Sztuka w kulturze - Henryk Kiereś

Nowa książka Bronisława Wildsteina to erudycyjny, pełen filozoficznych i literackich odwołań esej o kluczowym dla zrozumienia naszych czasów napięciu.

Jak pisze autor we Wprowadzeniu:

„Bunt i afirmacja jawią się jako bieguny konfliktu, który współcześnie dzieli naszą cywilizację. Chodzi o sprawę fundamentalną, nie o akcydentalne akty sprzeciwu czy akceptacji. Te zależą od konkretnej sytuacji i historycznych warunków. Natomiast elementarna opozycja, o której piszę, ma charakter metafizyczny. Sprowadza się do przyjęcia albo odrzucenia świata w jego zasadniczym, danym nam kształcie z jego podstawowymi uwarunkowaniami. Afirmacja nie oznacza zamykania oczu na zło, którego doświadczamy i które wpisane jest w ludzką kondycję. Wręcz przeciwnie. Dopiero akceptacja świata jako całości pozwala nam ze zrozumieniem, a więc do pewnego stopnia skutecznie, przeciwstawić się jego negatywnym aspektom.”

Głupcy zawsze istnieli, niektórzy z nich sięgali nawet po władzę, ale nigdy jeszcze w dziejach świata ród ludzki nie miał do czynienia z prawdziwą inwazją głupoty. Zjawisko to stało się bardzo groźne, albowiem objęło niektóre kręgi władzy. Powstały fałszywe elity składające się w całości z durniów i dewiantów różnej maści, którzy trzymają się razem, wspierają i rządzą lub choćby próbują rządzić. Nic dziwnego, że Autor książki, znany zresztą z bystrej inteligencji i ciętego języka, dopatrzył się we współczesnym świecie zjawiska, które nazwał idiotokracją. Jest to ciężka choroba całej cywilizacji zachodniej, od USA po Ukrainę, od północnego kręgu polarnego po Australię. Miejmy nadzieję, że nie okaże się, iż mamy do czynienia z chorobą śmiertelną. W każdym razie zjawisko idiotokracji przybrało rozmiary zarazy, a jego wirus masowo rozprzestrzenia się za pomocą Internetu, tzw. serwisów społecznościowych i innych środków globalnego przekazu i komunikowania się. Wspomagają go różne utopijne doktryny lansowane nie tylko przez pseudonaukowców, lecz również polityków, którzy są gotowi zawracać świat ku pogaństwu – w imię postępu oczywiście.

Co jest lekiem na idiotokrację? Rozum i mądrość, zdrowy rozsądek, uczciwość i moralność. Bez powrotu do Boga, twierdzi zarówno Janusz Szewczak, jak i wiele cytowanych przez niego prawdziwych autorytetów, świat się nie wyleczy; bez Boga nasza cywilizacja, zakorzeniona tak głęboko w chrześcijaństwie, zginie. Jednymi z najlepszych narzędzi terapeutycznych są mądre książki. Do nich trzeba na pewno zaliczyć dzieło, które, drogi Czytelniku, trzymasz w ręku, nie tylko mądre, ale i wydane na najwyższym poziomie edytorskim, pięknie ilustrowane.

Udało nam się namówić na rozmowę osoby, których sprzeciw wobec dominujących i narzucanych przez poprawność polityczną lewackich ideologii, jest głęboko przemyślany. Są to gniewni ludzie i mają powody do gniewu. Warto przypomnieć, że fundamenty republiki rzymskiej i greckiej polis, są ufundowane na gniewie ludzi domagających się wolności. Ten aspekt ochrony i obrony wolności jest tym, co łączy wszystkich, z którymi tu rozmawiamy. Nasi Roz­mówcy bronią uniwersalizmu kultury, tradycji sokratycznej w myśleniu, są to patrioci, głęboko przekonani, że tylko w obrębie demokratycznego państwa narodowego w sposób najpełniejszy zabezpieczona może być wolność

Tym razem znany historyk wyszedł z archiwów i opisał to, co widział na własne oczy jako student, a potem naukowiec w San Francisco, Los Angeles i Waszyngtonie, czyli jak cywilizacja śmierci przejęła Stany Zjednoczone.

