Niepodległością naznaczeni. Z dziejów powstania i walk III Brygady Legionów Polskich 1915-1917 - Marta Walak

Ramy czasowe prezentowanego pamiętnika obejmują okres od 1 sierpnia 1914 r. do 20 października 1918 r. Od początku swego udziału w kampanii legionowej W. Wilczyński sporządzał notatki, w których znalazły się relacje ze wszystkich wydarzeń, których był świadkiem. Ale nie mnie istotne pozostają tu wrażenia i refleksje młodego legionisty na temat trudnej, wojennej codzienności. Wielogodzinne marsze, niewygody, często głód i wszechobecne insekty to pierwsze doświadczenia, z jakimi się zetknął, a którego zapał i patriotyczne uniesienie nie raz zostały z tych powodów wystawione na ciężką próbę.

Legioniści jako pierwsi wyruszyli w 1914 r. na wojnę w imię marzeń o niepodległości. Następnie jako jedyni, nieprzerwanie do późnej jesieni 1916 r. bili się przeważnie na ziemiach przed rozbiorami przynależnymi do Rzeczypospolitej, a po rozwiązaniu Legionów w 1917 r. znaleźli się w szeregach tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej lub jawnej Polskiej Siły Zbrojnej, aby w październiku–listopadzie 1918 r. pokierować likwidacją administracji austriackiej w Galicji oraz okupacyjnych garnizonów w Królestwie Polskim.

Kolejne wielkie dzieło wybitnego historyka. 

Książka przedstawia wydarzenia kilku tygodni, szczególnie ważnych w dziejach polskich, a z wielu powodów do dzisiaj słabo znanych, skąpo opisanych w historiografii. To wznowienie walki zbrojnej o niepodległość po 50-letniej przerwie - wyprawa kielecka Piłsudskiego, początek bojów legionowych. 

Ten wyjątkowy epizod naszych dziejów przedstawiony jest na szerokim tle wydarzeń europejskich i polskich od ostatnich dni lipca do początków września 1914 roku: manewrów dyplomatycznych, wchodzenia poszczególnych państw do wojny, mobilizacji i koncentracji armii, pierwszych wielkich bitew, zachowania mocarstw zaborczych i zachodnich wobec sprawy polskiej - ożywającej nagle w następstwie akcji strzeleckiej.

Główny tok książki skupia się na tej akcji, opisywanej często z godziny na godzinę: decyzje mobilizacyjne, przygotowanie oddziałów, rozpoznanie sił rosyjskich, proklamacja powstańcza i wkroczenie do Królestwa, marsz na Kielce i zajęcie miasta, walki z Rosjanami w Kielcach i o Kielce, organizacja zrębów niepodległego państwa polskiego, tworzenie Komisariatów Rządu Narodowego.

Losy polskich żołnierzy wpisane są w arenę, na której rozgrywała się Wielka Wojna: w wielkie operacje militarne i ruchy armii, ale sytuację żołnierzy oglądamy z bliska, czytając listy do rodziny, dzienniki i wspomnienia. Ryszard Kaczmarek wraca też do początków swojej fascynacji historią i własnych młodzieńczych poszukiwań dokumentów na strychach górnośląskich przedwojennych domostw.

Tej historii tysięcy Polaków w pruskich mundurach jeszcze nikt dotychczas nie opowiedział.

Unikatowy reprint albumu z 1933 roku. To wyjątkowa i niepowtarzalna publikacja, zarówno pod względem historycznym, jak i edytorskim. Ukazuje wymarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej z Krakowa. Zamieszczone zdjęcia, materiały dokumentalne i mapy odtwarzają klimat przedwojennych wydarzeń i oddają charakter epoki.

Do albumu gratis – DVD„Sztandar wolności”, film dokumentalny z 1937 roku.

