotyczną ukraińską przeszłość w barwny, zapadający w pamięć, tragiczny i pouczający obraz nierozerwalnie związany z naszą narodową historią.

Od polskich kościołów Lwowa po rosyjskojęzyczny przemysłowy Donbas, autorka ukazuje Ukrainę dawną i obecną wraz z jej mieszkańcami: babuszką pamiętającą czasy Wielkiego Głodu, donieckim górnikiem, krymskim Rosjaninem, Polakiem z Kamieńca Podolskiego, Żydem z Iwano-Frankiwska, dysydentem z czasów sowieckich czy współczesnymi mieszkańcami Kijowa.

Ziemie ukrainne pełne są śladów polskości. Na Rusi Czerwonej, Wołyniu, Podolu, w województwie bełskim, na Bracławszczyźnie, Czernihowszczyźnie, w Kijowskiem – wszędzie Polacy bądź spolonizowani kniaziowie i szlachta ruska odcisnęli swe piętno w historii i kulturze. Pałace, zamki, miasta, miasteczka, kościoły, cerkwie – obecnie często w zupełnej ruinie – powstawały z inicjatywy "polskich panów", a ziemie zagospodarowywane były dzięki przywilejom polskich królów. 
Książka przybliża dzieje, miejsca, rody i postacie ziem ukrainnych mniej więcej do końca trwania Rzeczypospolitej szlacheckiej, niekiedy jednak autor wplata w narrację trudne wątki związane z II wojną światową, okupacją, eksterminacją ludności żydowskiej i polskiej. Dotyka też kwestii kozackiej i wpływu mołojeckich powstań na los poszczególnych miejscowości.

Pierwszy taki przewodnik po Kresach: 
Ukraina, Białoruś, Litwa - w jednym tomie! 

Przejrzyste informacje! 
Mapy samochodowe i plany miast! 
Około 400 kolorowych zdjęć! 
Mnóstwo informacji praktycznych! 
Wygodna, elastyczna oprawa!

Książka ukazuje historię Ukrainy od czasów prehistorycznych do współczesności. Wydanie zostało uzupełnione o wydarzenia z ostatnich lat. Autor omówił okres prezydentury Leonida Kuczmy, rozczarowanie, jakie przyniosły jego rządy, wydarzenia „pomarańczowej rewolucji”, konflikt w obozie rządzącym, objęcie funkcji premiera przez Wiktora Janukowycza i narastający nowy kryzys.

Synteza dziejów Ukrainy, pokazująca wspólną polsko-ukraińską przeszłość z perspektywy ukraińskiej

- ciekawie omawia bizantyńskie, słowiańskie, tatarskie i wikińskie korzenie narodu ukraińskiego,

- przedstawia aspekty polityczne, społeczne i kulturowe historii Ukrainy, od legendarnych początków Rusi we wczesnym średniowieczu do zlikwidowania Siczy Zaporoskiej w 1775,

- pokazuje trudną sytuację ukraińskiego kozactwa, egzystującego między Rzeczpospolitą, Rosją a chanatem krymskim,

- zawiera przejmujący opis dramatycznego przebiegu i skutków rewolucji kozackiej Bohdana Chmielnickiego,

- prezentuje proces kształtowania się odrębnego języka ukraińskiego,

- ukazuje przeobrażenia świadomości narodowej mieszkańców Ukrainy oraz znaczenie Cerkwi prawosławnej na ziemiach ruskich.

Nacjonalizm ukraiński stworzył osobliwą religię, pseudochrześcijaństwo, przewrotną mistyfikację chrześcijaństwo, swoistą szatańską jego wersję, w której naród jest ważniejszy od Boga. I dał temu narodowi prawo zdobywać sobie miejsce pod słońcem wszelkimi środkami, za każdą cenę, nawet w razie potrzeby eliminując inne nacje. Przedstawione w tej książce słowa błogosławionego ukraińskiego biskupa ze Stanisławowa, męczennika z czasów stalinowskiego terroru, są przestrogą dla nas wszystkich. Trzeba być czujnym i reagować na panoszące się zło, by nie wróciły czasy zbrodni, trzeba niestrudzenie głosić prawdę, tak, jak czynił to błogosławiony biskup Grzegorz Chomyszyn, czynić dobro, jak on czynił i okazywać miłosierdzie, jak okazywali je Sprawiedliwi Ukraińcy.

Kolejny, siódmy tom monumentalnego przewodnika po tzw. Ukrainie Zachodniej obejmuje swym zasięgiem północną część Bukowiny i Besarabii. Cząstka Bukowiny administrowana dziś przez Ukrainę jest mało znana i rzadko odwiedzana przez turystów. A szkoda - bo jest to kraina niezwykła. Jej niewielkie terytorium do II Wojny światowej było nadzwyczajną mieszanką narodów i wyznań. Żyli tu w zgodzie obok siebie Rusini, Rumuni, Niemcy, Polacy, Żydzi, Ormianie, a nawet rosyjscy staroobrzędowcy. Dziś wprawdzie ta rozmaitość należy do przeszłości, niemniej jej ślady w świadomości ludzi i kulturze materialnej są wciąż dobrze czytelne.