Szlachta powiatu ksiąskiego za ostatnich Jagiellonów - Lubczyński Mariusz

Zanim Koneczny przeprowadził w skali makro swą unikalną syntezę cywilizacji, dokonał w mikroskali analizy jednego z jej elementów. W kilku książkach opisał mianowicie historię swego narodu. Jednym z dzieł mieszczących się w tym cyklu były „Dzieje Polski za Jagiellonów“ opublikowane w 1903 roku. Autor ukazywał kluczową rolę religii oraz idei w doczesnej wędrówce ludów. Stawiał pytania o cel i sens istnienia danej wspólnoty. W ten sposób pobudzał czytelników do szukania odpowiedzi, do namysłu nad tym, co stanowi istotę polskości.

Jego książki dla paru pokoleń Polaków stały się lekturą prowadzącą do samopoznania siebie jako wspólnoty – wspólnoty losu, ducha, idei, kultury, a nie wspólnoty rasy, krwi czy ziemi. Pomagały kształtować własną tożsamość i samoświadomość. Taką rolę mogą pełnić również dziś, ukazując Polskę jako perłę w koronie cywilizacji chrześcijańskiej.Dzieło Feliksa Konecznego to nie tylko znakomita praca historyczna. To także przywołanie systemu wartości religijnych, cywilizacyjnych i kulturowych, których ucieleśnieniem stała się Polska Jagiellonów. Może być punktem odniesienia i źródłem inspiracji również w czasach dzisiejszych.

Część pierwsza trylogii „Rzeczpospolita Obojga Narodów” (opublikowana w 1967 roku) obejmuje niespełna 80 lat naszych dziejów, w tym pełną dramatyzmu historię kolejnych elekcji.

Wszyscy w jakimś stopniu jesteśmy spadkobiercami wartości szlacheckich. Poszukujemy korzeni, otaczamy się rodowymi portretami i herbami. Na szlachecką modłę posługujemy się tytułami pan i pani. Warto badać te wartości, pisać o nich i je przypominać. Bez tego nie będziemy potrafili zrozumieć naszej kultury i współczesnych standardów.

Złożona natura średniowiecznego testamentu ukrywa się często pod konwencjonalną formą rozporządzenia ostatniej woli - formą dobrze znaną z religijnej literatury nurtu ars moriendi. Autor przedstawia, w jaki sposób instytucje Kościoła, uwarunkowania życia miejskiego oraz zabiegi władz Krakowa wpływały zarówno na formę, jak i funkcję pełnioną przez te akty w późnym średniowieczu. W ich świetle omawia także specyfikę środowiska krakowskich testatorów, panujące w nich relacje rodzinne oraz praktykowane formy pobożności.

„Beauvois odkrywa całe połacie nieznanych faktów i problemów, pomaga w istotny sposób sprawie przywracania pamięci historycznej Polakom, Ukraińcom i Rosjanom. Czyni to naprawdę „sine ira et studio” w imię maksymalnej rzetelności badacza. Chyba tylko bezstronny i neutralny historyk może dojść do przedstawiania procesów społecznych obarczonych w dotychczasowej historiografii trzech zainteresowanych czy, inaczej mówiąc, biorących udział w ówczesnym rozwoju sytuacji stron, w bardzo odmienny sposób zaangażowanych, balastem mitów i uprzedzeń.”

– Bohdan Osadczuk

Reprint książki Władysława Smoleńskiego z 1908 r., wydanego nakładem Autora w Krakowie. Jedno z podstawowych źródeł dla genealogów i poszukujących korzeni rodzinnych. Nowy wstęp do publikacji napisał Krzysztof Bąkała. Doskonała lektura dla wszystkich zainteresowanych dziejami Mazowsza.