Rosja - Hieronim Grala, Wojciech Buss

Saga o życiu dwudziestu carów i caryc najpotężniejszej dynastii czasów nowożytnych.

Pasjonująca historia spisków pałacowych, zdrad, zbrodni, błyskotliwych zwycięstw, upokarzających klęsk, geniuszu i szaleństwa. A także romansów, mariaży, seksualnych ekscesów, bajecznych bogactw i wielkich tragedii. Ta książka to coś więcej niż opowieść o dysfunkcyjnej rodzinie skazanej na zagładę. To uniwersalne studium władzy oraz wnikliwy obraz epoki, która do dziś kształtuje Rosję.

Wielkie dzieło o budowie imperium sowieckiego przez bolszewików i ich wysiłkach rozszerzenia rewolucji komunistycznej na inne kraje. Autor wykracza poza czysto polityczne dzieje walki o władzę, z rozmachem opisując chaos i dramat wojny domowej, ogrom ludzkiej tragedii, a także politykę kulturalną bolszewików.

Rosja bolszewików jest trzecią częścią znakomitej trylogii poświęconej historii Rosji, obok Rosji carów i Rewolucji rosyjskiej.

"Dwieście lat razem" - dzieło poświęcone historii współistnienia Rosjan i Żydów od końca XVIII w. po współczesność, ukazało się w dwóch tomach w latach 2001 i 2002. Niniejsze polskie wydanie to drugie, po niemieckim, tłumaczenie na świecie.

Książka obejmuje dzieje Rosji od jej prapoczątków aż do schyłku XX stulecia. Autor koncentruje się wyłącznie na systemie specyficznego, zbrodniczego kształtowania i sprawowania władzy. Pragnie wykazać, że system komunistyczny był logicznym następstwem represyjnej polityki książąt i carów nie tylko wobec poddanych, ale i najbliższych.

Hélene Carrere d`Encausse stara się odpowiedzieć na pytania, jak przebiegało powstanie Imperium Rosyjskiego, w jaki sposób zmieniało ono swój kształt organizacyjny, społeczny, narodowy i oczywiście terytorialny. Wszystkie formy państwowości rosyjskiej, przy całej ich zmienności, obejmujące czas dziejów Rosji od Rosji carów przez dzieje ZSRS aż po Rosję współczesną, łączy jeden czynnik dotyczący organizacji państwa i społeczeństwa: organizacja imperialna - albo istniejąca, albo będąca celem czy też marzeniem rządzących.

Autor, korzystając z własnych badań źródłowych i najnowszej literatury przedmiotu, przedstawia dzieje polityczne, społeczne, gospodarcze, religijne i kulturowe diaspory Żydów w Polsce i Rosji od XVIII do początków XXI wieku. Ukazuje rozkwit kultury i autonomii żydowskiej w XVIII wieku, kiedy ziemie Rzeczpospolitej Obojga Narodów były największym centrum żydowskiego świata; trudny proces asymilacji ludności żydowskiej w XIX wieku na ziemiach porozbiorowych, następnie w „najkrótszym stuleciu” – czasie I wojny światowej, międzywojniu oraz zaniku diaspory w czasie II wojny światowej. Przedstawia politykę regulującą kwestię ludności żydowskiej oraz rozmaite reakcje Żydów – ideologie, nurty społeczne, organizacje. Prezentuje także ożywienie tradycji i kultury żydowskiej, a także debaty na temat Żydów w Polsce, na Litwie, Ukrainie, Białorusi i Rosji po 1989 roku.

Książka ukazuje historię Ukrainy od czasów prehistorycznych do współczesności. Wydanie zostało uzupełnione o wydarzenia z ostatnich lat. Autor omówił okres prezydentury Leonida Kuczmy, rozczarowanie, jakie przyniosły jego rządy, wydarzenia „pomarańczowej rewolucji”, konflikt w obozie rządzącym, objęcie funkcji premiera przez Wiktora Janukowycza i narastający nowy kryzys.

Książka zatem ukazała się w roku 1843 i miała oszałamiające powodzenie. Sześć nakładów we Francji, kilka pirackich wydań w Belgii, szereg tłumaczeń: w sumie dwieście tysięcy egzemplarzy w krótkim przeciągu czasu, cyfra na owe lata zawrotna. Wciągnięta natychmiast na indeks w Rosji, była tam przemycana przez podróżnych zagranicznych i rosyjskich: czytano ją to z cierpką aprobatą, to z gwałtownym oburzeniem. […]

Mikołaj I wpadł po szybkim przekartkowaniu czterech tomów w gniew, słyszano go mruczącego pod nosem: „Moja wina, to ja ułatwiłem temu łajdakowi przyjazd do Rosji”. Fama jednak głosi, że dał się później przemoc ciekawości i wyjątkowo nudne wieczory w pałacu wypełniał sobie i rodzinie czytaniem na głos wybranych rozdziałów.

Dopiero po upływie siedemdziesięciu blisko lat, w roku 1910, cenzura carska zezwoliła na skrócone rosyjskie wydanie książki. Prawie jednobrzmiący skrót ujrzał światło dzienne nazajutrz po rewolucji, ale został błyskawicznie skonfiskowany, z powodów które są bardziej oczywiste dzisiaj niż mogły być wtedy.

W latach trzydziestych i czterdziestych (opowiada Kennan) dyplomaci zachodni akredytowani w Moskwie polowali na fragmenty Rosji 1839 i czytali je zachłannie z „nieopisaną rozkoszą”.