"Nieliczne w gruncie rzeczy prace, traktujące rzeczowo o dziejach wywiadów na ogół budzą jedynie zaciekawienie, a jeżeli dotyczą współpracy z nimi Polaków-duże emocje. A cóż dopiero, gdy przedmiotem zainteresowań jest współpraca ze służbami wywiadowczymi jednej z postaci panteonu narodowego, o utrwalonej w ostatnich latach białej legendzie

Wartość poznawczą rozprawy podnosi duża rzetelność prezentowanych wyników badań. Sympatia, którą Autor żywi dla Piłsudskiego, nie odwodzi go ani od wskazania na złożony, daleki od jednoznaczności wymiar podjętej przez niego współpracy, ani od zwrócenia uwagi na dążenia swego bohatera do zatarcia śladów tej współpracy. Piłsudskiego ukazuje jako polityka, który, opowiadając się za koncepcją irredenty zbrojnej, jako środka umożliwiającego odzyskanie niepodległości, szuka różnych dróg i ścieżek umożliwiających podjęcie w bliższej lub dalszej przyszłości walki zbrojnej z Rosją, przez niego uznawaną za głównego wroga Polski. Współpraca z wywiadami, w latach 1904-1905 japońskim, później z austriackim i niemieckim
(najbardziej luźna), miała między innymi przynieść zwiększenie
zainteresowania tych państw kwestią polską".

Szabla i koń to opowieść o życiu gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego - szwoleżera i adiutanta Marszałka Piłsudskiego. Zabawne przygody i tragiczne wydarzenia wiodły Wieniawę z lwowskich szkół przez artystyczny Paryż do międzywojennej Warszawy, a stamtąd na placówkę we Włoszech i do Nowego Jorku. Książka bogato ilustrowana.

Bogato ilustrowane fotografiami, wykonanymi przez samego autora, wspomnienia z czasów służby w VI baonie Legionów Piłsudskiego. Książka opisuje codzienne życie żołnierzy w okopach, podczas natarć i odwrotów, a także dalekich przemarszy, oraz ukazuje wiele po mistrzowsku zarysowanych sylwetek szeregowych legionistów. Nie brakuje tutaj też opisu służby autora na froncie włoskim i w Adiuntaturze Naczelnika Państwa. Książkę uzupełniają biogramy legionistów z Sokołowa opracowane przez Marka Ciska.

Bitwa pod Bolimowem lub szerzej: Bitwa nad Rawką i Bzurą, toczona była od grudnia 1914 roku do lipca 1915 przez jednostki 9 armii niemieckiej przeciwko 1, 2 i 5 armiom rosyjskim. Celem bitwy było zdobycie Warszawy, a nadrzędnym celem niemieckiego naczelnego dowództwa zniszczenie wojsk rosyjskich w Królestwie Polskim. Bitwę tę poprzez liczne analogie: pozycyjny charakter walk, działania minowe oraz użycie przez Niemców na wielką skalę gazów bojowych w trzech kolejnych atakach, można określić jako "Ypres frontu wschodniego". W książce wykorzystano dotychczas niepublikowane materiały z archiwów niemieckich i rosyjskich oraz wiele niemieckich historii pułkowych.

Książka Legenda legionów jest barwną panoramą czynu legionowego czasów pierwszej wojny światowej. Opowiada nie tylko historię walki zbrojnej polskich żołnierzy, ale i drogę powstania tej niezwykłej formacji. Przeglądając spis treści, czytelnik może odnaleźć rozdziały dotyczące poglądów i autorytetów pokolenia Józefa Piłsudskiego, niezwykłych kobiet w Legionach, a także opisujące dzień powszedni legionistów. Kolejne dotyczące sztuki i literatury pozwalają lepiej zrozumieć fenomen idei legionów, ukazują zarazem znaczący dorobek kulturalny artystów-legionistów, bądź osób z legionami związanych. Tak szerokie spojrzenie ukazuje rolę jaką w świadomości ówczesnych Polaków odegrały legiony i skąd wzięła się ich szczególna sława w kraju i za granicą. Wydanie książki zaplanowano na czas obchodów 90. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości!

Publikacja ukazuje żywy obraz historii Polski. Legiony zostały ujęte w sposób całościowy. Historycy przypomnieli losy I, II i III Brygady. Poruszyli tematykę zdrowotną, wspomnieli również o działalności instytucji i oddziałów Legionów Polskich w regionie łódzkim. W książce zaprezentowane zostały także materiały dotyczące wystawy, zorganizowanej w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, poświęconej Legionom i ukazujące tradycje wolnościowe oraz narodowo-wyzwoleńcze. 

Opracowana z dużą starannością edytorską publikacja opowiada o historii kształtowania się i działania Legionów od początku XX wieku (organizacje strzeleckie) po moment odzyskania niepodległości.

