Tradycja kontra modernizm - Louis Billot SI

To książka o wierze i wierności w przestrzeni publicznej. O nieustannym napięciu między akceptowaną postawą obywatelską a głosem sumienia. Rowan Williams podkreśla, że dla epoki, w której przyszło nam żyć, to napięcie ma fundamentalne znaczenie i choć wydaje się ono nie do przezwyciężenia, powinniśmy je uważać za konstytutywne zarówno dla wiary, jak i dla samej przestrzeni publicznej. Przede wszystkim jednak Williams wykazuje, że każde społeczeństwo, by mogło się rozwijać, powinno pozwolić swoim wierzącym obywatelom - więcej nawet, zachęcać ich - by sięgali do treści swej wiary dla szerszego dobra społecznego. Wszelkie koncepcje państwa neutralnego lub agresywnie świeckiego, nadmiernie racjonalistycznego lub monopolistycznego są zdaniem autora niesprawiedliwe, a co więcej, w dłuższej perspektywie okazują się również niestabilne, niszczą bowiem moralne wartości - a bez nich społeczeństwo nie przetrwa. Warto zmierzyć się z tym punktem widzenia. 

Ta książka jest spotkaniem z prawdziwym Apostołem. Chrystus powołał go w latach siedemdziesiątych z polskiego miasta, które znalazło się po zawierusze historii na terenie sowieckiego imperium. Po przygotowaniu do pracy apostolskiej na terenie dzisiejszej Łotwy i Litwy został posłany jako kapłan do Azji Środkowej, gdzie posługiwał jako kapłan 10 lat, a jako biskup i arcybiskup (arcybiskup ad personam za zasługi dla Kościoła) ponad 20 lat.

„Źródło i mielizny” to kontynuacja zbioru esejów zatytułowanego „Dla Sprawy”. Tym razem autor zamierzał pisać w tonie zupełnie poważnym, ale i tak wkradło się do tej książki sporo lekkiego humoru. Chesterton z właściwą sobie przenikliwością przygląda się rozmaitym przejawom współczesnego życia i kryjącym się za nimi ideom. Opisuje komunizm jako rozpasany ascetyzm, a kapitalizm jako głównego wroga rodziny. Chwali uroki pustelnictwa, wyjaśnia, czemu dzisiejsza ekonomia jest chora i czemu każdy powinien żyć trzysta lat. Zajmuje się historiografią i aliteracją, krytykuje fanatyczną pasję zakazywania oraz kontrolę urodzeń. We wszystkich tych kwestiach pokazuje, że ilekroć cywilizacja odchodzi od katolicyzmu, prędzej czy później odchodzi też od zdrowego rozsądku i popada w taką czy inną ideologiczną obsesję. Wiara katolicka, twierdzi Chesterton, jest wiecznym źródłem, podczas gdy wiele nowoczesnych trendów to tylko zwodnicze mielizny.

Autor przedstawia zasadnicze zmiany, sprzeczne z Tradycją Kościoła Katolickiego, które zostały wprowadzone w wyniku podjętych reform podczas II Soboru Watykańskiego. Wiele wprowadzonych wówczas modernistycznych reform i zmian, inspirowanych między innymi przez masonerię, nie wytrzymało próby czasu i przyniosło szkody Kościołowi Katolickiemu i wiernym. Kryzys wiary, laicyzacja życia, spadek powołań, zamykanie kościołów, zwłaszcza na Zachodzie - to tylko niektóre skutki. Również reforma liturgii nie sprzyjała umacnianiu Kościoła Katolickiego. Kilkadziesiąt lat, które upłynęły od czasu Soboru, potwierdziło słuszność obaw Autora, o zagrożeniach jakie niosły dla Tradycji zmiany m. in. w liturgii Mszy Świętej.