W książce O naturze ludzkiej ceniony pisarz i filozof Roger Scruton przedstawia oryginalną i radykalną obronę ludzkiej wyjątkowości. Mierząc się z poglądami psychologów ewolucyjnych, moralnych utylitarystów i filozofów materialistycznych takich jak Richard Dawkins i Daniel Dennett, Scruton przekonuje, że ludzi nie można rozumieć jako bytów czysto biologicznych. Jesteśmy czymś więcej niż ludzkimi zwierzętami: jesteśmy również osobami, ze swej istoty wchodzącymi w relacje z innymi osobami oraz połączonymi z nimi siecią zobowiązań i uprawnień. Nasz świat jest wspólnym światem, w którym przejawia się wolność, wartości i odpowiedzialność. Aby zrozumieć ten świat, musimy zwracać się do innych ludzi twarzą w twarz, „ja” wobec „ja”.

Czy to już koniec naszej cywilizacji? Książka ta jest jednym z najważniejszych dzieł współczesnej humanistyki, nie tylko polskiej. Wybitny uczony i pisarz, wielki erudyta, prof. Wojciech Roszkowski, dokonuje w niej bilansu naszej cywilizacji.

Rozpusta jest występkiem powszechnym, szczególnie w naszych czasach. W sferze intelektualnej jednak rzeczą kluczową jest proces transmutacji przewin w rozmaite teorie, a więc sytuacja, w której „intelektualista” występuje przeciwko zasadom moralności, a co za tym idzie, przeciwko prawdzie. Wszystkie współczesne „izmy” są wypadkową tej właśnie postawy. Wszystkie wyczerpują znamiona samousprawiedliwiania się. I wszystkie one najskuteczniej analizuje się z perspektywy wiedzy o niedostatkach moralnych ich twórców, orędowników i wyznawców.

Książka dotyczy życia społecznego człowieka jako koniecznego kontekstu jego aktualizacji. Zwraca uwagę na rolę filozofii w rozpoznawaniu istoty życia wspólnotowego, jego metody cywilizacyjnej i ostatecznego celu. Rozważania są dokonywane z perspektywy realizmu filozoficznego, co pozwala wskazać na absurdy idealizmu, w tym zwłaszcza jego cywilizacyjne konsekwencje: utopizm i ustrojową gromadność (socjalizm). Autor przywołuje ciągle cenzurowany dorobek poznawczy realizmu w dziedzinie antropologii i teorii cywilizacji, w tym akcentuje szczególnie personalizm z jego adekwatną i integralną koncepcja człowieka jako osoby. Kluczowymi odniesieniami rozważań są: spór realizmu z idealizmem, transformacja modernizmu w postmodernizm, utopia i utopizm, socjalizm i jego odmiany, gromadność cywilizacyjna i personalizm. Przyjęta perspektywa sprawia, że książka stanowi znakomity przewodnik po kwestiach związanych z życiem społecznym człowieka.

teatr@ziemia.niebo to opowieść o polskim zespole teatralnym, który odbywa tourne po Włoszech, Francji i Czechach, a kończy je występując w kościele franciszkańskim w Harmężach pod Oświęcimiem. Teatr spotykają dramatyczne przygody. Uczestnicy wyprawy zderzają się z bardzo różnym traktowaniem teatru, od epatowania erotyką, poprzez wykorzystywanie sceny dla agitacji politycznej, aż do posługiwania się teatrem celem duchowego kształtowania widzów. Sami zadają sobie pytania i uczestniczą w dyskusjach: Co stało się z teatrem w XXI wieku? Jaki teatr jest potrzebny dziś?

Jak sprawić, aby nóż, narzędzie zbrodni, nie zdradził swym przyszłym ofiarom celu do osiągnięcia którego zostanie użyty? Należy umieścić go między łyżką a widelcem, wówczas jako element zestawu sztućców doskonale ukryje, że w rzeczywistości stanowi telum occidendi. I o nim właśnie, czyli o starym i skompromitowanym na wieczne czasy marksizmie,  oraz o mechanizmach ukrywania go w platerowym kostiumie zakłamanych, choć pięknie brzmiących idei oraz haseł trucizn, jest ta książka.

