Skrawek nieba - Janina David

Anne Frank - trzynastoletnia żydowska dziewczynka, ukrywająca się z rodzicami i znajomymi w czasie II wojny światowej w centrum Amsterdamu, prowadziła dziennik. Jej zapiski - mające formę listów do nieistniejącej przyjaciółki Kitty - przekazują nam obraz ponad dwóch lat wypełnionego strachem życia w zamknięciu. Ostatni wpis powstał 1 sierpnia 1944 roku - na trzy dni przed aresztowaniem i przewiezieniem do obozu koncentracyjnego wszystkich mieszkańców kryjówki. Dziennik Anne Frank jest poruszającym świadectwem, które od lat przemawia do nowych pokoleń czytelników na całym świecie.

Dziennik Leny Muchinej z czasów blokady - od 22 maja 1941 r. do 25 maja 1942 r. - odnaleziono niedawno w archiwum petersburskim. Jest to wstrząsające świadectwo cierpień i zagłady ludności cywilnej Leningradu, skazanej na powolną śmierć głodową. Szesnastoletnia  dziewczyna - wesoła uczennica, szukająca przyjaźni, zakochana w swym rówieśniku i  zastanawiająca się nad wyborem przyszłego zawodu - zmienia się  w przerażoną, usiłującą  jedynie przetrwać  istotę.

Wiemy, gdzie znajdowało się getto w Warszawie. Wiemy, gdzie toczyły się walki w czasie kwietniowego powstania i gdzie zginęła większość powstańców. Wyobraźnia potyka się jednak o brak ciał, grobów i cmentarza. Anka Grupińska pomaga wyobraźni, wzmacniając pamięć. „Odczytanie listy” to cmentarz ze słów, na którym imię i nazwisko stanowi tablicę nagrobną, biogram służy za miejsce pochówku, a sieć powiązań między ludźmi to obszar cmentarny. Czytając tę książkę, nie tylko zdobywamy wiedzę, lecz także odprawiamy obrzęd upamiętnienia. W akcie czytania, który staje się formą dziadów, wzywamy zmarłych po imieniu. Za ich pośrednictwem możemy też przekazać bezimiennym, że jesteśmy gotowi na dalsze odczytywanie listy.