Ekskluzywne wydanie jednego z najpiękniejszych albumów o Legionach Polskich. Zawiera kilkaset zdjęć (w tym nigdy niepublikowanych) i noty biograficzne.

Kiedy w styczniu 1916 roku Ententa ewakuowała swoje wojska z Gallipoli, turecki minister Wojny Enver Pasza podjął decyzję o wsparciu armii Państw Centralnych na jednym z europejskich TDW osmańskim kontyngentem wojskowym. Wybór padł na front galicyjski, na który wysłano XV Korpus złożony z dwóch dywizji piechoty (19. i 20.). Po podróży przez Bałkany, Nizinę Węgierską i Karpaty żołnierze tureccy obsadzili odcinek frontu w rejonie Brzeżan. Tam oprócz nieprzyjaciela, przyszło im się zderzyć ze światem całkowicie nieznanym acz fascynującym pod względem kulturowym, językowym, klimatycznym i kulinarnym. W boju żołnierze osmańscy odznaczali się męstwem i wytrwałością, ponosząc jednak znaczne straty na skutek niedostatków wyposażenia i taktyki. Punktem kulminacyjnym ich obecności w Galicji był udział w odparciu rosyjskiej ofensywy letniej 1917 roku, tzw. ofensywy Kiereńskiego. Ostatnie pododdziały XV Korpusu powróciły nad Bosfor we wrześniu 1917 roku.

"W stulecie wybuchu I wojny światowej przedstawiamy poruszający obraz polskich lat 1914–18, zasadniczych dla następującego po nich wieku. To zestawiona chronologicznie ze świadectw źródłowych barwna i wielowątkowa opowieść o drodze Polaków do Niepodległej. Polskie doświadczenie lat I wojny widziane oczami głównych aktorów zdarzeń (takich jak Józef Piłsudski czy Roman Dmowski), uznanych diarystów (Zofia Nałkowska, Maria Dąbrowska), ale i szeregowych żołnierzy oraz zwykłych obserwatorów z różnych regionów i warstw społecznych. Książka, która pozwala zrozumieć, co sprawiło, że rozbite i podległe trzem zaborcom społeczeństwo u progu roku 1914, odzyskało wraz z końcem 1918 roku podmiotowość i własne państwo. Po raz pierwszy: pełen obraz – przegrywanej co roku wojny – która okazała się zwycięska."

Najodważniejszy człowiek XX wieku i jego bezgraniczna miłość do Polski. Ranny kilkadziesiąt razy weteran wszystkich możliwych wojen. Stracił oko, rękę, złamał kręgosłup, a palce dłoni sam odciął sobie z bólu. Nigdy nie zdał wojskowych egzaminów, dwukrotnie rozbił pilotowany samolot i uciekł z włoskiej niewoli. W Chinach był doradcą Czang Kaj-szeka, z fińskim marszałkiem Mannerheimem sekundował w pojedynku, a za przyjaciela uznawali go Winston Churchill, Charles de Gaulle i Józef Piłsudski. Zafascynowany pięcioma polskimi wojnami naraz przybył nad Wisłę w 1920 roku. W Londynie słusznie uznano, że najlepiej zrozumie polską mentalność. Miał wrócić po trzech tygodniach, został na kolejnych dwadzieścia lat. Do jego samotni na poleskich mokradłach można było dotrzeć jedynie łódką. Tam, wśród dzikich zwierząt i chłopów obcinających paznokcie siekierą, zastał go wrzesień 1939 roku...

Świetnie napisane, pełne kolonialnego etosu i angielskiego sarkazmu wspomnienia to barwna panorama przełomów epok pierwszej połowy XX wieku oraz krajów wszystkich kontynentów. Z nich wszystkich za najbardziej fascynujący uznał jednak II Rzeczpospolitą, która przyjęła go jak syna.

Kompletna legionowa historia i mitologia w jednym pasjonującym tomie

W roku jubileuszu stulecia odzyskania niepodległości Andrzej Chwalba proponuje książkę, jakiej przez dekady brakowało na polskim rynku: napisaną żywym językiem popularną syntezę dziejów Legionów Polskich i legionistów, którzy po 1918 roku stanowili istotną część elit politycznych II Rzeczypospolitej, współtworząc historię Polski.

