Ród Tyszkiewiczów z Weryni w XIX wieku - Joachim Popek

Ród Chreptowiczów herbu Odrowąż. Dobra i kariery Chreptowiczów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV-XVIII wieku

Książka opowiada historię litewsko-ruskiego rodu Chreptowiczów, który w swoich dziejach przeżywał fazy świetności i degradacji. Autor przybliża mechanizmy kariery w dawnej Rzeczypospolitej, pokazuje jakie czynniki decydowały o awansie społecznym szlachty w XV-XVIII w., kładzie nacisk na badanie zajmowanych urzędów, posiadłości ziemskich oraz koligacji, a więc trzech podstawowych sprawdzianów pozycji społecznej. Badając majątki Chreptowiczów ukazuje zarysy dziejów poszczególnych kompleksów majątkowych, miast i wsi należących do rodziny. Zwraca uwagę na istotny aspekt przynależności religijnej rodów Wielkiego Księstwa Litewskiego i w tym kontekście pokazuje ewolucję i przemiany, jakie następowały w rodzie w istotnych momentach dziejowych, takich jak unia brzeska, reformacja, kontrreformacja.

Historia rodu książąt Glińskich opowiada o ich rodowodzie i głównych przedstawicielach, którzy zaistnieli na scenie politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego. Bunt księcia Michała Lwowicza Glińskiego i jego braci wobec króla Zygmunta I i części jego rady hospodarskiej ukazuje złożone stosunki polityczno-społeczne i religijne na Litwie. Wystąpienie zbrojne Glińskich przeciw władcy spowodowało masowa emigracje większości członków rodu, a także ich klienteli do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Praca opisuje powiązania rodowe nie tylko książąt i panów litewskich, ale również książąt ruskich i panującej dynastii Rurykowiczów w Wielkim Księstwie Moskiewskim na wielu tablicach genealogicznych. Ponadto znajdują się tam liczne opisy bitew oręża polsko-litewskiego z wojskami moskiewskimi i tatarskimi, przedstawione również na schematach. Książka kończy się historią losów potomków Lwowiczów Glińskich, którzy żyli w trudnych czasach okrutnych rządów cara Iwana IV Groźnego...

Kornel Krzeczunowicz opowiada o swych korzeniach – rodzinach Krzeczunowiczów i Theodorowiczów, wywodzących się od pierwszego ormiańskiego wójta Stanisławowa Kirkora Der Awedykowicza. Sięgając do zamierzchłych czasów i dawnych legend, ukazuje przyczyny, dla których niegdyś Ormianie opuścili swą ojczyznę i osiedli na kresach Rzeczypospolitej. Wśród starych dokumentów poszukuje wzmianek o swych przodkach. Wiele uwagi poświęca autor oczywiście przełomowi wieków i początkom wieku XX, kiedy to spędzał młode lata w otoczeniu najbliższych w rodzinnych Bołszowcach i walczył na frontach I wojny światowej.

Radziwiłłowie byli obywatelami świata w najpełniejszym tego słowa znaczeniu. Swoje majątki, pałace, domy posiadali w Polsce, Rosji, Niemczech, Francji, Włoszech i Stanach Zjednoczonych. Byli przyjaciółmi królów, cesarzy, carów i prezydentów, a fakt, że stali się rodziną związaną z pruskim domem panującym, miał swoje znaczenie aż do czasów II wojny światowej. W książce czytelnik znajdzie zarówno postacie piękne, szlachetne, ale nie brakuje też szaleńców, utracjuszy i skandalistów. W opowieściach o Radziwiłłach znajdziemy paradoksy związane z wyborem tożsamości narodowej, polityczne wolty, skandale obyczajowe, wzloty i upadki.

To jest opowieść o Tomaszu Zanie urodzonym na Wileńszczyźnie w 1902 r. – ostatnim z rodu – którego życiorys wpisał się w wielką historię Polski XX w., a jednocześnie zamknął się w historii ostatniego pokolenia Polaków, żyjącego na Kresach. To także opowieść o ziemiańskich rodach kresowych Zanów, Dowgiałłów czy Broel-Platerów, którzy przetrwali w pamięci bohatera opowieści. Walczył o Polskę Odrodzoną i o kształt jej wschodnich granic.