Poznań morowy KMP 2/2021

Poświęcona ogniowi „Kronika” zwraca uwagę nie tylko na siłę niszczącą żywiołu, ale i na jego moc odradzającą, co urozmaica treści. Pierwsza część tomu przybliża ogniowe dzieje Poznania, ale też m.in. prezentuje obraz św. Floriana czy rozwój oświetlenia ulicznego. Druga skupia się na strażakach i ich służbie, przypomina barwną postać trębacza bijącego na trwogę w dzwon ogniowy, małą strażnicę czynną w ratuszu do początków XX wieku, opisuje dwie funkcjonujące obecnie strażnice – przy ulicach Grunwaldzkiej i Masztalarskiej. Część trzecia metaforycznie dotyka ognia wyobrażonego i jego symboliki w obrzędach i sztuce, a publikowany w ostatnim dziale tekst, pisany w ogniu zarazy, jest subiektywną kroniką trzech pierwszych miesięcy pandemii COVID-19.

Są wydarzenia, które zmieniają wszystko i po których nic już nie jest takie, jak było przedtem – o takim właśnie wydarzeniu opowiada ta historia.

W jednej chwili ludzkość stanęła na krawędzi katastrofy, w obliczu śmiertelnej epidemii, która zniszczyła teraźniejszość, zmieniła wyobrażenie o przeszłości, wywołała lęk i pytania o przyszłość: czy pandemia to przypadek – nie przypadek, czy wirus zmieniono w broń, kto na tym zyskał, co nas czeka? Historia, którą opowiadają dziennikarz śledczy Wojciech Sumliński i major ABW Tomasz Budzyński, to nie tylko dziennik zarazy i opowieść o naturze zła ujawniającego się w sytuacjach ekstremalnych, ale przede wszystkim przedstawienie odpowiedzi na pytania, które aż do tego momentu pozostawały bez odpowiedzi.

W swoim śledztwie, prowadzonym w myśl sentencji hokeisty wszech czasów, Wayna Gretzkyego „podążaj tam, dokąd zmierza krążek, a nie tam, gdzie, jest”, autorzy odsłaniają opatrzone klauzulą tajności materiały i nieznane opinii publicznej fakty ujawniające prawdę o świecie, w którym nic nie jest tym, czym się wydaje i zmuszające do spojrzenia w nowym świetle na tajemnicę globalnego dramatu wywołanego przez koronawirusa.

Ta skrząca się czarnym humorem książka w pasjonujący sposób opisuje najdziwniejsze i najbardziej przerażające koncepcje medyczne od starożytności do XX wieku. Wspomina również o tych lekarzach, uczonych i myślicielach, którzy nieświadomie przyczynili się do zacofania w zakresie teorii i praktyki medycznej, zwalczając schorzenia wraz z… pacjentami, z niemal komicznym zapałem i łatwymi do przewidzenia rezultatami. Przeraża fakt, że wszyscy „specjaliści”, o których mowa, w swoich czasach należeli do czołowych autorytetów w dziedzinie medycyny.

Wizyta w szpitalu była kiedyś najprostszym sposobem, by skończyć w grobie. XIX-wieczni chirurdzy, często niewykształceni, nawet niepiśmienni, kroili swoich pacjentów, nie myśląc o odkażaniu narzędzi. Amputacja była ich ulubioną metodą kuracji, a gangrena nie była niczym niepokojącym. Pacjentów często trzeba było gonić po sali i wiązać, by poddali się „leczeniu”.

Poznajcie niewiarygodne realia, w jakich leczeni byli pacjenci, i dramatyczną walkę Listera o to, by zmienić rzeźników w lekarzy.

Książka ma charakter popularnonaukowego słownika nazw własnych oznaczających najważniejsze obiekty przestrzeni publicznej współczesnego Poznania. Autorka wyjaśnia w niej związki poszczególnych nazw z ukształtowaniem terenu miasta, z uwarunkowaniami historyczno-społeczno-kulturowymi. Ponieważ publikacja ma postać słownika gniazdowego, w obrębie poszczególnych haseł znajduje się omówienie innych nazw powiązanych tematycznie, językowo, czasem powołania i lokalizacją obiektu z hasłem głównym.