Tragedia templariuszy. Powstanie i upadek państw krzyżowców - Michael Haag

Zakon templariuszy – bodaj najbardziej prowokująca, zagadkowa i nierozumiana ze średniowiecznych organizacji – zawsze był spowity tajemnicą, jednocześnie działając inspirująco na kulturę masową, od twórców Indiany Jonesa po Dana Browna. W książce „Templariusze. Historia i mity” Michael Haag przedstawia kompleksową, najnowszą wersję historii chrześcijańskich rycerzy krzyżowych – zaprzysiężonych do obrony Ziemi Świętej i Jerozolimy, ale ostatecznie potępionych i zniszczonych przez papieża i Kościół. Książka stała się bestsellerem w Wielkiej Brytanii – to pierwsza historia templariuszy uwzględniająca odkrycia z pergaminu z Chinon, od dawna zaginionego dokumentu oczyszczającego zakon z zarzutu herezji.

Zakon, którego losy znalazły swój tragiczny finał przed ponad 600 laty, do dziś żyje w wielu sercach i umysłach. W licznych kręgach panuje wręcz przekonanie, że zakon nadal istnieje, chociaż w 1314 roku został rozwiązany, a jego przywódcy spaleni. Już za czasów istnienia zakpnu krążyły liczne legendy o dumnych rycerzach przyodzianych w biel, którzy w bitwie za nic mieli śmierć, a na co dzień kryli się za murami swoich twierdz.

W 1202 roku zebrani w Wenecji chrześcijanie mieli po raz kolejny podjąć próbę wyzwolenia Ziemi Świętej. Kampania została przemyślana i przygotowana w najdrobniejszych szczegółach. W weneckich stoczniach, za sowitą opłatą, powstała flota, która miała pomóc w zdobyciu Egiptu stanowiącego swoiste wrota do Ziemi Świętej. Plan wydawał się doskonały. W Wenecji stawiło się jednak zbyt mało ludzi. W zamian za odroczenie płatności Wenecjanie wymusili na krzyżowcach atak na Zarę. Wyprawa, której głównym celem było odzyskanie Ziemi Świętej, stopniowo przekształcała się w kampanię przeciwko braciom w wierze. Brak poczucia jedności, które towarzyszyło pierwszym krucjatom, okazał się brzemienny w skutkach. Do głosu doszły osobiste interesy, które okazały się ważniejsze niż wierność krucjatowym ideałom. Kierowani przez przebiegłego weneckiego dożę krzyżowcy przystali na prośbę Aleksego IV Angelosa, syna obalonego cesarza Bizancjum, Izaaka II Angelosa, i postanowili pomóc mu w odzyskaniu tronu, widząc w tym możliwość podporządkowania papiestwu Kościoła bizantyjskiego i okazję do wzbogacenia się. Uderzyli na Konstantynopol, plądrując i niszcząc jedno z najpotężniejszych miast średniowiecznej Europy.

W roku 1212, według niemieckich kronikarzy z XIII wieku, miała miejsce krucjata dziecięca. Nie była to żadna wyprawa wojenna ciężkozbrojnych rycerzy, ale wyprawa‑pielgrzymka dzieci, która wyszła z Francji, Nadrenii i Niderlandów. Czy to była wyprawa dzieci, czy tylko biedoty, zdziesiątkowana w czasie wędrówki przez głód i choroby, dokładnie nie wiadomo. Według różnych kronik miała ona dwóch przywódców, obu powołanych przez samego Jezusa: młodego pasterza Stephena z Glois w Vendôme i studenta szkoły katedralnej w Kolonii, Nikolausa. Ilu było uczestników, czy sto tysięcy, jak piszą niektórzy mnisi, czy tylko kilka tysięcy Jest pewne, że duże grupy nieszczęśników szły do Genui i Wenecji pomiędzy majem a sierpniem 1212 roku. Istnieją świadectwa z Trewiru, Spiry i Schäftlarn nad Izarą, a także z Piacenzy i innych miejscowości, gdzie dokładnie zapisano, kiedy wyprawa tamtędy przechodziła. Nieliczni, którzy dotarli do portów, zostali wciągnięci na statki przez podejrzanych kupców i skończyli na targach niewolników w Algierii.

A to jest opowieść. Jednak opowieść oparta na przekazach, które znajdują się w starych manuskryptach przechowywanych w klasztorach i opactwach.