O Podhalu, Galicji i... Piłsudskim. Szkice nieznane - Jaroslav Hasek

Nowa edycja wydanej niegdyś zagranicą książki jednego z najbardziej znanych biografów Marszałka. Jak zapowiedziano już we wstępie, "biografia obejmuje okres do roku 1914. Obrazuje ona niezachwianą linię myśli i działania Tego, który od krnąbrnego wobec rosyjskich nauczycieli ucznia gimnazjalnego, poprzez spiskowca i rewolucjonistę, stał się niebawem uwielbianym przez żołnierzy wodzem I Brygady". Autor skupia się więc głównie na zainteresowaniach politycznych Piłsudskiego, milczeniem jednak nie zbywa wielu ważnych wydarzeń z jego życia prywatnego, które wywarły niemały wpływ na losy najwybitniejszego działacza PPS.

Publikowany tom jest wyborem z szerszej całości. Zamieszczono głównie wspomnienia dotyczące okresu międzywojennego oraz lat wojny i okupacji. Było to podyktowane przyjętym kryterium, które zakładało ukazanie losów ziemiaństwa w przededniu uwłaszczenia. W celu osadzenia wspomnień w pełniejszym kontekście, zdecydowano się też na dołączenie wzmianek o rodzicach i innych przodkach Autora Zapisków, jak również opisu pobytu rodziny w majątku w ostatnich miesiącach przed wywłaszczeniem i samo wygnanie z dworu. Jednak korpus opracowania stanowią treści dotyczące lat 1918-1945, przy czym szersze opisy ówczesnej rzeczywistości dotyczą dopiero lat 1930. Choć i tutaj poczyniono pewne skróty, tj. usunięto szerokie opisy pobytu na studiach, w wojsku, treści wybitnie intymne, itp., wychodząc z założenia, iż należy wyeksponować treści związane z codziennością ziemianina, tj. prowadzeniem gospodarstwa i działalnością na innych płaszczyznach.

Michaił Bułgakow u nas zawsze pisany nie wiedzieć czemu jako Michał Bułhakow to nie tylko autor jednego dzieła – „Mistrza i Małgorzaty”, ale znakomity dramaturg i wybitny twórca krótkich form literackich. Dzięki temu zbiorowi opowiadań poznamy go w tej ostatniej roli. Woalem sardonicznego śmiechu okrywana jest nieznośna cierpkość bytu w bolszewickiej rzeczywistości. Ironia, sarkazm, prowokacja - to terapia, którą autor stosuje w obliczu dokuczliwej codzienność. Gdzieś ponad – nieobecne bezpośrednio - przetaczają się wielkie ideologiczne konflikty epoki – w opowiadaniach znajdujemy ich odbicie w życiu codziennym, skarlałe i karykaturalne.

Książka Szejk z Galicji to pełna, wyczerpująca biografia Ignacego Łukasiewicza, ukazująca jego osiągnięcia i zasługi nie tylko jako pioniera przemysłu naftowego, ale również jako naukowca - wynalazcę lampy naftowej, który zasłużył na trwałe miejsce w panteonie naukowców polskich.

Martin Pollack zabiera czytelników w pełną nostalgii wędrówkę po świecie, którego centrum były Przemyśl i Drohobycz, „powietrze było pyszne i świeże”, na głównym placu miejskim mieszały się dziesiątki języków, a w lokalnej prasie opryszków traktowało się jak bohaterów. Jednocześnie to świat nierówności społecznych, biednych i brudnych sztetli, korupcji oraz wyzysku robotników z drohobyckich pól naftowych.

Po Galicji to niezwykła podróż w czasie do epoki minionej, opowieść o tęsknocie za lepszym i dostatniejszym życiem.