Ks. prof. Michał Poradowski ukazał w Trzydziestoleciu Drugiego Soboru Watykańskiego przyczyny i kulisy zwołania II Soboru Watykańskiego. Autor wnikliwie przedstawił negatywne skutki, jakie przyniosły Kościołowi katolickiemu niektóre reformy zapoczątkowane na tym Soborze. Publikacja ta pomaga w zrozumieniu przemian zachodzących obecnie w Kościele katolickim, zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Jeżeli każdemu katolikowi wystarczy wiedzieć o nauce Kościoła w ogólności, to katolik wykształcony powinien ponadto bliżej poznać dowody, na których opiera się jego wiara, aby według słów św. Pawła „wiedział, jako ma każdemu odpowiedzieć” (Kol 4, 6). Zapoznać czytelnika z tymi dowodami jest właśnie zadaniem apologetyki. Katechizm apologetyczny ks. Gadowskiego jest doskonałym wykładem świętej Wiary katolickiej, napisanym przystępnym językiem w prosty, przekonujący sposób. Książka będzie dobrze służyć wszystkim, którzy pośród zalewu modernistycznych treści chcą poznać, w co naprawdę zobowiązani są wierzyć jako rzymscy katolicy.

Książka w całości stanowi piękna opowieść o wierności dziedzictwu, o stale żywej, na nowo odkrywanej Tradycji, a także o ewangelicznej stałości i Pięknie, które ma moc ewangelizowania w świecie wciąż powstających i ginących zjawisk, barw, świateł.

Możemy przeczytać w niej o tym, jak bardzo diabeł boi się tradycyjnej Mszy, o tym, że łączy ona z wiarą pierwszych wieków, jest Msza przyszłości, a nie chwilową modą, a także o tym, że oducza księży aktorstwa, za to wprowadza w świat kontemplacji. Specjalnym dodatkiem do książki jest rozmowa z x. dr Romanem Kneblewskim, proboszczem parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy, pt. "Nie stawiajmy Kościoła na głowie".

Kolejna, po Mszy św. Trydenckiej, apologia "starej" Mszy, która w każdej epoce okazuje się być nowa i życiodajna.

Ta wersja „ewangelii”, która obecnie stała się modna, jest w swej istocie fałszywą nadzieją, gdyż obiecuje ludziom dziedzictwo w odwiecznym i nieskończonym Życiu bez wzywania ich do pokuty i zerwania z nieposłuszeństwem wobec Boga.

Główną jej metodą jest zachęcanie ludzi do uznania Jezusa osobistym Zbawicielem, bez głoszenia konieczności poddania się Mu jako Panu. Nowoczesna „ewangelia” obiecuje zbawienie od piekła, jednak nic nie mówi o porzuceniu grzechu i niesprawiedliwości. Oferuje fałszywe bezpieczeństwo ludziom, którzy ciałem i duszą lgną do światowych wzorców, jednocześnie gardząc uświęceniem życia. Ta „ewangelia” oddziela wiarę od wierności i posłuszeństwa Panu. Jej nauczanie sugeruje, że intelektualne „pojednanie się” z Bogiem jest równoważne posłuszeństwu Prawdzie. Jednak nie to jest istotą przesłania Ewangelii głoszonej przez Jezusa.

Listy arcybiskupa Carlo Maria Viganó, opublikowane za pośrednictwem włoskiego watykanisty Aldo Maria Vallego, wywołały wielkie wzburzenie zarówno wśród najwyższych hierarchów Kościoła, jak i wiernych na całym świecie. Grzeszne i przestępcze czyny, jakich dopuścił się były kardynał, arcybiskup McCarrick, to wstrząsające świadectwo degeneracji jednego z najwyższych hierarchów Kościoła, a nie mniej szokująca jest zmowa milczenia oraz potajemnego krycia i wspierania McCarricka przez watykańskich dostojników najwyższego szczebla.

