Przedwojenna Warszawa. Najpiękniejsze fotografie - Jolanta Kucharska

Kluczowym tematem publikacji jest Powstanie Warszawskie przedstawione w fotoreportażu korespondenta i sprawozdawcy z ramienia Delegatury Rządu na Kraj i Komendy Głównej Armii Krajowej – Jerzego Tomaszewskiego. Terenem jego działania objęte były dzielnice: Powiśle, Śródmieście (Północ i Południe) i bliska Wola. Powierzone mu zadania wykonywał od 1 sierpnia do 6 września 1944 roku – do dnia, w którym został ranny i aresztowany przez Niemców. 

W czasie 36 dniowej służby powstańczej wykonał około 2000 zdjęć i przekazał kilkadziesiąt stron meldunków. Wiele z nich publikowała prasa powstańcza, a także radio BBC. Bohaterami fotografii są żołnierze, przeważnie jego rówieśnicy, sanitariuszki i łączniczki, ludność cywilna, powstańcze groby, palone miasto. Źródłem informacji zawartych w dzienniku była ludność cywilna i Powstańcy, których spotykał codziennie w czasie wędrówek po walczącej Warszawie.

"Warszawa lata 50.” to kolejna z serii Foto Retro fotograficzna opowieść o niezwykłych dziejach stolicy tamtego czasu. Ponad dwieście zdjęć ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, w większości niepublikowanych, w szczególnie sugestywny sposób przybliża obraz Warszawy lat 50. – imponujące tempo odbudowy zniszczonego w czasie drugiej wojny światowej miasta, wszechobecny socrealizm i komunistyczną propagandę, codzienne życie mieszkańców, ale także powiew wielkiego świata, jaki przyniósł Warszawie V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów w 1955 roku.

Przedwojenny Kazimierz był wyjątkową dzielnicą Krakowa. Na początku stanowił samodzielne miasto, w którym obok siebie mieszkali przedstawiciele dwóch religii i dwóch narodów: Polacy i Żydzi. Obok siebie stały kościoły i synagogi, na targach handlował i stary Żyd, i krakowska przekupka, w żydowskich sklepach kupowali Polacy, a w polskich Żydzi. I choć czasem dochodziło do mniejszych lub większych niesnasek, życie toczyło się zwyczajnym rytmem, wyznaczanym pracą, odpoczynkiem i odrębnymi nakazami religijnymi. Ten album zabiera nas w czasy przedwojennego Kazimierza. Zdjęcia pochodzące ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego pokazują jego zabytki, a także codzienne życie mieszkających tam Żydów i chrześcijan. Widzimy ich jak pracują, robią zakupy, spacerują, modlą się i świętują.

Warszawa przed rokiem 1939 miała niepowtarzalny klimat. Zagraniczni goście nazywali ją wówczas „Paryżem Północy”. Miasto zachwycało architekturą, tętniło życiem, imponowało dynamiką rozwoju, było też pełne kontrastów. Tu mieszkali , pracowali i tworzyli obok siebie przedstawiciele różnych wyznań. Elity mijały się z biedotą, elegancja i bogactwo wyróżniały się na tle brzydoty, jednak w powszechnej pamięci zachowały się obrazy najwyższego gmachu Prudential, piękna zabudowa Alei Ujazdowskich, legendarna Adria, czy gwarny Karcelak. Wtedy naprawdę było widać, że stolica Polski to stolica na światową skalę!

Przedwojenne dzieło do dziś budzi zachwyt swoim rozmachem oraz odwagą stawianych opinii. Pokazuje nie tylko obraz Polski, której już nie ma, w jej przedwojennych granicach, ale także stan ówczesnej świadomości kulturowej Polaków. Wszelkie zmiany redakcyjne dokonane we współczesnym wydaniu nie ingerują w ogólny zamysł publikacji, mającej krajobraz polski wraz z zamieszkującym go ludem i znajdujące się na ziemi naszej zabytki budownictwa i sztuki odtworzyć w ilustracji możliwie wiernie i miłująco, ażeby tej ziemi syn mógł się z nimi bliżej poznać, bez trudu, u siebie w domu, w każdej chwili gdy zechce...