Książka Niepodległa 1918. Legiony Piłsudskiego nie koncentruje się tylko na wątku wojskowym i militarnym. Ukazuje codzienne życie żołnierzy pochodzących ze wszystkich warstw społecznych i zajmujących się wieloma profesjami. Interesujący jest też wątek różnych postaw społeczeństwa wobec legionów, w tym zaangażowania kobiet. Są podane liczne przykłady pań, opuszczających mężów, wstępujących wbrew zakazom w legionowe szeregi i przywdziewających męskie przebranie. Atutem książki jest też jej przystępna forma, bardzo duża liczba różnorodnych ilustracji, dokumentów i map (ponad 500!) oraz osobny rozdział , poświęcony legionowym odznaczeniom i ubiorom.

Wychowany w duchu patriotycznym, marząc o niepodległości Ojczyzny wstąpił w wieku 18 lat do tworzonych w Krakowie w 1914 r. Polskich Legionów. W 2. Szwadronie Ułanów Legionów walczył w kampanii w Karpatach Wschodnich, na Bukowinie i pod Rokitną, a później w kampanii wołyńskiej. Internowany wysłany został na front włoski, a potem do szkoły oficerskiej pod Wiedniem. Zorganizował wyprowadzenie polskich słuchaczy ze szkoły i ich powrót do kraju. W Krakowie włączył się w tworzenie 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich i jako dowódca półszwadronu skierowany został na front ukraiński do działań w obronie Lwowa i Galicji Wschodniej. Po powrocie z tej wojny objął dowództwo szwadronu karabinów maszynowych i ze swoim pułkiem walczył z bolszewicką armią konną Budionnego. Z wojny powrócił w stopniu rotmistrza, jako kawaler orderu wojennego Virtuti Militari.

Publikacja to przewodnik turystyczno-historyczny, w którym został omówiony przebieg tzw. kampanii podhalańskiej Legionów Polskich i 75 związanych z nią miejsc – miast, wsi, szczytów i przełęczy, w których od listopada 1914 r. do lutego 1915 r. przebywali Józef Piłsudski i jego żołnierze.

Autor, historyk, etnolog i krajoznawca, członek m.in. Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, kreśli opowieść o górskich zakątkach, stanowiących scenerię mniej znanych epizodów legionowej epopei. Ukazuje ich historię, zabytki i inne atrakcje, znaczenie w dziejach Legionów Polskich oraz istniejące do dziś legionowe pamiątki.

Publikację ilustrują archiwalne i współczesne fotografie.

Oferta dedykowana miłośnikom chwały polskiego oręża. Miłośnikom rekonstrukcyjnych grup wojskowych. Suchy i rzeczowy opis działań wojennych I Brygady umożliwia po latach orientację w konkretnych zadaniach bojowych, duchu patriotycznym, ofiarności tamtego pokolenia. Niezwykle bogate w szkice sytuacyjne i mapy (140) wydanie - możliwe na skutek odnalezienia sie po latach dzienników i torby polowej uczestnika tamtych wydarzeń. Dokładne opisy niemal umożliwiają samoszkolenie w taktyce.

Album Bojowo i lirycznie. Legiony Piłsudskiego - to nie tylko barwna opowieść o szlaku bojowym Legionów. To również bogate i pięknie ilustrowane wątki ukazujące życie codzienne, twórczość samych legionistów i Legionom poświęconą, stosunek społeczeństwa do Józefa Piłsudskiego i jego formacji, w tym znanych przeciwników i oponentów Marszałka, zaangażowanie kobiet oraz umundurowanie i odznaczenia. Pomimo, a może właśnie z powodu, popularnego charakteru, książka zaskoczy niejednego czytelnika informacjami np. o szczegółowej niemieckiej instrukcji dla żołnierzy w celu zapobiegania chorobom wenerycznym czy przykładami pań, opuszczających mężów, wstępujących wbrew zakazom w legionowe szeregi i przywdziewających męskie przebranie oraz naprawdę bogatym materiałem ilustracyjnym, w tym dokumentami i mapami. Jest ich około 500! Tak szerokie spojrzenie pozwala lepiej zrozumieć, jaką rolę w świadomości wszystkich Polaków odegrały Legiony i skąd się wzięła ich szczególna sława w kraju i za granicą.