Quadragesimo anno - papież Pius XI

Osobliwością tej encykliki jest to, że jest jakby preambułą do Syllabusa, w którym Pius IX streścił modernistyczne błędy, które osobiście potępił, lub które zostały napiętnowane przez jego poprzedników. Inicjatywa ta wywołała wielkie poruszenie, gdyż czym innym jest przypomnienie prawdy w encyklice, lecz czym innym jest dokładna lista potępionych tez.

Niniejsza pozycja jest instrumentem ewangelizacji na polu społecznym. Odwołuje się do uniwersalnych wartości takich jak godność osoby ludzkiej, równość, wolność, prawda i sprawiedliwość, dlatego jest kierowana nie tylko do wierzących w Boga, ale do każdego człowieka odznaczającego się dobrą wolą. Czytelnik znajdzie w niej takie działy jak propedeutyka katolickiej nauki społecznej, etapy rozwoju myśli społecznej Kościoła, społeczny wymiar życia rodzinnego, życie społeczno-polityczne i społeczno-ekonomiczne. Lektura stanowi przydatne narzędzie dla przyszłych teologów, duszpasterzy, a także każdego katolika, który działa w sferze społecznej, politycznej i gospodarczej.

Niniejsza publikacja przedstawia reakcję papieża Piusa X i Kościoła na teologiczne i filozoficzne poglądy nurtu „modernistów” w Kościele katolickim. Ma ona również za zadanie przedstawienie poglądów modernistycznych i ukazanie zagrożenia, jakie za sobą niosą również po śmierci Ojca Świętego Piusa X.

Pius XI w encyklice o małżeństwie chrześcijańskim z uwzględnieniem obecnych stosunków, potrzeb, błędów i wykroczeń w rodzinie i społeczeństwie wykłada naukę o sakramencie małżeństwa. Wymienia i opisuje takie dary małżeństwa jak: potomstwo, wierność i nierozerwalność węzła małżeńskiego. Potępia też poglądy i działania degradujące ten związek — zamach na życie dziecka, emancypację kobiet oraz rozwody. Podaje również środki odnowienia małżeństwa — uległość woli Bożej, pobożność i praktyki religijne oraz pamięć o sakramentalnym charakterze małżeństwa.

Ojciec święty Pius X, zaradzając pilniej potrzebie dostarczenia tak nauczycielom Religii, jak i uczącej się młodzieży, przynajmniej we Włoszech, takiego podręcznika, który by zawierał w sobie prosty i jasny wykład tych zasad i prawd Wiary, podług których każdy prawdziwy chrześcijanin żyć powinien, z mnóstwa katechizmów włoskich wybrał jeden, przejrzał go, w niektórych miejscach poprawił, rozkazał odbić w drukarni Watykańskiej i wprowadzić do publicznego i prywatnego nauczania Religii we wszystkich diecezjach prowincji rzymskiej, przy czym wyraził życzenie, aby i inni też biskupi, przynajmniej włoscy zaprowadzili go u siebie.