Po cieszącej się powodzeniem wśród czytelników serii „Przedwojenne najpiękniejsze fotografie” w albumowej ofercie Wydawnictwa RM pojawią się tytuły poruszające nową tematykę.

„Powstanie warszawskie. Najważniejsze fotografie”, wydane w 70 rocznicę wydarzenia, będzie okazją do przyjrzenia się walkom o Warszawę oczami tych, którzy dokumentowali je osobiście, nierzadko ryzykując życie.

Ekspansywnie rozwijające się śródmieście Warszawy ostatecznie okrzepło na przełomie XIX i XX w. jako niezwykle wydłużony obszar, ograniczony Krakowskim Przedmieściem, Nowym Światem i Alejami Ujazdowskich po stronie wschodniej oraz wielokilometrowym ciągiem równoległej ul. Marszałkowskiej po stronie zachodniej. Polityka carskiego zaborcy sprawiła, że w śródmieściu nie wykształciły się nowoczesne założenia urbanistyczne, powstało też niewiele reprezentacyjnych gmachów użyteczności publicznej. Zamknięcie Warszawy w pierścieniach fortyfikacji spowodowało, że jej centralne obszary zyskały zabudowę nadmiernie intensywną, niejednolitą i zbyt wysoką. Jednocześnie jednak znaczna część Warszawy otrzymała wówczas nowoczesną infrastrukturę - wodociągi i kanalizację, linie kolejowe, tramwaje i telefony. Luksusowe sklepy przy głównych ulicach były wizytówkami prężnie rozwijającego się rodzimego przemysłu i handlu.

Czekając na odbudowę to tom zawierający ponad 150 fotografii Warszawy z lat 40. autorstwa Karola Pęcherskiego. Dziś zdjęcia te stanowią bezcenną dokumentację zniszczeń stołecznych zabytków. Publikacja zawiera również mapy dzielnic, a fotografie zostały uzupełnione o poszerzone komentarze znakomitego varsavianisty, Jerzego S. Majewskiego.

Ten niezwykły spacer po stolicy, jakiej już nie ma, zainteresuje nie tylko historyków sztuki, architektów i varsavianistów, ale także każdego mieszkańca tego miasta.

Ponad 120 nieznanych w Polsce, znakomitych zdjęć, amerykańskiego fotoreportera Johna Vachona, który w latach 1946, 1956 i 1963 odwiedził nasz kraj. Pochodzą one z archiwów amerykańskich: Biblioteki Kongresu USA, Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz prywatnych zbiorów Ann Vachon.

Gawęda (esej) osnuta wokół historii jednego drewnianego domu w Falenicy i jego mieszkańców, rodziny Szaniawskich i Wojciechowskich, oraz dziejów podwarszawskiej miejscowości. Dom, zbudowany w latach 20. XX wieku, przetrwał burzliwe i dramatyczne lata ubiegłego stulecia. Autorka przedstawia dzieje letniskowej miejscowości w okresie międzywojennym, okrutne czasy II wojny światowej i zagładę miejscowej ludności żydowskiej, dramatyczne lata powojenne, by dojść do nieczęstego w tych okolicach happy endu - uratowania i przywrócenia świetności obiektowi architektury drewnianej, który jest przykładem stylu "świdermajer" (wg znanego określenia Gałczyńskiego). Dawna willa "Złota Marysieńka" wpisuje się harmonijnie w piaszczysto-sosnowy pejzaż falenicki. Tym większe uznanie dla jezuitów, którzy z wielką starannością uratowali dom adaptując go na cele prowadzonej przez siebie działalności.

Unikatowy album na 100-lecie niepodległości Polski.

