Partyzanci Stalina na Ukrainie. Nieznane działania 1941-1944 - Aleksandr Gogun

W okresie PRL była propagandowym symbolem „przyjaźni i braterstwa broni ze Związkiem Radzieckim”. W III Rzeczypospolitej stała się tym, za co większość Polaków uważała ją od początku: jednostką sowieckich janczarów, którzy osadzili w Polsce namiestników Stalina. Armia Berlinga była zbieraniną jakich mało: tworzyli ją komunistyczni renegaci, którzy opanowali jej aparat polityczny, sowieccy oficerowie, którzy mieli dopilnować, żeby nie wymknęła się ona z ręki Stalina, ale i przedwojenni polscy wojskowi, którym marzyła się kariera legionistów Piłsudskiego. Najliczniejszą grupę stanowiły jednak żołnierskie masy –zarówno ci, którzy „nie zdążyli do Andersa” i chcieli uciec z „nieludzkiej ziemi”,  jak i wcieleni z poboru na ziemiach Rzeczypospolitej, w tym nawet oficerowie AK.

Tadeusz Kisielewski szczegółowo kreśli tło powstania armii Berlinga, ukazuje panujące w niej stosunki, prowadzi czytelnika przez krwawe pola jej bitew. Opowiada, co jej żołnierze robili w Katyniu i jak znaleźli się w pobliżu Monte Cassino, a także opisuje ostatnią szarżę polskiej kawalerii. Autor wykorzystał bogaty materiał źródłowy, często unikatowy, jak również wspomnienia byłych kościuszkowców, opublikowane tak dawno, że już niemal zapomniane. Dodatkowym walorem książki są liczne zdjęcia i dokumenty, niejednokrotnie publikowane po raz pierwszy.

W ostatnich latach mnożą się grafomańskie dzieła rozpowszechniające „fałszywki historyczne”. Mark Sołonin uważa, że środowisko naukowe powinno bardziej zdecydowanie walczyć z tym zjawiskiem, więc swoją najnowszą książkę poświęcił obalaniu mitów i demaskowaniu kłamstw. Opierając się wyłącznie na faktach, logice i zdrowym rozsądku, krytykuje nieudolne zabiegi szarlatanów serwujących publiczności tanie pseudosensacje, godne serialu o Stirlitzu. Analizuje liczne wymysły z epoki radzieckiej i czasów współczesnych – „porozumienie generalne NKWD i gestapo”, „tajne rozmowy Stalina z Wolffem w Mceńsku”, „plan obrony z 1941 roku”, „przerzucanie oddziałów Armii Czerwonej nad kanał La Manche” – i ukazuje obraz wydarzeń, który wyłania się z dostępnych, rzetelnych źródeł.

Cele, taktyka i najważniejsze akcje zbrojne Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii. Przyczyny i przebieg antypolskich akcji, opis popełnionych podczas nich zbrodni. Operacje i represje przeciw UPA prowadzone przez NKWD i NKGB.