Recenzje teatralne z lat 1954-1967 - Celestyn Skołuda

Gdy wystawiamy klasyczne dzieła literackie w teatrze dramatyczno-repertuarowym, najważniejszy jest nasz stosunek do tekstu – wiadomo, że tekst i jego interpretacja będą tu miały kluczowe znaczenie. Bo w takim teatrze najważniejsza jest in-scenizacja tekstu, która decyduje o tym, jakie metafizyczne, poznawcze, egzystencjalne oraz estetyczne doznania i wnioski wyciągnie ze spektaklu widz.
W teatrze ulicznym tekst schodzi na drugi plan, bo jego podanie napotyka na szereg oczywistych przeszkód. Widz jest tu dużo swobodniejszy, a jego kontakt z przedstawieniem jest zdany na cały szereg przypadków. Podobnie jest zresztą z działaniami zespołu sceny – ich wyliczonej na próbach precyzji grozi ogromna ilość niekontrolowanych, akcydentalnych zdarzeń, które mogą zakłócić przebieg spektaklu i zburzyć koncentrację widzów na przebiegu akcji.
Jak przystosować klasyczny tekst do ulicznego kontekstu? Jak okiełznać żywioł ulicy, aby przesłanie klasyka dotarło do wszystkich obecnych i przytomnych?
Próbami odpowiedzi na te istotne pytania są zawarte w niniejszym tomie teksty, jakie grono badaczek i badaczy z Polski, Wielkiej Brytanii, Włoch i Francji zaprezentowało podczas konferencji Klasycy na ulicy, zorganizowanej przez Zakład Performatyki Instytutu Kulturoznawstwa UAM w Poznaniu wspólnie z Teatrem Biuro Podróży w dniach 5-6 października 2016 roku.

Akcja Płonącego teatru rozgrywa się w roku 1984, a potem w 2004. Jest to opowieść o ludziach teatru skonfrontowanych z trudnymi, ekstremalnymi sytuacjami i wyborami. Odwołuje się do wielu faktów, jest jednak w całości fikcją.

Książka z serii „Zabytki Poznania” poświęcona pierwszej stałej polskiej scenie w Poznaniu. Piękny zabytkowy gmach Teatru Polskiego, który był wznoszony w czasach zaborów, to duma miasta, symbol niezłomności i jedności mieszkańców, znak polskości. O niełatwych początkach obiektu, a także o jego architekturze, opowiada Jerzy Borwiński – wybitny znawca tematu, konserwator zabytków. Życie artystyczne teatru opisuje Stefan Drajewski – dziennikarz, autor i współautor wielu publikacji o tematyce teatralnej. Cenne materiały ikonograficzne oraz zdjęcia współczesne Piotra Skórnickiego ułatwią zrozumienie tekstu osobom niezwiązanym z historią sztuki czy architekturą.

Władysław Krogulski pracował na scenie warszawskiej przez ponad sześćdziesiąt lat (1863-1930). Nie był gwiazdą. Był skromnym aktorem, występującym w małych rolach i kompozytorem teatralnych melodii. Przez całe życie gromadził materiały i źródła do dziejów sceny narodowej. Był także kolekcjonerem anegdot aktorskich i mistrzowskim podglądaczem sztuki scenicznej. Jego zapiski, świadectwo żywej tradycji teatralnej, tworzą niezwykle barwny przewodnik po teatrze warszawskim XIX wieku. Notatki starego aktora po blisko stu latach doczekały się publikacji.

Najnowsza monografia opery poznańskiej zawiera syntezę jej działalności w czasach międzywojennych, epoce PRL-u i III Rzeczypospolitej.