Niepodległość i granice Polski 1914-1922 - Piotr Rozwadowski

Po przeczytaniu Marzyciela i stratega profesor Wacław Jędrzejewicz powiedział:

           – Przez najbliższych pięćdziesiąt lat to będzie najlepsza książka o Piłsudskim.

„Autor stworzył dzieło rzetelnością nieustępujące publikacjom naukowym, a jednocześnie nienużące dzięki lekkości pióra właściwego poecie i eseiście. W odróżnieniu od większości prac historycznych, Urbankowski nie skupia się na samej faktografii, choć i ta część budzi uznanie. Owocem jest obfitość mało znanych faktów i szeroko zarysowany kontekst dziejowy.

Wojna polsko-rosyjska 1919-1920 r. obfituje w wiele wydarzeń mogących stanowić temat licznych prac historycznych. Składają się na nie poszczególne kampanie, operacje czy bitwy. Wśród tych ostatnich godna wyeksponowania jest bitwa o Lwów. Co prawda los wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920 r. przesądzony został podczas bitwy na przedpolach Warszawy w sierpniu 1920 r., Ale przyczyniło się do tego powstrzymanie ofensywy 1 Armii Konnej Budionnego pod Lwowem w tym samym czasie załamało plan Stalina przerzutu rewolucji bolszewickiej na Bałkany.

Wspomnienia Kazimierza Fudakowskiego, właściciela majątku Krasnobród, przynoszą barwny obraz życia społecznego i politycznego na przełomie XIX i XX wieku oraz w okresie międzywojennym. Ich wyjątkowość wynika z pozycji autora w środowisku ziemiańskim, jego pracy w organizacjach rolniczych, a wreszcie roli w Lidze Narodowej i Stronnictwie Demokratyczno-Narodowym. To zaangażowanie pozwoliło Fudakowskiemu stworzyć intrygujący opis sanacji i endecji, widzianych z bliska, przez pryzmat własnych wyrazistych poglądów. Niewątpliwym walorem jego wspomnień są sugestywne charakterystyki znanych działaczy ziemiańskich i polityków, m.in. Romana Dmowskiego i Wincentego Witosa.

Zamach majowy w świetle odtajnionych materiałów sowieckich!

O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym… to publikacja rzucająca nowe światło na wydarzenia historyczne, za którymi kryje się wiele dotychczas nieznanych faktów. Wołos, jako pierwszy, spojrzał na historię II RP oczami Sowietów, utrzymując swą opowieść w żywym, reportażowym stylu. Książka szczególnie polecana wszystkim zainteresowanym tematyką polityczno-socjologiczną oraz historyczną.

"Rok 1920" Józefa Piłsudskiego to wykładnia myśli strategicznej Marszałka spisana bezpośrednio po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej. Wojny, w trakcie której osamotniona i zrujnowana Polska obroniła swoje istnienie przed bolszewicką nawałą i zatrzymała pochód rewolucji na zachód Europy. Książka wydana po raz pierwszy w 1924 roku ukazuje się w wolnej Polsce po raz pierwszy po drugiej wojnie światowej. Pomimo upływu czasu nie straciła na aktualności. Obecne wydanie poprzedza przedmowa płk. dra hab. Juliusza Tyma, podsumowująca główne inicjatywy badawcze dotyczące tej wojny.

Książka poświęcona jest wydarzeniom z drugiej połowy 1924 r., kiedy to w województwach północno-wschodnich II Rzeczpospolitej doszło do spektakularnych incydentów zbrojnych. Były one inspirowane z zewnątrz przez instytucje sowieckie i miały przyczynić się do destabilizacji sytuacji na Kresach. W pracy skoncentrowano się na odtworzeniu okoliczności towarzyszących trzem najgłośniejszym epizodom: napadowi na przygraniczną miejscowość Stołpce oraz dwóm atakom na pociągi pasażerskie – pod Łowczą i pod Leśną.

Książka omawia dzieje legalnego ruchu politycznego w międzywojennym województwie polskim, od jego utworzenia w 1921 r. do wybuchu II wojny światowej. Przedmiotem analizy są zarówno inicjatywy polskie, jak i te będące efektem aktywności środowisk ukraińskich i białoruskich. Nacisk położono na odtworzenie mechanizmów zyskiwania przez nie poparcia wyrażanego zwłaszcza w wyborach parlamentarnych i samorządowych, zaprezentowanie wzajemnych relacji stronnictw i grup politycznych, wreszcie zarysowanie - systematycznie rosnącej - roli administracji państwowej.

Nieco ponad dwudziestoletni okres funkcjonowania Wojska Polskiego, w tym ponad dwa lata w systemie wojennym, przyniósł wiele pozytywnych dokonań, chociaż błędów także nie brakowało. Wojsko, z założenia apolityczne, w praktyce nie realizowało tej zasady, zwłaszcza od przewrotu majowego 1926 r., co więcej, aspirowało do ogrywania znaczącej roli politycznej w państwie. Wpływ na to mieli jego zwierzchnicy, szczególnie marszałkowie Józef Piłsudski i Edward Śmigły-Rydz. Wojsko Polskie w II Rzeczypospolitej traktowane było przez kierownictwo państwa jako gwarant międzynarodowej pozycji kraju.