Warszawa, która w 1944 roku przeżyła własną śmierć, utraciła bezpowrotnie swój dawny charakter. Na szczęście zachował się on na starych fotografiach, dzięki którym dzisiejsze pokolenia Polaków mogą się przenieść w czasie.

Niepodległa Warszawa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego to album ze starannie wyselekcjonowanymi zdjęciami ze zbiorów Archiwum Państwowego w Warszawie, które nie były dotąd publikowane.

Po odradzającej się Warszawie podążamy śladem fotografa, który dokumentował życie swojego miasta od początku XX wieku do wybuchu II wojny światowej. Oglądamy stolicę zarówno w przededniu odzyskania przez Polskę niepodległości, jak i wolną już, prężnie się rozwijającą w dwudziestoleciu międzywojennym.

Zdjęcia Zdzisława Marcinkowskiego pokazują Warszawę w pełnym przekroju: zniszczone kamienice i drewniane domy obok okazałych pałaców, uliczni handlarze, żebracy i bose dzieci obok bogatych mieszczan, ludzi nauki i kultury, wozy konne obok nowoczesnych samochodów.

Tego obrazu miasta dopełniają pełne ciekawostek opisy sytuacji gospodarczo-społecznej w ówczesnej Warszawie.

W listopadzie 1918 roku Warszawa stała się stolicą niepodległej Polski i centralnym ośrodkiem politycznym, administracyjnym, kulturalnym i handlowym II Rzeczypospolitej. Tu rozgrywały się najważniejsze dla kraju wydarzenia, urzędował prezydent, rząd i parlament. W dwudziestoleciu międzywojennym miasto zaczęło się dynamicznie rozwijać - powstawały nowe osiedla, linie komunikacyjne, budynki użyteczności publicznej. Stolica Polski stała się miastem reprezentacyjnym, wielokulturowym, jednak obok eleganckich dzielnic o wielkomiejskim charakterze jak Śródmieście czy Mokotów, z restauracjami, kinami, wytwornymi hotelami, istniały też przeludnione dzielnice robotnicze, zamieszkane przez warszawską biedotę, jak Wola czy Sielce oraz żydowska dzielnica północna, pełna sklepów i małych warsztatów.

Warszawa zapamiętana to jednak nie tylko opowieść o mieście, jego topografii i faktografii - dodaje Magda Szymańska. Wiele z tych relacji ma charakter bardzo osobisty - bohaterowie opowiadają o swoim dzieciństwie, życiu rodzinnym, szkole, przywołują zabawne anegdoty. Książkę uzupełniają niepublikowane dotąd zdjęcia z rodzinnych archiwów.

Marian Spychalski jest znany przede wszystkim z działalności politycznej. Mało kto kojarzy go z zawodem architekta, czynnego w latach trzydziestych. Tej właśnie działalności jest poświęcona pierwsza część jego pamiętnika zatytułowana Wspomnienia z okresu pracy na stanowisku kierownika Wydziału Ogólnego Planu Zabudowania m. st. Warszawy. Lata 1935-1939.

Tekst jest niecenioną lekturą dla zainteresowanych historią tego okresu, ponieważ, podobnie jak całe dzieje PRL, podlega on dziś często zafałszowaniu przez tych, którzy poprawność polityczną przedkładają nad rzetelność badawczą.

Jak zmieniała się Warszawa przez ostatnie 120 lat? Pierwszy przewodnik po Warszawie, który zawiera dwie części: z 1893 r., napisaną pod zaborem carskim, i nawiązującą do niej część z 2013 r. Które budynki i miejsca pozostały, a które zniknęły podczas wojen lub licznych przebudów stolicy? Na te pytania odpowie nasz przejrzyście napisany przewodnik. Tekst ilustrują piękne grafiki z końca XIX w. (m.in. Michała E. Andriollego). Wykonaliśmy do nich szereg zdjęć współczesnych, często w tych samych ujęciach. Porównaj co się zmieniło.