Polska przedwojenna - Janusz Tazbir

Zapraszamy w podróż do czasów, gdy na ulicy Piotrkowskiej spotkać można było Juliana Tuwima lub Hankę Ordonównę, a wokół słychać było gwar barwnego, wielokulturowego tłumu. Razem z autorem przespacerujemy się głównymi ulicami i placami miasta. Odpoczniemy w cieniu drzew w najpiękniejszych łódzkich parkach. Przyjrzymy się kościołom, cerkwiom i synagogom. Zagłębimy się w szemrane rejony Bałut, zrobimy zakupy na najpopularniejszych i najbardziej gwarnych targowiskach. Zajrzymy także w bramy miejskich podwórek.

Nostalgia ma na Dolnym Śląsku inny niż gdzie indziej wymiar – jest chęcią poznania przeszłości, w której nie ma wspólnych przodków dla dawnych i współczesnych mieszkańców, powodowana jest też silnym pragnieniem zachowania ciągłości kulturowej. Dla obecnych mieszkańców kraina ta pozostaje nadal niepoznana do końca, a jej historia, wielka i mała, jest ciągle przedmiotem zainteresowania. Dlatego tak ciekawe dla współczesnych są wszystkie ślady przeszłości – krajobrazy, budowle, ludzie uchwyceni na zdjęciach podczas codziennej pracy. Fotografie z okresu międzywojennego pozwalają na ożywienie tych miejsc i lepsze zrozumienie krainy, w której żyją współcześni Dolnoślązacy.

Zapraszamy na gwarny Rynek Główny, na ulice, gdzie dorożki mijały się z automobilami, i do żydowskiego Kazimierza, którego dzisiaj już nie ma. Zapraszamy na uroczystości patriotyczne uświetnione paradami wojskowymi, harce Lajkonika czy barwne obchody Dni Krakowa. Znużonym proponujemy spacer po Plantach. Taki Kraków – pełen życia, a zarazem bogaty w historyczne pamiątki – utrwalono na prezentowanych w albumie fotografiach.

Szacuje się, że w 1939 roku na ziemiach Rzeczypospolitej istniało ponad dwadzieścia tysięcy dworów i pałaców. Pięćdziesiąt lat później było ich zaledwie dwieście, a i one z reguły przedstawiały widok godny pożałowania. Ogromna ilość siedzib rodowych znalazła się na ziemiach „skąd zabrano Polskę”, gdzie ich los dopełniał się szybciej i tragiczniej. A jednak dwór przetrwał – głównie w kulturze, tradycji i literaturze. W albumie znajdziemy zarówno świadectwa dawnej świetności dworów polskich, jak i interesujące historie i anegdoty związane z poszczególnymi miejscami i ich właścicielami.

Miłość do Tatr przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Są rodziny, które od kilkudziesięciu lat przyjeżdżają do tych samych gazdów, zaglądają w te same zakątki, zachwycają się tymi samymi chatami, nutami i strojami góralskimi. Jednak Zakopane i Podhale zmieniają się w wielkim tempie i dziś, spoglądając na stare fotografie, widzimy krainę, której już nie ma. Zmieniły się stroje, obyczaje, technika. To, co pozostało niezmienne, to pasja i miłość do Tatr.

Spacer w czasie przez Polskę można sobie wyobrażać na wile sposobów. My daliśmy się ponieść fantazji i uruchomiliśmy wehikuł czasu - mityczne urządzenie, którego nikt nie widział, a tym bardziej nie używał. Dlaczego nie zadziałało tak, jak powinno? Bo nie mogliśmy się przenieść wszędzie, gdzie dusza zapragnie i nie w każdy moment historii.

Album zawiera około 150 stron, fantastyczne ujęcia z lat ubiegłych oraz obecnych na przestrzeni ponad 100 lat. Wewnątrz znajdziemy ręcznie wklejane kalki, własną mapę z konwencji atlasu, po której autor przemierza część Polski w wydaniu I.

Fascynująca i bezkompromisowa panorama II Rzeczpospolitej: państwa wielkiego sukcesu, jeszcze większych wyzwań i wprost nieprawdopodobnych kontrastów. Ile zarabiał typowy mieszkaniec przedwojennej Warszawy, na co wydawał swoją pensję i ile kosztowały go codzienne zakupy? Dlaczego w przedwojennej Polsce niemal nikt nie mógł marzyć o własnym pokoju, a miliony – nawet o własnym łóżku? Jakie przestępstwa popełniano najczęściej, ilu Polaków nie potrafiło czytać ani pisać i które choroby były głównymi przyczynami śmierci?