Rok 1914 zmienił świat na zawsze. Europa osunęła się w otchłań. W ciągu następnych lat ofiary wojny – które ostatecznie przyszło liczyć w milionach – ginęły w walkach, których jedynym rezultatem bywało często zdobycie przez którąś ze stron niewielkiego skrawka błotnistego gruntu. Rok 1914 pogrzebał La Belle Époque i wprowadził kontynent na drogę wiodącą ku bolszewickiemu przewrotowi i faszyzmowi. Był to rok, który – jak żaden inny przed nim – ukształtował przyszłość Europy.

W swojej pasjonującej książce Paul Ham z lekkością powieściopisarza i wnikliwością historyka opisuje niezwykle skomplikowany splot okoliczności, które doprowadziły do katastrofy niemającej precedensu w dziejach świata.

Najlepsza jednotomowa historia Wielkiej Wojny! 

W tym wielkim dziele słynny historyk Peter Hart analizuje ten konflikt, łącząc wyniki najnowszych badań historycznych z relacjami świadków wydarzeń. Cytowane wypowiedzi generałów i admirałów pozwalają zrozumieć przyczyny podejmowanych przez nich działań, a obrazowe relacje ich podwładnych ukazują straszliwe skutki zaciętych walk. Hart skupia się przede wszystkim na aspekcie strategicznym wojny i rozwoju taktyki wojennej oraz na wprowadzanych nowinkach technicznych, które miały decydujący wpływ na jej wynik.

Zbiór zaprezentowanych w tym tomie artykułów stanowi efekt dociekań historyków zajmujących się losami ludzi, żyjących na pograniczu etnicznym, kulturowym czy państwowym. Podjęta tematyka sprzyjała podejściu mikrohistorycznemu, choć autorzy równie często wykorzystywali bardziej tradycyjny opis, zbliżony do klasycznej historii życia codziennego. Różne aspekty przeszłości wielokulturowej I Rzeczypospolitej i skomplikowanych dziejów ziem polskich w XIX i XX wieku, zostały przedstawione z punktu widzenia doświadczenia jednostek i społeczności lokalnych.

Wspomnienia porucznika Szczepana Pileckiego i porucznika Bolesława Skąpskiego.

Książka wzbogacona została fotografiami, pochodzącymi głównie ze zbiorów rodzinnych oraz mapami.

"W stulecie wybuchu I wojny światowej przedstawiamy poruszający obraz polskich lat 1914–18, zasadniczych dla następującego po nich wieku. To zestawiona chronologicznie ze świadectw źródłowych barwna i wielowątkowa opowieść o drodze Polaków do Niepodległej. Polskie doświadczenie lat I wojny widziane oczami głównych aktorów zdarzeń (takich jak Józef Piłsudski czy Roman Dmowski), uznanych diarystów (Zofia Nałkowska, Maria Dąbrowska), ale i szeregowych żołnierzy oraz zwykłych obserwatorów z różnych regionów i warstw społecznych. Książka, która pozwala zrozumieć, co sprawiło, że rozbite i podległe trzem zaborcom społeczeństwo u progu roku 1914, odzyskało wraz z końcem 1918 roku podmiotowość i własne państwo. Po raz pierwszy: pełen obraz – przegrywanej co roku wojny – która okazała się zwycięska."

Nazwano ją Wielką, bo żadna poprzednia nie wstrząsnęła tak światem jak ona. Odebrała życie milionom ludzi, pogrzebała i zrodziła imperia. Zasiała ziarno konfliktów, które do dziś trapią świat, ale też przyniosła wolność wielu narodom, w tym Polakom. Miała być ostatnią, lecz minęło ledwie 21 lat, gdy wybuchła kolejna – tak koszmarna, że przesłoniła w ludzkiej pamięci swą straszną poprzedniczkę. I wojna światowa, jej przyczyny, przebieg i dalekosiężne konsekwencje dziś – sto lat od jej wybuchu – wymagają przypomnienia i objaśnienia. 

Dla Zachodu data 11 listopada 1918 r. oznaczała pokonanie wrogów i zakończenie walk, które pochłonęły całe pokolenie. Jednakże dla znacznej części Europy data ta nie miała żadnego znaczenia, gdyż w wielu krajach wybuchały nowe, równie koszmarne konflikty.

W swej pionierskiej, opartej na bogatych źródłach pracy, Robert Gerwarth zmusza czytelnika do ponownego przemyślenia spuścizny pierwszej wojny światowej. Prawdziwą katastrofę Europie przyniosły nie tylko walki na frontach, ale i wydarzenia późniejsze, gdy kolejne kraje z obu stron konfliktu popadały w ruinę rewolucji, pogromów, masowych wypędzeń i kolejnych walk. Miliony ludzi straciły życie, zanim w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej powstało wiele niestabilnych politycznie i ekonomicznie krajów. Ich mieszkańcy, wyczerpani wojną, pełni poczucia krzywdy wyglądali okazji do zemsty na rzeczywistych i wyobrażonych wrogach. Trzecia Rzesza i inne państwa totalitarne miały im dać taką okazję, a echa konfliktów z lat 1917-1923 odczuwane są do dziś.

Wznawiana praca Wacława Lipińskiego prezentuje walor prekursorski, „klasyki gatunku”. Świetnie napisana, syntetycznie przedstawia przygotowania do walki zbrojnej i dzieje biorących w niej udział polskich formacji wojskowych w czasie wojny. To ich wysiłek uważał Lipiński za decydujący w dziele wybicia się Polski na niepodległość.