Ta książka opisuje całą sprawę, począwszy od pierwszego spotkania arcybiskupa Viganó z Vallim, poprzez jej kolejne odsłony, aż po ostatnią odpowiedź, udzieloną arcybiskupowi Viganó przez kardynała Ouelleta, Prefekta Kongregacji Biskupów, dogłębnie zanalizowaną w książce przez autora.

„Czło­wiek pozbywa się wszelkich iluzji o buddyzmie, gdy dostrzeże całkowitą pustkę, niespójność i sprzeczność tych doktryn, a także duchowe oraz moralne szkody wyrządzane duszy, nie mówiąc już o licznych zagro­żeniach psychologicznych, neurologicznych, a nawet fizycznych. Mogę potwierdzić te obserwacje, ponieważ od kilku lat mieszkam w Azji w otoczeniu środowisk buddyjskich i hinduistycznych. Księża misjonarze pracujący w Azji muszą na co dzień stykać się z całkowitym spustoszeniem, jakie dalekowschodnie praktyki powodują w duszach. (…) Mam nadzieję, że niniejsza książka oświeci prawdą wielu czytelników, a zwłaszcza młodych ludzi, którzy poszukują szczęścia w wierzeniach Dalekiego Wscho­du”.

(ze wstępu ks. Karola Stehlina FSSPX, misjonarza w Azji)

Niniejsza publikacja przedstawia reakcję papieża Piusa X i Kościoła na teologiczne i filozoficzne poglądy nurtu „modernistów” w Kościele katolickim. Ma ona również za zadanie przedstawienie poglądów modernistycznych i ukazanie zagrożenia, jakie za sobą niosą również po śmierci Ojca Świętego Piusa X.

Książka Maritaina przedstawia sytuację Kościoła tuż po zakończeniu II Soboru Watykańskiego, diagnozując szkodliwe tendencje umysłowe i zjawiska wśród intelektualistów. Krytyce zostaje poddana nie tylko filozofia współczesna, ale naiwne przejmowanie mód myślowych wśród samych katolików. Autor, szeroko komentując ślepe uliczki zachodniego idealistycznego myślenia, pokazuje potencjał kryjący się w tradycji myślenia realistycznego (zarówno w wariancie „uczonym”, jak i zdroworozsądkowym, reprezentowanym przez figurę wieśniaka), za którego wzór stawia filozofię św. Tomasza z Akwinu oraz chrześcijańską kontemplację. 

Czy rozważanie natury uczuć i ich celowości w życiu ludzkim ma jakiekolwiek znaczenie w naszym codziennym dążeniu do szczęścia? Czy można pisać o psychice ludzkiej w sposób prosty i zrozumiały?

Lektura zaledwie kilku stron książki pozwala przekonać się, że temat skądinąd już znany, został przez autorkę ujęty w sposób nad wyraz świeży, uwzględniając praktyczne zastosowania.

Młoda badaczka w oryginalny sposób dokonuje syntezy zagadnienia uczuć w myśli św. Tomasza z Akwinu, od ich rodowodu po skuteczne wykorzystanie w porządku moralnym.

„Święty Tomasz sprzeciwiał się poglądom, według których między uczuciami a cnotami istnieje sprzeczność. Cnota nie opiera się na zimnej bezuczuciowości i surowości charakteru. Celem nabycia cnót nie jest w żadnym razie wyniszczenie uczuciowości, ponieważ to brak uczuć Akwinata określa za Arystotelesem jako wadę przeciwną umiarkowaniu. Insensibilitas, czyli bezuczuciowość lub niewrażliwość sprzeciwia się naturze, dzięki której wszystko to, co jest czynnością konieczną do życia cechuje odczuwana przy tym przyjemność. Błędem byłoby więc mniemanie, że aby żyć cnotliwie należy się całkowicie wyzbyć przyjemności.” (fragment z książki)

Całość pracy zwieńcza trafnie dobrana tabela, doskonale podsumowująca rodowód poszczególnych uczuć i ich związek z konkretnymi cnotami.