Przedwojenna architektura żydowska. Najpiękniejsze fotografie - Stanisław Kryciński

Nie ma chyba w Europie innej metropolii, która podczas drugiej wojny światowej ucierpiała tak straszliwie jak Warszawa. Nie ma w niej drugiej takiej dzielnicy, która została starta z powierzchni ziemi – jak dzielnica północna. I nie ma drugiej tak licznej dzielnicowej populacji, która doświadczyła równie potwornej zagłady i znikła bez śladu po 600 latach bytowania – jak żydowska społeczność północnego śródmieścia. Wędrówka po przedwojennej żydowskiej Warszawie może odbywać się nieomal wyłącznie w świecie wirtualnym, albowiem w tym rzeczywistym pozostały tylko nieliczne pamiątkowe kamienie, pomniki i tablice. 

Zapraszamy w podróż do czasów, gdy na ulicy Piotrkowskiej spotkać można było Juliana Tuwima lub Hankę Ordonównę, a wokół słychać było gwar barwnego, wielokulturowego tłumu. Razem z autorem przespacerujemy się głównymi ulicami i placami miasta. Odpoczniemy w cieniu drzew w najpiękniejszych łódzkich parkach. Przyjrzymy się kościołom, cerkwiom i synagogom. Zagłębimy się w szemrane rejony Bałut, zrobimy zakupy na najpopularniejszych i najbardziej gwarnych targowiskach. Zajrzymy także w bramy miejskich podwórek.

Prezentowane widokówki pochodzą z okresu od końca XIX wieku do 1939 roku. Część z nich tworzy dokumentację zniszczeń dokonanych w Kaliszu przez pruskie wojska podczas I wojny światowej. Na najstarszych pocztówkach został utrwalony wygląd kaliskich ulic, placów, mostów oraz obiektów użyteczności publicznej. Dzięki tym wszystkim obrazom będą mogli Państwo dostrzec zmiany, które zaszły w Kaliszu na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Może uda się nawet odtworzyć klimat nieistniejącej już dzisiaj dzielnicy żydowskiej? Zapraszamy w pasjonującą podróż po historycznym Kaliszu. Przeszłość została zatrzymana na małej prostokątnej karcie.

Ponad sto budynków, wiele niepublikowanych dotąd materiałów ikonograficznych. Nowe ustalenia związane z historią obiektów oparte na niewykorzystanych dotychczas źródłach archiwalnych to efekt nie tylko żmudnych poszukiwań, ale przede wszystkim detektywistycznego zacięcia autorki, która zaprasza w fascynującą podróż szlakiem krakowskiej architektury II Rzeczypospolitej.

Do książki dołączona mapa Stołecznego Królewskiego miasta Kraków.

Książka Architektura Śląskiej Kolei Górskiej Gorlitz/Węgliniec – Jelenia Góra – Wałbrzych ukazuje nieznane dotąd wątki historyczne z okresu budowy szlaku kolejowego, prezentuje głównych budowniczych i twórców tej kolei, przedstawia architekturę stacji kolejowych z uwzględnieniem ich lokalizacji przestrzennej, zastosowanego budulca, wystroju architektonicznego oraz rozplanowania funkcjonalnego wnętrz najważniejszych obiektów dworcowych. 

Centralny Okręg Przemysłowy (COP) 1936–1939. Architektura i urbanistyka to także hołd złożony pamięci polskich architektów i inżynierów międzywojnia, pracy budowniczych i tysięcy ludzi, bez których COP nigdy by nie powstał. O znaczeniu tego największego przedsięwzięcia inwestycyjnego II Rzeczypospolitej świadczą do dzisiaj obiekty, będące niezmiennym źródłem inspiracji.

Nowe, poprawione wydanie bestsellerowej książki Stanisława Krycińskiego

Książka jest historyczno-kulturową wędrówką po Bieszczadach od Komańczy, przez masyw Chryszczatej, Otryt – do Wołosatego. Przedstawia dzieje osadnictwa nad Osławą, losy Galicyjskiej Cesarsko-Królewskiej Kolei Żelaznej, którą to podróżował dzielny wojak Szwejk, a także działania wojenne w okolicach Przełęczy Łupkowskiej w 1939 r.

Nowe, oryginalne spojrzenie na Bieszczady ‒ jeden z najpiękniejszych i najbardziej egzotycznych zakątków Polski. Góry te – to miejsce niezwykle atrakcyjne dla turystów. Tutaj dzika przyroda naturalnie koegzystuje z wytworami pracy ludzkich rąk. To chyba ostatnie miejsce w Polsce, gdzie można zaznać prawdziwej wolności – podążyć wilczym tropem, napić się źródlanej wody z górskiego strumienia i zasmakować uroku zachodu słońca wśród traw połonin. Wyjątkowy, osobisty tekst, znakomitego krajoznawcy Stanisława Krycińskiego, został zilustrowany nastrojowymi fotografiami Bieszczadów, których już nie ma.

