Prawdy i mity Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945 - Boris Sokołow

Kolejny tom serii "Mazowsze i Podlasie w ogniu 1944-1956", realizowanej przez historyków z Oddziału Warszawskiego IPN, poświęcony jest przejściu członków Stronnictwa Narodowego, Obozu Narodowo-Radykalnego "ABC" lub Ruchu Narodowo-Radykalnego "Falanga" w nowe formy organizacyjne (Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy, Narodowa Organizacja Wojskowa, Narodowe Siły Zbrojne i Narodowe Zjednoczenie Wojskowe), ukształtowane podczas II wojny światowej w warunkach zagrożenia bytu narodowego i utraty niepodległości przez Polskę.

Studium biograficzne Adolfa Hitlera pióra wybitnego angielskiego historyka Davida Irvinga, wydane po raz pierwszy w 1977, a poszerzone i poprawione w 1991 roku (niniejsze wydanie zostało rozszerzone i uzupełnione przez autora w 2000 roku o nieznane wcześniej fakty, uzyskane w wyniku długoletnich poszukiwań w archiwach i zbiorach prywatnych), uchodzi za najbardziej kontrowersyjne opracowanie historyczne na temat wodza Trzeciej Rzeszy. Żadna inna książka o Hitlerze, nie wyłączając głośnych monografii Alana Bullocka i Johna Tolanda, nie wywołała tak gwałtownych polemik i dyskusji w środowisku europejskich i amerykańskich historyków, a nawet w prasie codziennej.

Przekonanie, że niemieccy urzędnicy służby dyplomatycznej w latach 1939-1945 byli ostatnim bastionem ruchu oporu, należy do najtrwalszych mitów Trzeciej Rzeszy. Jaką postawę prezentowali w rzeczywistości pracownicy niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych po objęciu władzy przez Hitlera? Jaką rolę odegrali w tworzeniu i utrwalaniu ustroju narodowosocjalistycznego? Czy niemieccy dyplomaci odpowiadają za współudział w prześladowaniach i wymordowaniu europejskich Żydów? 

Bardzo cenną, nowatorską częścią książki jest opis i analiza stanowiska i postępowania, jakie przyjęli wobec sprawy Katynia Wielka Brytania i inne państwa alianckie, jak zareagowały one na informację o zbrodni katyńskiej dokonanej przez Związek Radziecki na ponad dwudziestu tysiącach polskich jeńców wojennych w 1940 r., i jak po wojnie unikały dochodzenia prawdy. Opisuje plany podniesienia sprawy zbrodni katyńskiej na procesie norymberskim. Książka oparta jest na bogatym materiale źródłowym, niektóre dokumenty i informacje publikowane są po raz pierwszy.

W ZSRS o drugiej wojnie z Finlandią, toczonej w latach 1941–1944, słyszeli tylko nieliczni. A przecież kosztowała życie stu tysięcy żołnierzy Armii Czerwonej, znacznie wydłużyła blokadę Leningradu i uniemożliwiła sowieckiej flocie działania na Bałtyku. Stalinowi była kulą u nogi, lecz to on właśnie do niej doprowadził. Głupota czy agresja? – zastanawia się Mark Sołonin.

„Dezerter”, książka znanego korespondenta wojennego i historyka Charlesa Glassa, to próba przeniknięcia za zasłonę strachu i hańby. Analizując niezliczone dokumenty z archiwów wojskowych, protokoły posiedzeń sądów wojennych, listy i wspomnienia oraz gazety z tamtej epoki, autor próbuje dociec, dlaczego często dzielni żołnierze decydowali się porzucić towarzyszy broni i wieść życie banity. To jedna z ostatnich nie opowiedzianych historii II wojny światowej.

Sowieccy partyzanci to ekscytująca książka, której autor poddaje krytycznej ocenie mit spontanicznego ruchu partyzanckiego obejmującego swym zasięgiem cały naród. Publikacja ta obraca wniwecz wykreowaną przez Sowietów partyzancką legendę.

Ostatnia twierdza Hitlera powstała na podstawie skrupulatnych badań ogromnej liczby oficjalnych dokumentów, gazet, listów i dzienników oraz wstrząsających relacji świadków.

Mark Sołonin prezentuje swoje najnowsze badania nad przyczynami klęski Armii Czerwonej w 1941 r. Uzupełnia swoje analizy o nowe dane statystyczne, dokładne opracowania ruchów jednostek oraz relacje dowódców i żołnierzy obu walczących armii. Lektura tysięcy stron dokumentów z archiwów rosyjskich pozwoliła na opisanie nieznanych szczegółów pierwszych miesięcy niemiecko-radzieckiego konfliktu i rozwinięcie tez, które przyniosły Sołoninowi rozgłos i uznanie czytelników.