Gdy wystawiamy klasyczne dzieła literackie w teatrze dramatyczno-repertuarowym, najważniejszy jest nasz stosunek do tekstu – wiadomo, że tekst i jego interpretacja będą tu miały kluczowe znaczenie. Bo w takim teatrze najważniejsza jest in-scenizacja tekstu, która decyduje o tym, jakie metafizyczne, poznawcze, egzystencjalne oraz estetyczne doznania i wnioski wyciągnie ze spektaklu widz.
W teatrze ulicznym tekst schodzi na drugi plan, bo jego podanie napotyka na szereg oczywistych przeszkód. Widz jest tu dużo swobodniejszy, a jego kontakt z przedstawieniem jest zdany na cały szereg przypadków. Podobnie jest zresztą z działaniami zespołu sceny – ich wyliczonej na próbach precyzji grozi ogromna ilość niekontrolowanych, akcydentalnych zdarzeń, które mogą zakłócić przebieg spektaklu i zburzyć koncentrację widzów na przebiegu akcji.
Jak przystosować klasyczny tekst do ulicznego kontekstu? Jak okiełznać żywioł ulicy, aby przesłanie klasyka dotarło do wszystkich obecnych i przytomnych?
Próbami odpowiedzi na te istotne pytania są zawarte w niniejszym tomie teksty, jakie grono badaczek i badaczy z Polski, Wielkiej Brytanii, Włoch i Francji zaprezentowało podczas konferencji Klasycy na ulicy, zorganizowanej przez Zakład Performatyki Instytutu Kulturoznawstwa UAM w Poznaniu wspólnie z Teatrem Biuro Podróży w dniach 5-6 października 2016 roku.

Katastrofa demograficzna ogarnia świat. Wszystkie statystyki pokazują, że wbrew mitom, już 80% ludzi na tej planecie ma mniej niż dwójkę potomstwa, a więc wymiera. Najjaskrawiej widać to na przykładzie białej i wschodnio-azjatyckiej rasy, które stoją wobec niebezpieczeństwa zagłady. Rozmnaża się tylko czarna Afryka i część społeczeństw muzułmańskich. Nigdzie na ziemi nie ma miejsca, gdzie wykształcone kobiety i ludzie zsekularyzowani mieliby więcej niż dwójkę dzieci, a więc przedłużaliby gatunek.

Książka to apologia wolności, rzetelna, a przy tym zabawna i lekkostrawna, krytyka komunizmu i pączkujących z niego idei, a także kolejnych mutacji. Publikacja sprowadza do parteru, a następnie nokautuje podwaliny marksistowskiej rewolucji, która wciąż dokonuje się na naszych oczach. Książka stanowi intelektualną odtrutkę zwłaszcza na współczesne „wirusy”, które wyewoluowały z teorii Marksa i jego następców (np. wirus zielonej, choć czerwonej, rewolucji ekologicznej, BLM itp.).

Tematem książki są dzieje polityczne kultur Europy Wschodniej. Przed kilkuset laty kultura rosyjska stworzyła organizm polityczny, który – rosnąc niepomiernie – nabrał cech imperialnych i władczych. Wielokierunkowa dynamika rozwoju obróciła kraj przede wszystkim na zachód i w swym pochodzie ku centrum Europy poczęła niszczyć stojące na jej drodze społeczności i ich kultury, podejmując próbę ich rusyfikacji.

hcę zrozumieć rosyjskie imperium, a więc muszę wiedzieć, czym jest rosyjskie państwo, rosyjska władza i społeczność Rosjan. Pytając o tę społeczność, muszę pytać o rosyjską kulturę, mentalność, bogactwo rosyjskich wartości, o wiarę, o wizję Boga i wizję człowieka i świata.

Europa, niewielki obszar w skali świata, stworzyła cywilizację, której kultura, nauka, gospodarka i polityka osiągnęły bogactwo nigdzie indziej niespotykane. Po dziś dzień wraz ze swą córką Ameryką wywiera dominujący wpływ na cały świat.