Książka ta jest drugą częścią opowieści o Łemkowszczyźnie, kontynuacją wydanej przed dwoma laty Łemkowszczyzny po obu stronach Karpat. Obejmuje sto lat dziejów Łemków żyjących na północnych stokach Karpat i ich sąsiadów Rusnaków, zamieszkujących południowy skłon tych gór. Opisano tu okres od lat 30. XIX w., po lato 1939 r. Opowiedziane tu zostały narodziny łemkowskiej świadomości i literatury, działania podczas Wielkiej Wojny na terenie Beskidu Niskiego i prześladowania, jakie dotknęły Łemków w obozie internowania Thalerhof. Kolejne rozdziały opisują cmentarze wojenne tak charakterystyczne dla tej krainy, powrót do prawosławia, działaczy i literatów okresu międzywojennego, powstanie Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny, a w końcu życie na łemkowskiej wsi w latach międzywojennych i łemkowskie rzemiosło z kamieniarstwem na czele.

Napisane z pasją i wnikliwością – pierwsze popularno-naukowe opracowanie dziejów warszawskiego Belwederu. Z mnogości przytoczonych szczegółów wyłania się wszechstronny obraz klasycystycznego pałacu w czasie jego dwustuletniej historii.

Pierwsza część opowieści o Pogórzu Przemyskim odsłania tajemnice doliny Wiaru od Arłamowa, przez Kalwarię Pacławską, Sierakośce po Stanisławczyk.

Opisuje miejsce szczególne, tu Karpaty spotykają się z wielką niziną ciągnąca się na wschód, aż ku azjatyckim stepom. To teren z licznymi pozostałościami po grodach, zamkach i dworach, gdzie po dawnych wsiach i ich mieszkańcach pozostały tylko dzikie sady, cmentarze i ruiny cerkwi. To właśnie tutaj posadowiła się najstarsza w Polsce gotycka cerkiew murowana w Posadzie Rybotyckiej, której wnętrza zdobią bizantyjskie polichromie. To także wspaniała przyroda i Las Turnica, z najbardziej zbliżonym do naturalnego drzewostanem w naszych Karpatach, a także spokój, jakiego człowiek nie zazna nigdzie indziej.

Drewniana architektura cerkiewna Wschodniej Galicji jest zjawiskiem, które nie ma sobie równych w skali Europy.

Różnorodność typów i bogactwo form wprawia w zdumienie każdego, kto zapozna się z tym tematem. Szczególnie zachwycają się nim przybysze z krajów, gdzie buduje się z kamienia, a drewno służy głównie jako opał. Zachwycają, a jednocześnie dziwią, że można budować takie cuda, z tak nietrwałego materiału.

Rzeczywiście, pożary były plagą dziesiątkującą drewnianą architekturę sakralną, ale mimo to, do początku XX w. dotrwały setki przepięknych cerkwi, z których najstarsze sięgały początku XVI w. Później na cerkwie drewniane spadły inne nieszczęścia. Wiele bezcennych budowli rozebrano w związku z budową nowych – murowanych. Obie wojny światowe również zebrały swoje żniwo. Ciężki czas nastał, gdy tereny Galicji znalazły się pod panowaniem sowieckim. Znów najwyższej klasy świątynie rozpadały się pozbawione opieki lub były rozbierane.

W albumie zaprezentowano również niemniej fascynujące cerkwie murowane, od tych najstarszych z XIII–XIV w., po budowle dwudziestowieczne. Ten niezwykły świat galicyjskich cerkwi został utrwalony na fotografiach z okresu od ostatniej ćwierci XIX w., po koniec czwartej dekady XX w. Wiele z tych zdjęć przepadło lub znajduje się w nieznanych nam miejscach, jednak sporą ich część zebrał Paweł Kusal, znany kolekcjoner z Leska, który od wielu lat, z wielkim zaangażowaniem gromadzi ten bezcenny zbiór. Dzięki jego pasji możemy przedstawić świat, który w dużej mierze jest już bezpowrotnie utracony – świat drewnianych cerkwi Galicji Wschodniej.

Opisana tu część Bieszczadów wciśnięta jest pomiędzy pasmo graniczne a dolinę Sanu – od jego źródeł aż po Rajskie. Zapraszamy do wędrówki po tym terenie – nie tylko utartymi szlakami, ale również zapomnianymi dolinami, nieraz zupełnie pozbawionymi ścieżek.